Bitwa o grzbiet Vimy
| I wojna światowa, front zachodni, część bitwy pod Arras | |||
The Battle of Vimy Ridge, obraz pędla Richarda Jacka | |||
| Czas |
9–12 kwietnia 1917 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Przyczyna | |||
| Wynik |
zwycięstwo aliantów | ||
| Strony konfliktu | |||
|
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
Położenie na mapie Francji | |||


Bitwa o grzbiet Vimy – starcie zbrojne stoczone w dniach 9–12 kwietnia 1917 roku pomiędzy siłami kanadyjskimi i brytyjskimi a niemieckimi podczas I wojny światowej.
Wiosną 1917 roku wystartowała generalna ofensywa sił Ententy na froncie zachodnim, podczas której wojska brytyjskie i Wspólnoty Narodów przeprowadziły operację pod Arras. Atak Kanadyjczyków rozpoczął się 9 kwietnia 1917 roku, wyznaczając początek bitwy pod Arras i służąc jako inauguracyjny atak ofensywy Nivelle’a. Celem było odciągnięcie niemieckich rezerw od sił francuskich, przygotowujących się do kluczowej ofensywy wzdłuż Aisne i grzbietu Chemin des Dames rozpoczętej kilka dni później[3].
Cztery kanadyjskie dywizje rozpoczęły szturm na grzbiet Vimy po zmasowanym ostrzale artyleryjskim o 5:30 rano w Poniedziałek Wielkanocny 9 kwietnia. Niemcy kontrolowali grzbiet od 1914 roku i przez trzy lata wojny ufortyfikowali go wieloma strukturami obronnymi: trzy kolejne linie okopów rozmieszczone pośród sieci drutu kolczastego, betonowe bunkry z karabinami maszynowymi i podziemne schrony dla wysuniętych oddziałów[4].
Po lewej stronie kanadyjska 4 Dywizja zaatakowała z obszaru Souchez, podczas gdy w centrum, po obu stronach Neuville-Saint-Vaast, zaatakowały 3. i 2 Dywizja[4]. Atak 2 Dywizji kanadyjskiej był wspierany przez osiem czołgów (trzy z nich zostały zniszczone, a pięć ugrzęzło w błotnistym terenie). Do rozpoznania i naprowadzania artylerii Kanadyjczycy aktywnie wykorzystywali również lotnictwo[5][6]. Dzięki umiejętnej współpracy piechoty z artylerią korpusowi udało się wieczorem 9 kwietnia osiągnąć przełamanie na głębokość od dwóch do pięciu kilometrów w niemieckim systemie obronnym. Większość wzgórza znalazła się w rękach Kanadyjczyków, ale Niemcy utrzymali się na szczycie[7].
Pod koniec pierwszego dnia ofensywy jedyną z trzech dywizji, która nie poczyniła postępów, była 4 Dywizja[8]. Zaatakowała ona skrajnie lewą flankę, która obejmowała najtrudniejsze cele, Wzgórze 145 (najwyższy punkt na grzbiecie i miejsce dzisiejszego pomnika-mauzoleum) i inny wysoki punkt, zwany przez Kanadyjczyków „The Pimple”. Kanadyjczycy nie byliby w stanie utrzymać grzbietu Vimy bez zdobycia tych dwóch wysokich punktów[9].
Dopiero następnego dnia, 10 kwietnia, ponowione ostrzały artyleryjskie i ataki piechoty batalionów rezerwowych 4 Dywizji doprowadziły do tego, że Wzgórze 145 ostatecznie znalazło się w rękach Kanadyjczyków, pomimo krótkiego odbicia go przez niemiecki kontratak[10]. Dwa dni później, 12 kwietnia, „The Pimple” został również zdobyty po godzinie zaciekłych walk w śniegu[11]. Wzięto 4000 niemieckich jeńców[1].
Zwycięstwo miało wysoką cenę: 3598 Kanadyjczyków zginęło, a 7004 zostało rannych[2][1]. W 1936 roku w rejonie Vimy odsłonięto pomnik–mauzoleum upamiętniające poległych w bitwie, Canadian National Vimy Memorial[12].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c d Nicholson 1962 ↓, s. 265.
- ↑ a b Moran 2007 ↓, s. 139.
- ↑ Turner i Dennis 2005 ↓, s. 9.
- ↑ a b Wynne 1976 ↓, s. 170–171.
- ↑ Barris 2007 ↓, s. 49.
- ↑ Turner i Dennis 2005 ↓, s. 43.
- ↑ Sheldon 2008 ↓, s. 311.
- ↑ Hayes 2007 ↓, s. 202–203.
- ↑ Sheldon 2008 ↓, s. 297.
- ↑ Sheldon 2008 ↓, s. 312.
- ↑ Nicholson 1962 ↓, s. 263.
- ↑ Canadian National Vimy Memorial. veterans.gc.ca. [dostęp 2025-06-11]. (ang.).
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Ted Barris: Victory at Vimy: Canada Comes of Age, April 9–12, 1917. Toronto: Thomas Allen Publishers, 2007. ISBN 978-0-88762-253-3. (ang.).
- The 3rd Canadian Division: Forgotten Victory. W: Geoffrey Hayes: Vimy Ridge: A Canadian Reassessment. Geoffrey Hayes, Andrew Iarocci, Mike Bechthold (red.). Waterloo: Wilfrid Laurier University Press, 2007. ISBN 978-0-88920-508-6. (ang.).
- The Canadian Army Medical Corps at Vimy Ridge. W: Heather Moran: Vimy Ridge: A Canadian Reassessment. Geoffrey Hayes, Andrew Iarocci, Mike Bechthold (red.). Waterloo: Wilfrid: Laurier University Press, 2007. ISBN 978-0-88920-508-6. (ang.).
- Canadian Expeditionary Force 1914–1919. W: G. W. L. Nicholson: Official History of the Canadian Army in the First World War. Ottawa: Queen's Printer and Controller of Stationery, 1962. (ang.).
- Jack Sheldon: The German Army on Vimy Ridge 1914–1917. Barnsley: Pen & Sword Military, 2008. ISBN 978-1-84415-680-1. (ang.).
- Alexander Turner, Peter Dennis: Vimy Ridge 1917: Byng's Canadians Triumph At Arras. Oxford: Osprey Publishing, 2005. ISBN 978-1-84176-871-7. (ang.).
- Graeme Chamley Wynne: If Germany Attacks: The Battle in Depth in the West. Wyd. Greenwood Press, NY. London: Faber & Faber, 1976. ISBN 978-0-8371-5029-1. (ang.).