Bielany (Warszawa)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Bielany
Dzielnica Warszawy
Ilustracja
Plac Konfederacji na Starych Bielanach
Herb Flaga
Herb Flaga
Państwo

 Polska

Województwo

 mazowieckie

Miasto

Warszawa

SIMC

0988804[1]

Burmistrz

Grzegorz Pietruczuk

Powierzchnia

32,34 (1.01.2022)[2] km²

Populacja 
• liczba ludności


133 478 (1.01.2022)[2]

• gęstość

4127 (1.01.2022)[2] os./km²

Tablice rejestracyjne

WD

Plan Bielan
Plan Bielan
Położenie na mapie Warszawy
Położenie na mapie
Strona internetowa
Portal Polska
Jeden z eremów kamedulskich
Osiedle Chomiczówka
Pałac Brühla na Młocinach przy ul. Muzealnej
Zabudowania UKSW przy ul. Wóycickiego
Cmentarz Żołnierzy Włoskich przy ul. Marymonckiej

Bielanydzielnica Warszawy położona w lewobrzeżnej części miasta. Jest jedną z 18 dzielnic – jednostek pomocniczych m.st. Warszawy[3].

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Nazwa „Bielany” została przeniesiona do Warszawy wraz z kamedułami z krakowskich Bielan[4]. Nawiązuje do białego ubioru zakonników[4].

Podział na obszary[edytuj | edytuj kod]

Według Miejskiego Systemu Informacji Bielany dzielą się na obszary[5]:

Podział ten został skorygowany z dzielnicą Bielany uchwałą nr 1808 Zarządu Gminy Warszawa-Bielany z dnia 29 maja 2001[6].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Na obszar dzisiejszych Bielan składały się dawniej wsie znajdujące się daleko poza granicami miasta Warszawy. Do gęściej zaludnionych należały wsie Pólków, Buraków (dzisiejszy Marymont i Las Bielański), Słodowiec i Wawrzyszew. Duże znaczenie dla miejscowej gospodarki miała rzeczka Rudawka, zasilająca liczne młyny wodne i stawy, oraz gospodarka drewnem.

W drugiej połowie XVII wieku na Bielany sprowadzono spod Krakowa zakon kamedułów, który otrzymał tu liczne nadania ziemi i wzniósł zespół budynków klasztornych. Oddzielnie rozwijały się Młociny jako fragment dóbr królewskich – w XVIII wieku powstał tu pałac dla ministra Bruhla. W XVIII wieku została założona wieś Wólka, późniejsza Wólka Węglowa, której nazwa wskazuje na jakąś formę zwolnienia ludności od powinności względem dworu czy starosty. W tym okresie rozwinął się także Marymont wokół królewskiego dworu.

Wiek XIX związany jest z rozbudową Twierdzy Warszawa, szczególnie w latach 80. XIX wieku, kiedy powstały tam umocnienia wewnętrznego i zewnętrznego pasa obrony. W tym okresie powstały Fort I („Bielany”) i Fort II („Wawrzyszew”), na Marymoncie zaś tzw. koszary marymonckie i ziemne umocnienie dzieło flankujące pośrednie Buraków. Ograniczenia w zabudowie na przedpolu tych obiektów dotknęły także okoliczną zabudowę. W 1830 powstał cmentarz Wawrzyszewski, istniał tam też dwór. W latach 1816–1861 działał też na dzisiejszych Bielanach Instytut Agronomiczny – wyższa uczelnia rolnicza. Tereny zielone przy Wiśle stały się popularnym celem wycieczek mieszkańców Warszawy w Zielone Świątki[7].

