Bitwa pod Koroneją (394 p.n.e.)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bitwa pod Koroneją
Wojna koryncka 395 p.n.e. - 387 p.n.e.
ilustracja
Czas

394 p.n.e.

Miejsce

Koroneja, Beocja

Terytorium

Grecja

Wynik

zwycięstwo Sparty

Strony konfliktu
Sparta i sprzymierzeńcy (Jonia, Fokaja, Orchomenos) Teby
Ateny
Argos
Korynt
Dowódcy
Agesilaos II
Siły
ok. 15 000 hoplitów ok. 20 000 hoplitów
Straty
350 600
Położenie na mapie Grecji
Mapa konturowa Grecji, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „miejsce bitwy”
38°21′N 22°58′E/38,350000 22,966667

Bitwa pod Koroneją – zakończona spartańskim zwycięstwem bitwa 394 p.n.e. w trakcie wojny korynckiej 395 p.n.e.387 p.n.e.

Na wieść o wybuchu walk w Grecji, walczący z Persami w Azji Mniejszej król spartański Agesilaos II zawrócił swoje wojska i przeprawił się przez Hellespont, a następnie pomaszerował przez Trację po drodze zbierając sprzymierzeńców z Trachis, Orchomenosu oraz Fokai. W Tessalii rozbił tamtejszą kawalerię (sprzymierzoną z Beotami) i szykował się do najazdu na Beocję[1].

14 sierpnia 394 roku, w dniu zaćmienia Słońca doszła do Agesilaosa wieść o klęsce pod Knidos – wojskom jednak przekazał, że odniesiono zwycięstwo (już wcześniej dotarły wieści o, w tym przypadku prawdziwym, spartańskim zwycięstwie nad Nemeą) – i ruszył w głąb Beocji[1].

Żadne antyczne źródło nie podaje liczebności armii. Można szacować, że Agesilaos miał łącznie ok. 15 tys. hoplitów, Spartan i sprzymierzeńców, w tym m.in. oddziały, które powróciły z marszu dziesięciu tysięcy; naprzeciwko niego stanęły wojska koalicji Teb, Aten, Argos, Eubei, Lokrydy i Koryntu, liczące prawdopodobnie ok. 20 tys. hoplitów. Obie strony dysponowały podobnymi siłami jazdy, jednak po stronie Spartan więcej było peltastów[2].

Spartanie nadeszli z Kephisos, ich przeciwnicy z Helikonu; armie spotkały się na równinie pod Koroneją. Prawdopodobnie prawe skrzydło koalicjantów (wojska tebańskie) znajdowało się koło dzisiejszej wsi Manoura. Na przeciwnym stały wojska z Argos. Naprzeciw nich znajdowały się oddziały spartańskie (prawe skrzydło, dowodzone bezpośrednio przez Agesilaosa), a żołnierze z Orchomenosu znajdowali się na lewej flance (naprzeciwko Tebańczyków)[2].

Według Ksenofonta, który był świadkiem bitwy, armie zbliżały się do siebie w milczeniu, aż podeszły na dystans stadionu. Wtedy z okrzykiem bojowym przyspieszyły, by po następnych 100 metrach uderzyć na siebie w biegu. Jako pierwsze natarło centrum spartańskie (wojska z Jonii i Hellespontu); lewe skrzydło sprzymierzonych uciekło na samym początku, co pozwoliło prawemu skrzydłu Spartan obejść i rozbić centrum wroga[2]. Tylko Tebańczycy na flance prawej walczyli dobrze, bijąc Orchomeńczyków i atakując spartański tabor. Na wieść o tym Agesilaos obrócił front swojej falangi i ruszył z powrotem na Tebańczyków[2][1].

Tebańczycy, oddzieleni od reszty wojsk sprzymierzonych spartańską falangą, zwarli szyk i wywiązała się zażarta walka, w wyniku której większości tebańskiego kontyngentu udało się przebić i wycofać. Zwycięstwo odnieśli jednak Spartanie, którzy ponieśli mniejsze straty (ok. 350 hoplitów wobec 600 po drugiej stronie); niemniej Agesilaos nie kontynuował operacji zaczepnych[2].

Zwycięstwo zdyscyplinowanej armii spartańskiej potwierdziło jej sławę jako machiny wojennej; na następną walną bitwę z jej udziałem trzeba było czekać aż 23 lata[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d N.G.L. Hammond: Dzieje Grecji. Warszawa: PIW, 1977, s. 537-541.
  2. a b c d e John F. Lazenby: The Spartan army. Warminster: Aris & Phillips, 1985, s. 224-229.