50°20′12″N 17°56′22″E/50,336667 17,939444Biedrzychowice (województwo opolskie)
| wieś | |
 Kościół pw. Wniebowzięcia NMP | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) |
788[1] |
| Strefa numeracyjna |
77 |
| Kod pocztowy |
48-256[2] |
| Tablice rejestracyjne |
OPR |
| SIMC |
0493729 |
Położenie na mapie gminy Głogówek  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa opolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu prudnickiego  | |
| 50°20′12″N 17°56′22″E/50,336667 17,939444
| |
Biedrzychowice (dodatkowa nazwa w j. niem. Friedersdorf) – wieś w Polsce położona w województwie opolskim, w powiecie prudnickim, w gminie Głogówek[3]. Historycznie leży na Górnym Śląsku, na ziemi prudnickiej. Położona jest na terenie Kotliny Raciborskiej, będącej częścią Niziny Śląskiej. Przepływa przez nią rzeka Stradunia.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do ówczesnego województwa opolskiego.
Według danych na 2011 wieś była zamieszkana przez 788 osób[4].
Nieoficjalną częścią wsi jest Kapełków[5].
Geografia[edytuj | edytuj kod]
Położenie[edytuj | edytuj kod]
Wieś jest położona w południowo-zachodniej Polsce, w województwie opolskim, około 13 km od granicy z Czechami, w zachodniej części Kotliny Raciborskiej. Należy do Euroregionu Pradziad[6]. Leży na terenie Nadleśnictwa Prudnik (obręb Prudnik)[7]. Przez granice administracyjne wsi przepływa rzeka Stradunia.
Środowisko naturalne[edytuj | edytuj kod]
W Biedrzychowicach panuje klimat umiarkowany ciepły. Średnia temperatura roczna wynosi +8,4 °C. Duże zróżnicowanie dotyczy termicznych pór roku. Średnie roczne opady atmosferyczne w rejonie Biedrzychowic wynoszą 633 mm. Dominują wiatry zachodnie[8].
Nazwa[edytuj | edytuj kod]
Pierwsza wzmianka o miejscowości w formie Bedrchouici pochodzi z 1228 roku. Nazwa była później notowana także w formach Frederici villa (ok. 1300), Bedrzichovice (1407), Fredrichsdurff (1430), Fredrichsdorf (1430), Biedrzichowitz (1534), Fridersdorf, Friedersdorff (1596), Friedersdorff (1679), Friedersdorf, pol. Piedrzichowitz (1784), Friedersdorf, Biedrzychowice (1845), Biedrzychowice, Friedersdorf (1939), Friedersdorf – Biedrzychowice, -ic, biedrzychowicki (1946)[9].
Najstarsze zapisy świadczą o polskiej formie Biedrzychowicy, która została przejęta potem do języka niemieckiego jako Friedrichsdorf, a następnie uległa przekształceniu do Friedersdorf[9]. Nazwa miejscowości pochodzi od nazwy osobowej Biedrzych, dawnego odpowiednika imienia Fryderyk (niem. Friedrich)[10], zapożyczonego do polszczyzny zapewne z języka czeskiego (por. cz. Bedřich). Podstawa Biedrz- może też być powiązana z psł. wyrazem *bedro ‘biodro’[10].
Po II wojnie światowej polska nazwa Biedrzychowice została oficjalnie przyjęta 16 grudnia 1946 roku[11].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Wieś wzmiankowana była po raz pierwszy w łacińskim dokumencie z 1228 roku wydanym przez Kazimierza I opolskiego, gdzie zanotowana została w szeregu miejscowości założonych na prawie polskim iure polonico[12].
W latach 1945–1954 siedziba gminy Biedrzychowice.
Liczba mieszkańców wsi[edytuj | edytuj kod]
- 1793 – 364[13]
- 1910 – 1234[14]
- 1933 – 1420[15]
- 1939 – 1447[15]
- 1998 – 992[4]
- 2002 – 882[4]
- 2009 – 794[4]
- 2011 – 788[4]
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Według rejestru Narodowego Instytutu Dziedzictwa na listę zabytków wpisane są[16]:
- kościół par. pw. Wniebowzięcia NMP, z XIV w., k. XVIII w., 1930 r.
