Bitwa koło Sybotów

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bitwa koło Sybotów
wojna Koryntu z Korkyrą 435-433 p.n.e.
Ilustracja
Korfu
Czas

433 p.n.e.

Miejsce

archipelag Syboty, Cieśnina Korfu

Terytorium

Grecja

Wynik

taktyczne zwycięstwo Koryntu; strategiczny pat

Strony konfliktu
Korkyra
Ateny
Korynt
Dowódcy
Miciades Ksenoclides
Siły
110 lub 120 trier (100 lub 110 Korkyry, 10 ateńskich) 150 trier (90 Koryntu, 60 sprzymierzeńców)
Straty
70 okrętów, 1000 jeńców 30 okrętów
brak współrzędnych

Bitwa koło Sybotów (sierpień lub wrzesień 433 p.n.e.) miała miejsce w trakcie wojny Koryntu z Korkyrą, która toczyła się w latach 435–433 p.n.e.

Geneza konfliktu[edytuj | edytuj kod]

Po porażce w bitwie koło przylądka Aktion Korynt rozpoczął intensywną rozbudowę floty i pozyskiwanie sprzymierzeńców, co zaniepokoiło Korkyrejczyków, którzy nie mieli aliantów – na pomoc Sparty lub Sykionu nie mogli liczyć, bowiem miasta te wolały pozostać neutralne, a ponadto Korynt był członkiem Związku Peloponeskiego. W czerwcu 435 r.p.n.e. wysłali więc posłów do Aten, z propozycją sojuszu. Mimo zabiegów posłów korynckich, Ateńczycy zgodzili się zawrzeć z Korkyrą przymierze, ale wyłącznie obronne – w ten sposób nie naruszali rozejmu między Związkiem Ateńskim a Peloponeskim. Nie prowadząc interesów na Morzu Jońskim i brak wcześniejszych związków z Korkyrą powodował, że Ateny mogły z łatwością odmówić, ale Perykles przekonał zgromadzenie, że sojusz jest dla miasta korzystny[1].

Prowadząc politykę budowania przewagi Aten bez narażania ich bezpieczeństwa, Perykles wysłał z pomocą symboliczną eskadrę 10 trier, z zakazem podejmowania działań, jeśli nie nastąpi lądowanie bezpośrednio na ziemiach należących do Korkyry. Tak minimalna pomoc nie powinna zaniepokoić Sparty i nie narażała Ateńczyków na straty, a pośrednio mogło umocnić ich względną przewagę, jeśli silne floty koryncka i korkyrejska zadadzą sobie znaczne straty[1].

Przygotowania do bitwy i jej przebieg[edytuj | edytuj kod]

Korynt, który po klęsce w 435 r. miał 15 okrętów, w 433 wystawił ich 90; do tego doszło 60 dostarczonych przez Megarę, Elidę, Leukas, Ambrakię oraz Anaktorion. Flota ta wyruszyła na północ, gdzie założyła bazę i umocniony obóz na wybrzeżu Cieśniny Korfu, naprzeciw Korkyry. Flota korkyrejska licząca 100 okrętów[2] (lub 110[3]), i eskadra ateńska (10), zajęły pozycję nieopodal, koło niewielkiego archipelagu koło Sybotów. Korkyrejscy hoplici wraz z tysiącem sprzymierzeńców z Zakintos rozbili obóz na południowym krańcu wyspy[2].

Obie strony uporządkowały siły i przygotowały się do bitwy, która rozpoczęła się wczesnym rankiem. Korkyrejczycy ustawili szyk trzech eskadr, z posiłkami ateńskimi na końcu prawego skrzydła. Naprzeciw, na lewym skrzydle korynckim stały najlepsze okręty tego miasta, podczas gdy sprzymierzeńcy zajęli pozycję w centrum i na prawym skrzydle, składającym się z okrętów megarejskich i ambrakijskich[2]. Ustawienie okrętów korynckich na lewym, a nie prawym (honorowym) skrzydle, wiązało się prawdopodobnie z planowanym desantem na Korkyrę. Eskadra ateńska także zajęła pozycję jak najbliżej wyspy, której miała bronić[3].

Triery pełne były łuczników i hoplitów, dlatego bitwa, która się wywiązała, nie charakteryzowała się taktyczną finezją: obie floty ruszyły wprost na siebie, zwarły się i doszło do zażartej walki wręcz na pokładach. Ambrakijczycy na prawym skrzydle korynckim nie wytrzymali natarcia i cofnęli się, ścigani przez Korkyrejczyków aż na brzeg. Brak dyscypliny drogo kosztował chwilowych zwycięzców, bo gdy zajęli się rabowaniem obozu, ich prawe skrzydło przegrało swoją bitwę i cofało się, pozbawione wsparcia[2].

