Bitwa pod Courtrai (1918)
50°50′N 3°16′E/50,833333 3,266667| I wojna światowa, front zachodni, część ofensywy stu dni | |||
 Wyzwolenie Brugii – król Belgów Albert I wraz z żoną, królową Elżbietą, wjeżdżają do Brugii 25 października 1918 roku obok adm. Rogera Keyesa (po lewej) i 1. hrabiego Athlone (po prawej). | |||
| Czas |
14–19 października 1918 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Terytorium | |||
| Przyczyna |
ofensywa aliantów 1918 | ||
| Wynik |
zwycięstwo aliantów | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
Położenie na mapie Belgii  | |||
| 50°50′N 3°16′E/50,833333 3,266667
| |||
Bitwa pod Courtrai (znana również jako druga bitwa o Belgię (fr. 2ème Bataille de Belgique) i bitwa pod Roulers (fr. Bataille de Roulers) – jedna z ofensyw alianckich na froncie zachodnim I wojny światowej w północnej Francji i południowej Belgii, które miały miejsce pod koniec września i w październiku 1918 roku.
Tło
[edytuj | edytuj kod]Grupa Armii Flandrii, składająca się z 12 dywizji belgijskich, 10 dywizji brytyjskiej 2 Armii i 6 dywizji francuskiej 6 Armii, pod osobistym dowództwem króla Belgii Alberta I, z francuskim generałem Jeanem Degoutte jako szefem sztabu, pokonała niemiecką 4 Armię w V bitwie pod Ypres (28 września – 2 października)[1]. Przełamanie linii Hindenburga dalej na południe skłoniło aliantów do obrania strategii pościgu za Niemcami tak długo, jak to możliwe, zanim zimowa pogoda powstrzyma ich marsz. Błoto i załamanie systemu zaopatrzenia zatrzymały natarcie na początku października, ale w połowie miesiąca Grupa Armii Flandrii była gotowa do wznowienia ofensywy[2][3].
Bitwa
[edytuj | edytuj kod]Ofensywa rozpoczęła się 14 października o godzinie 5:35 rano atakiem Belgów znad rzeki Lys pod Comines na północ do Diksmuide. Brytyjski pełzający ostrzał artyleryjski posuwał się z prędkością 91 m na minutę, znacznie szybciej i dalej niż w ofensywach roku 1917, w oczekiwaniu na niewielki opór ze strony niemieckiej piechoty[4]. Wieczorem siły brytyjskie dotarły do wzniesień, które dominowały nad Werviq, Menen i Wevelghem na południu; dalej na północ Brytyjczycy zdobyli Moorslede i zbliżyli się do Gulleghem i Steenbeek. Oddziały belgijskie na lewym skrzydle dotarły do Iseghem, wojska francuskie otoczyły Roulers, a kolejne oddziały belgijskie zdobyły Cortemarck[5].
Następnego dnia padło Roulers, a 16 października Brytyjczycy opanowali północny brzeg Lys aż do Harelbeke i przekroczyli rzekę w kilku punktach[6]. Do 17 października Thourout, Ostenda, Lille i Douai zostały wyzwolone; Brugia i Zeebrugge padły 19 października, a granica holenderska została osiągnięta następnego dnia[7]. Przekroczenie Lys i zdobycie Courtrai przez brytyjską 2 Armię 19 października doprowadziło do niemieckiego odwrotu na froncie 5 Armii dalej na południe i okrążenia Lille 18 października[8]. Następnego dnia Brytyjczycy byli już w Roubaix i Tourcoing, a wieczorem 22 października dotarli do Skaldy na odcinku od Valenciennes do Avelghem[9].
Następstwa
[edytuj | edytuj kod]
Kolejna ofensywa Belgów miała rozpocząć się 30 października, a została opóźniona, a wreszcie anulowana wskutek podpisania rozejmu 11 listopada. W momencie zawieszenia broni front znajdował się średnio 72 km na wschód od starej linii frontu z początku 1918 roku i biegł z okolic Terneuzen do Gandawy, wzdłuż Skaldy do Ath, a stamtąd do Saint-Ghislain, gdzie łączył się z pozycjami Brytyjskiego Korpusu Ekspedycyjnego nad Sommą[10].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Edmonds i Maxwell-Hyslop 1993 ↓, s. 1–2.
- ↑ Edmonds i Maxwell-Hyslop 1993 ↓, s. 269–271.
- ↑ Sheffield 2011 ↓, s. 318.
- ↑ Harris i Barr 1998 ↓, s. 242.
- ↑ Boraston 1920 ↓, s. 290.
- ↑ Edmonds i Maxwell-Hyslop 1993 ↓, s. 271–276.
- ↑ Edmonds i Maxwell-Hyslop 1993 ↓, s. 276–294.
- ↑ Sheffield 2011 ↓, s. 329.
- ↑ Boraston 1920 ↓, s. 291.
- ↑ Edmonds i Maxwell-Hyslop 1993 ↓, s. 426–453, 546–551.
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- J. H. Boraston: Sir Douglas Haig's Despatches. Wyd. reprint. London: Dent, 1920. OCLC 633614212. (ang.).
- J. E. Edmonds, R. Maxwell-Hyslop: Military Operations France and Belgium 1918: 26th September – 11th November: The Advance to Victory. Wyd. Imperial War Museum & Battery Press. T. V. London: HMSO, 1993, seria: History of the Great War Based on Official Documents by Direction of the Historical Section of the Committee of Imperial Defence. ISBN 978-0-89839-192-3. (ang.).
- J. P. Harris, N. Barr: Amiens to the Armistice: The BEF in the Hundred Day's Campaign, 8 August – 11 November 1918. London: Brassey's, 1998. ISBN 978-1-85753-149-7. (ang.).
- G. Sheffield: The Chief: Douglas Haig and the British Army. London: Aurum Press, 2011. ISBN 978-1-84513-691-8. (ang.).