- cmentarz parafialny
- kapliczka, przy domu nr 3, z XIX w.
- dom na folwarku, z XIX w., nie istnieje.
Transport[edytuj | edytuj kod]
Przez Biedrzychowice przebiega droga krajowa
- 40 Głuchołazy – Prudnik – Kędzierzyn-Koźle – Pyskowice
Sport[edytuj | edytuj kod]
W Biedrzychowicach działa kobiecy klub piłkarski LKS Rolnik Biedrzychowice. W sezonie 2019/2020 występował w Ekstralidze[17].
Ludzie urodzeni w Biedrzychowicach[edytuj | edytuj kod]
- Franciszek Styra (1882–1941), polski duchowny, proboszcz parafii Mszana w powiecie wodzisławskim, więzień KL Auschwitz
- Anna Kaworek (1872–1936), zakonnica, współzałożycielka i pierwsza przełożona generalna Zgromadzenia Sióstr św. Michała Archanioła
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2016-09-23].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych – Poczta Polska. „Spis numerów adresowych”, s. według indeksu nazw, 2013. Warszawa: Poczta Polska S.A..zły zapis daty dostępu
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200).
- ↑ a b c d e Wieś Biedrzychowice w liczbach, Polska w liczbach [dostęp 2020-05-17] (pol.), liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 1 stycznia 2022
- ↑ Mapa interaktywna, emapy.com [dostęp 2020-02-25].
- ↑ Bank Danych o Lasach – Mapa, bdl.lasy.gov.pl [dostęp 2021-01-23].
- ↑ Klimat: Biedrzychowice: Klimatogram, wykres temperatury, tabela klimatu – Climate-Data.org, pl.climate-data.org [dostęp 2020-05-17].
- ↑ a b Nazwy miejscowe Polski : historia, pochodzenie, zmiany. pod red. Kazimierza Rymuta. T. 1, A-B. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego PAN, 1996, s. 165-166. ISBN 83-85579-34-6.
- ↑ a b Stanisław Rospond: Słownik etymologiczny nazw geograficznych Śląska. T. 1, A-B. Warszawa - Wrocław: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1970, s. 45.
- ↑ Rozporządzenie Ministrów: Administracji Publicznej i Ziem Odzyskanych z dnia 12 listopada 1946 r. o przywróceniu i ustaleniu urzędowych nazw miejscowości (M.P. z 1946 r. nr 142, poz. 262).
- ↑ Colmar Grünhagen 1857 ↓, s. 4.
- ↑ Erdbeschreibung der Preußischen Monarchie, Hemmerde & Schwetschke, 1793 [dostęp 2020-05-17] (niem.).
- ↑ Willkommen bei Gemeindeverzeichnis.de, www.gemeindeverzeichnis.de [dostęp 2020-05-17].
- ↑ a b Deutsche Verwaltungsgeschichte Schlesien, Kreis Neustadt, treemagic.org [dostęp 2020-05-17].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. opolskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 104. [dostęp 2013-01-09].
- ↑ Skarb – Rolnik Biedrzychowice (k), www.90minut.pl [dostęp 2020-06-12].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Colmar Grünhagen: Regesten zur Schleisischen Geschichte. Erster Band. Urkunden des klosters Czarowanz. Breslau: Josef Max & COMP., 1857.
- Colmar Grünhagen: Regesten zur Schleisischen Geschichte. Breslau: Josef Max & COMP., 1866.
- Johann Georg Knie, Alphabethisch-Statistisch-Topographische Uebersicht aller Dörfer, Flecken, Städte und andern Orte der Königl. Preuß. Provinz Schlesien ..., Breslau: Graß, Barth und Comp., 1830, OCLC 751379865 (niem.).
- Felix Triest: Topographisches handbuch von Oberschlesien. Breslau: Verlag von Wilh. Gottl. Korn, 1865.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Biedrzychowice, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 206.