Na początku XX wieku na obszar Chomiczówki i Wawrzyszewa zaczęli napływać nowi osadnicy – pojawiła się tu drobna produkcja ogrodnicza. W 1916 nastąpiło poszerzenie granic Warszawy m.in. o Stare Bielany, Marymont i Słodowiec. Pojawiła się nowa zabudowa mieszkaniowa, szczególnie w obszarach objętych granicami miasta. Plany budowy miasta-ogrodu Młociny ostatecznie się nie udały i zrealizowano jedynie fragment planów. W okresie międzywojennym powstało także lotnisko bielańskie, Akademia Wychowania Fizycznego Józefa Piłsudskiego, a dzielnica uzyskała połączenie linią tramwajową z centrum miasta. W 1939 teren dzisiejszych Bielan częściowo obejmowała gmina Młociny, a częściowo obszar Marymontu w starostwie północnym miasta stołecznego Warszawy. W tym okresie 1639 ha terenu zamieszkiwało 65,8 tys. mieszkańców.

Po II wojnie światowej powstała dzielnica Żoliborz, do której w 1951 dołączono częściowo wsie z gminy Młociny jak Placówka, Młociny, czy Wólka Węglowa. W latach 1952–1953 rozpoczęła się budowa Huty Warszawa, która była jednym z głównych miejsc pracy w dzielnicy. Między ulicami Cegłowską i Marymoncką wybudowano kompleks Szpitala Bielańskiego. W latach 60. XX wieku powstały, zaprojektowane przez małżeństwo architektów Marię i Kazimierza Piechotków, osiedla Bielany I-IV wpisane przez SARP na listę Dóbr kultury współczesnej. W latach 70. XX wieku zalewowe tereny Kępy Potockiej przekształcono w park, a na terenach Wrzeciona, Wawrzyszewa i Chomiczówki zaczęły powstawać osiedla bloków mieszkaniowych.

W 1994 z dzielnicy Żoliborz wyodrębniono dzielnicę Bielany.

Burmistrzowie[edytuj | edytuj kod]

Rada Dzielnicy[edytuj | edytuj kod]

Ugrupowania Kadencja 2002–2006[12] Kadencja 2006–2010[13] Kadencja 2010–2014[14] Kadencja 2014–2018[15] Kadencja 2018–2023[16]
Sojusz Lewicy Demokratycznej 7 (SLD-UP) 5 (LiD) 4 2 (SLD Lewica Razem)
Prawo i Sprawiedliwość 14 10 8 11 6
Liga Polskich Rodzin 1
Platforma Obywatelska 3 10 13 12 10 (Koalicja Obywatelska)
Razem dla Bielan 9

Edukacja i nauka[edytuj | edytuj kod]

Wyższe uczelnie[edytuj | edytuj kod]

Instytuty[edytuj | edytuj kod]

Szkoły średnie[edytuj | edytuj kod]

Atrakcje turystyczne[edytuj | edytuj kod]

Przyroda[edytuj | edytuj kod]

Kultura i sztuka[edytuj | edytuj kod]

  • Biblioteka Publiczna im. Stanisława Staszica na Bielanach, ul. Romaszewskiego 19 (dawna ul. Duracza)
  • Bielańskie Centrum Edukacji Kulturalnej, ul. Szegedyńska 9
  • Bielański Ośrodek Kultury, ul. Goldoniego 1
  • Centrum Inicjatyw Lokalnych Wrzeciono, ul. Wrzeciono 41
  • Dobre Miejsce – centrum kultury, ul. Dewajtis 3
  • Mazowiecki Teatr Muzyczny im. Jana Kiepury (scena bielańska)
  • Mediateka START-META, ul. Szegedyńska 13A
  • Młodzieżowy Dom Kultury „Bielany”, ul. Cegłowska 39
  • Młodzieżowy Dom Kultury im. Marii Gwizdak, ul. H.Ch. Andersena 4
  • Podziemie Kamedulskie, ul. Dewajtis 3
  • Samogłoska Miejsce Aktywności Lokalnej, ul. Samogłoska 9a, lok. 3

Kluby i obiekty sportowe[edytuj | edytuj kod]

