Bitwa pod Lepanto (1571)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Skocz do: nawigacja, szukaj
Bitwa pod Lepanto
Ilustracja
Bitwa pod Lepanto, autor nieznany
Czas 7 października 1571
Miejsce Zatoka Patraska, Morze Jońskie
Terytorium obecnie Grecja Grecja
Wynik pełne zwycięstwo floty Ligi Świętej
Strony konfliktu
Liga Święta:
Hiszpania
Republika Wenecka
Państwo Kościelne
Republika Genui
Księstwo Sabaudii-Piemontu
Zakon maltański		 Imperium Osmańskie
Dowódcy
Juan de Austria Ali Pasza †
Siły
6 galeasów,
208 galer,
26 galeonów,
76 mniejszych jednostek,
(łącznie 316 okrętów)
12 tys marynarzy,
20 tys żołnierzy piechoty[1]		 230 galer,
56 galeot,
16 tys żołnierzy
Straty
9 tys. zabitych i rannych,
12 galer straconych		 30 tys. zabitych i rannych,
137 okrętów zdobytych,
50 okrętów zatopionych
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Podboje Turcji Osmańskiej

Didymotyka – Adrianopol – Marica – Dubravnica – Bileća – Plocznik – Kosowe Pole (1389) – Rowina – Tyrnowo (1393) – Nikopolis – Ankara – Powstanie w Bułgarii (1403) – Gallipoli – Transylwania (1438) – Jałomica (1442) – Warna – Kosowe Pole (1448) – Albulena (1457) – Serbia (1458) – Konstantynopol – Belgrad – Târgovişte (1462) – Kruja (1466) – Başkent – Vaslui (1475) – Valea Albă (1476) – Chlebowe Pole – Krbavsko Polje – Sapienza – Czałdyran – Mardż Dabik – Ar-Rajdanijja – Rodos – Mohacz – Wiedeń – Preveza – Dżerba (1560) – Malta – Cypr – Famagusta – Lepanto

Bitwa pod Lepanto (obecnie Nafpaktos) – bitwa morska stoczona 7 października 1571 na południowy zachód od Lepanto pomiędzy Imperium Osmańskim a Ligą Świętą, zakończona zwycięstwem chrześcijan. Bój pod Lepanto był jedną z najkrwawszych bitew morskich w dziejach świata[2].

Podłoże[edytuj]

Po zdobyciu Konstantynopola w 1453 Imperium Osmańskie zaczęło przejmować kontrolę nad całym szlakiem handlowym z Indii do Europy, co zrodziło spory z kupiecką Republiką Wenecji. Dodatkowo sułtan wspierał algierskich korsarzy[1]. W 1570 r. Imperium Osmańskie zażądało od Wenecji przekazania Cypru, Wenecjanie jednak zignorowali groźbę turecką. W rezultacie Cypr został najechany przez wojska tureckie. Po upadku Nikozji papież Pius V zorganizował dla obrony Famagusty (maj 1571) wśród państw chrześcijańskich Ligę Świętą, w której główne role odgrywały Hiszpania i Wenecja.

Chrześcijańska armada wyruszyła, by napotkać osmańską. Pod Lepanto, po stronie Ligi walczyło ok. 200 okrętów, w tym 6 silnie uzbrojonych w artylerię galeasów; Turcy mieli ok. 250 okrętów. Siłami chrześcijańskimi dowodził książę Juan de Austria, nieślubny syn cesarza Karola V Habsburga, zaś muzułmańskimi – Ali Pasza[2].

Przebieg bitwy[edytuj]

Starcie rozpoczęła flota turecka, próbując oskrzydlić flotę chrześcijan, ale potężne galeasy weneckie miały wielką przewagę ogniową, która pozwalała im łatwo zniszczyć osmańskie galery. W tej sytuacji Turkom pozostał jedynie abordaż. Tymczasem okręty chrześcijańskie, szybsze od galer tureckich, nie przyjęły taktyki przeciwnika, lecz starały się ustawiać doń burtami, wykorzystując całą siłę swych dział. Walczono z ogromną determinacją, ale z wolna jęła się zarysowywać przewaga po stronie floty europejskiej. W rezultacie flota osmańska poniosła druzgocąca klęskę - większość okrętów wchodzących w jej skład zostało zdobytych lub zatopionych przez siły Ligi Świętej.

Pokłosie[edytuj]

Zwycięstwo sił chrześcijańskich podniosło morale w Europie, jednak nie zostało wykorzystane militarnie. Wielki Wezyr Sokollu Mehmed Pasza wyjaśnił weneckiemu ambasadorowi różnicę między waszą i naszą klęską: „Pod Lepanto chrześcijanie mnie ogolili. Na Cyprze ja odciąłem im ramię. Moja broda odrośnie...”[3]. I miał poniekąd rację: wkrótce Liga Święta rozpadła się, Cypr pozostał w rękach tureckich, a w 1574 r. Hiszpania musiała opuścić Tunis – jednakże flota turecka straciła pod Lepanto setki doświadczonych, zaprawionych w boju marynarzy.

Zwycięstwo Ligi Świętej w bitwie pod Lepanto papież Pius V przypisał wstawiennictwu Najświętszej Maryi Panny i w 1572 dzień 7 października ogłosił świętem Matki Boskiej Zwycięskiej, zmienionym w 1573 przez jego następcę, papieża Grzegorza XIII, na święto Matki Boskiej Różańcowej[4].

Uczestnicy[edytuj]

Wybrani uczestnicy bitwy:

  • Szkic bitwy pod Lepanto (1571)

  • Bitwa pod Lepanto, Paolo Veronese (1528–1588)

  • W rocznicę bitwy, 7.10.2000, Wenecjanie ufundowali tablicę pamiątkową Nafpaktos

Zobacz też[edytuj]

Przypisy

  1. ↑ a b Focus Historia ekstra nr 4/2016 sierpień-wrzesień, Dariusz Milewski Starcie cwywilizacji, s. 31
  2. ↑ a b Edmund Kosiarz, Bitwy morskie, Wydawnictwo Morskie, wyd. I, 1964, str. 59-60
  3. ↑ Miracle Lepanto - Proud Empty Boast (ang.)
  4. ↑ Ogłoszenie święta „Matki Boskiej Różańcowej (ang.).

Bibliografia[edytuj]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bitwa_pod_Lepanto_(1571)&oldid=49492281”