Biełaruski hołas
Biełaruski hołas (biał. cyr. Беларускі голас; niem. Weissruthenische Stimme) – kolaboracyjne pismo drukowane podczas II wojny światowej. Gazeta była publikowana w latach 1942–1944 roku w okupowanym Wilnie[1]. Drukowana w drukarni „Švyturys”[2], a redakcja mieściła się przy ul. Giedymina 4.
Ukazywała się co tydzień po białorusku (łacinką białoruską)[1]. Publikowano w niej komunikaty wojenne z frontów II wojny światowej, przemowy przywódców III Rzeszy, wiadomości międzynarodowe, artykuły i felietony o życiu Białorusinów pod okupacją niemiecką, kulturze i historii Białorusi, czy działalności białoruskich organizacji narodowych, a także propagandowe teksty o charakterze proniemieckim i antyradzieckim. Zamieszczano ponadto przeglądy wybranych tytułów białoruskiej prasy kolaboracyjnej. Ogółem do 1944 r. wyszły 122 numery pisma[1].
Funkcję redaktora naczelnego pełnił do śmierci Franciszak Alachnowicz[3]. Opublikował w nim krótki szkic ze swoich „Wspomnień wileńskich”[4]. Redaktorem pisma był również Bronisław Taraszkiewicz[5].
Gazeta była rozprowadzana poza Wilnem i Wileńszczyzną – świadczą o tym odpowiedzi na różne prośby ludzi z innych miejsc – zakup publikacji, wysyłanie ich, poszukiwanie osób. Do gazety zgłaszali się także ludzie z najbardziej wysuniętych na wschód regionów Białorusi. Gazeta aktywnie współpracowała z innymi ówczesnymi wydawnictwami, takimi jak „Ranica” (Berlin), „Mienskaja hazieta”, „Hołas wioski” (Mińsk)[2], a od 1943 roku rozpoczęła się ścisła współpraca z litewskim „Naujoji Lietuva”.
Na ośmiu stronach tygodnika były zamieszczone informacje o różnorodnej tematyce. Na pierwszych stronach każdego numeru były zamieszczone informacje ze świata, które zawierały informacje o walkach na różnych frontach, przesłania Führera i innych przywódców III Rzeszy, klęskach żywiołowych i in. Wydarzenia militarne zamieszczano w rubryce „Wajna za minuły tydzień”. Ponadto tygodnik porusza kwestie spraw bliżej związanych z Białorusią, które są opisane w rubrykach „Z usich kutkoŭ Biełarusi”, „Hihiena i zdaroŭje”, „Haspadarczyja parady”, „Žarty”, „Biełaruskaje žyccjo ŭ Latvii”, „Relihijnyja sprawy”. Publikowano także, które pojawiały się bardzo rzadko wyłącznie w kilku wydaniach w postaci serii artykułów – „Fiel’ieton”, „Wolnaja trybuna”, „Za čyšciniu rodnaj mowy”, „Raskazy z historyi biełarusi”, „Filasoŭskija razważanni”, „Relihijnaje žyccjo”. Drukowano również materiały o egzekucjach w Katyniu[2].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c 6. Выдані калабарантаў. “Менская газета”, “Баранавіцкая газета”, “Беларускі голас” [online], StudFiles [dostęp 2021-03-20] (ros.).
- ↑ a b c Pawet: Міхалевіч В. Беларускае грамадска-культурнае жыццё ў гады другой сусветнай вайны [online], pawet.net [dostęp 2021-03-20] .
- ↑ Францішак Аляхновіч – Рада Беларускай Народнай Рэспублікі [online] [dostęp 2021-03-20] (biał.).
- ↑ Аляхновіч Францішак Каралевіч , Bielaruski holas, 2 красавіка 1942, №6, с. 5.
- ↑ Бронислав Тарашкевич и Франтишек Алехнович [online], history-belarus.by [dostęp 2021-06-15] (ros.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Siergiej W. Żumar, Библиография оккупационных периодических изданий, выходивших на территории Белоруссии в 1941-1944 гг., 1995