Do tego momentu ateńska eskadra nie angażowała się w walkę, lecz gdy prawe skrzydło korynckie, rozbiwszy przeciwnika, zaczęło się zbliżać do wyspy z zamiarem wysadzenia desantu, ateńskie triery uderzyły, osłaniając odwrót floty korkyrejskiej. Koryncka flota, spędziwszy wroga z pola bitwy, powróciła na nie, dobijając uszkodzone jednostki wroga, ratując załogi z własnych okrętów i dobijając lub biorąc w niewolę nieprzyjaciół. Straty były poważne: Korkyrejczycy stracili 70 okrętów, Korynt – 30; była to największa do tego czasu bitwa morska stoczona między dwoma greckimi państwami, w szczególności – między państwem-założycielem (jakim był Korynt), a jego kolonią (Korkyrą). Po południu flota koryncka powróciła by rozstrzygnąć starcie ostatecznie: przeciw sobie miała niedobitki floty korkyrejskiej i nieliczną eskadrę ateńską. Tuż jednak przed starciem, Koryntejczycy zmienili kurs i wycofali się – zauważyli bowiem nadpływające 20 trier ateńskich, które uznali za awangardę większej floty[2][1].

Następnego dnia, strona korkyrejsko-ateńska zaproponowała kontynuację walki. Mimo przybycia posiłków przewagę liczebną miał wciąż Korynt (20 dodatkowych trier stanowiło całość pomocy ateńskiej). Niemniej mieli też ponad 1000 jeńców z poprzedniego dnia, wiele uszkodzonych okrętów[3] i nie chcieli narażać się na wojnę z najpotężniejszą flotą Grecji[2]. Oskarżyli jedynie Ateńczyków o agresję, na co ci odparli, że działali wyłącznie w obronie Korkyry – i że nie będą w żaden sposób przeszkadzać w działaniach korynckich, jak długo nie będą narażeni ich sprzymierzeńcy[1][2]. Flota koryncka odpłynęła na południe, czemu nie przeciwdziałała eskadra ateńska, zgodnie z defensywnym charakterem układu z Korkyrą[4]. Obie strony ogłosiły zwycięstwo, i wzniosły stosowne pomniki, by je upamiętnić[3]. Flota koryncka w drodze do domu zajęła jeszcze dla Koryntu położone koło Zatoki Ambrakijskiej miasto Anaktorion, dotąd wspólną z Korkyrą kolonię, co pogłębiło napięcie między stronami[3].

Skutki bitwy[edytuj | edytuj kod]

Ateńczycy, bez strat własnych, osiągnęli znaczny sukces, zdobywając solidną bazę na wybrzeżu jońskim, w drodze do Italii i Sycylii. Mimo zagrożenia, jakie stanowiła ta baza dla Peloponezu, Sparta wpłynęła na Korynt, by nie kontynuował wojny i oddaliła w ten sposób, aczkolwiek na bardzo krótki już czas, groźbę ogólnogreckiej wojny[1]. Korynt uważał jednak pokój trzydziestoletni za złamany przez Ateny i planował odwet – m.in. z jeńców pojmanych koło Sybotów wybrano grupę, która miała stać się podstawą przychylnego dla Koryntu rządu na Korkyrze, po ewentualnym przewrocie (pozostałych 800 sprzedano w niewolę); wsparto też rewoltę w dawnej kolonii korynckiej, a obecnie sojuszniku Aten – Potidaji[2]. Sukces ateński przyczynił się więc do zwiększenia napięcia, co ostatecznie doprowadziło do wybuchu II wojny peloponeskiej w 431 r. p.n.e.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d e N.G.L. Hammond: Dzieje Grecji. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1994, s. 384-385.
  2. a b c d e f g h George Grote: A history of Greece: from the time of Solon to 403 B.C. London New York: Routledge, 2001, s. 445-447. ISBN 0-415-22369-5. (ang.).
  3. a b c d e J. F. Lazenby: The Peloponnesian War: a military study. London New York: Routledge, 2004, s. 23-24. ISBN 0-415-32615-X. (ang.).
  4. Diodorus: Diodorus Siculus, books 11-12.37.1: Greek history 480-431 B.C., the alternative version. Peter Green (red.). Austin: University of Texas Press, 2006, s. 229. ISBN 0-292-71277-4. (ang.).