  • Bielański Klub Karate Kyokushin, ul. L. Staffa 3/5
  • Centrum Rekreacyjno-Sportowe m.st. Warszawy w Dzielnicy Bielany, ul. Lindego 20 (kompleks sportowy), ul. Conrada 6 (pływalnia)
  • Hutnik Warszawa, ul. Marymoncka 42
  • Integracyjny Klub Sportowy AWF Warszawa, ul. Marymoncka 34
  • Klub Sportowy AZS-AWF Warszawa, ul. Marymoncka 34
  • KnockOut Gym, ul. S. Petőfiego 3
  • Nastula Club Bielany, ul. Ogólna 9
  • Ognisko Towarzystwa Krzewienia Kultury Fizycznej „AWF – Bielany”, ul. Marymoncka 34
  • Ognisko Towarzystwa Krzewienia Kultury Fizycznej „Piaski”, ul. Kochanowskiego 8
  • Szkoła Tenisowa Klukowski, ul. Samogłoska 9
  • Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej „Chomiczówka”, ul. P. Nerudy 1
  • UKS „Czarodzieje z Bielan”, ul. S. Perzyńskiego 10
  • UKS „Judo Sport Szkoła” JSS DRAKO (Szkoła Podstawowa Nr 79), ul. Arkuszowa 202
  • Związkowy Klub Strzelecki, ul. Marymoncka 42

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Wyszukiwarka TERYT, Główny Urząd Statystyczny [dostęp 2022-10-12].
  2. a b c Powierzchnia i ludność w przekroju terytorialnym w 2022 roku. Tabl. 21 Powierzchnia, ludność oraz lokaty według gmin. [w:] Główny Urząd Statystyczny [on-line]. stat.gov.pl, 7 grudnia 2022. [dostęp 2023-02-17].
  3. Art. 5 i 14 ustawy z dnia 15 marca 2002 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy (Dz.U. z 2018 r. poz. 1817).
  4. a b Kwiryna Handke: Dzieje Warszawy nazwami pisane. Warszawa: Muzeum Historyczne m.st. Warszawy, 2011, s. 270. ISBN 978-83-62189-08-3.
  5. Dzielnica Bielany. Zarząd Dróg Miejskich, 2007. [dostęp 2012-02-13].
  6. Uchwała nr 1808 Zarządu Gminy Warszawa-Bielany z dnia 29 maja 2001 r.. Zarząd Dróg Miejskich, 2007. [dostęp 2012-02-13]. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-08-02)].
  7. Franciszek Galiński: Gawędy o Warszawie. Warszawa: Instytut Wydawniczy „Biblioteka Polska”, 1939, s. 283.
  8. Grzegorz Pietruczuk burmistrzem. Znamy nazwiska zastępców, tustolica.pl [dostęp 2022-12-11] (pol.).
  9. Zarządzenie nr 32/2015 z 13-01-2015. 13 stycznia 2015. [dostęp 2017-03-02].
  10. Uchwała nr 3/II/10 z 16-12-2010. 16 grudnia 2010. [dostęp 2017-03-02].
  11. Uchwała Nr 3/III/2006 z dnia 18.12.2006 r.. 18 grudnia 2006. [dostęp 2017-03-02].
  12. Państwowa Komisja Wyborcza: Wybory samorządowe. wybory2002.pkw.gov.pl. [dostęp 2015-10-12].
  13. Geografia wyborcza – Wybory samorządowe – Państwowa Komisja Wyborcza. wybory2006.pkw.gov.pl. [dostęp 2015-10-12].
  14. Wybory Samorządowe 2010 – Geografia wyborcza – Województwo mazowieckie – miasto st. Warszawa – dz. Bielany. wybory2010.pkw.gov.pl. [dostęp 2015-10-12].
  15. Urząd Dzielnicy Bielany – Serwis www (pl) – Aktualności. bielany.waw.pl. [dostęp 2015-10-12].
  16. Wybory samorządowe 2018. Dzielnica Bielany M. St. Warszawy. [w:] Państwowa Komisja Wyborcza [on-line]. pkw.gov.pl. [dostęp 2018-10-30].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]