Bitwa pod Rakvere (1268)

Bitwa pod Rakvere

Krucjaty północne
Dymitr Aleksandrowicz
Czas	18 lutego 1268
Miejsce	Rakvere
Terytorium	Estonia
Wynik	Zwycięstwo Rusów
Strony konfliktu
Ruś Włodzimiersko-Suzdalska, Republika Pskowska, Republika Nowogrodzka Zakon kawalerów mieczowych
Dowódcy
Dymitr Aleksandrowicz, Dowmunt z Nalszczan Michaił Fiodorowicz † Otton von Lutterberg
Siły
16-30 000 25 000
Straty
5 000 12 000
Położenie na mapie Estonii miejsce bitwy
59°21′N 26°21′E

Bitwa pod Rakvere (ros. Раковорская битва, też: bitwa pod Wesenbergiem) to starcie pomiędzy niemiecko-duńskim rycerstwem z inflanckiej gałęzi zakonu krzyżackiego oraz Rusami, do którego doszło dnia 18 lutego 1268 r. w pobliżu obecnego estońskiego miasta Rakvere (niem. Wesenberg, ros. Раковор). Bitwa zakończyła się zwycięstwem Rusów.

Na czele rycerzy z Niemiec stał Otton von Lutterberg. Niemców wsparli Duńczycy, zajmujący ówcześnie północne rejony Estonii. W szeregach armii niemiecko-duńskiej znajdowała się też spora liczba estońskich knechtów. Armię podzielono na dwie grupy. Po ataku sił głównych, druga grupa armii rycerskiej do bitwy miała wejść w decydującym momencie starcia.

W skład sił ruskich wchodziły kontyngenty z Nowogrodu, Pskowa i Wielkiego Księstwa Włodzimiersko-Suzdalskiego. Na czele Rusów stanęli namiestnicy: nowogrodzki Michaił Fiodorowicz, Dowmunt z Pskowa oraz Wielki książę włodzimiersko-suzdalski Dymitr Aleksandrowicz syn Aleksandra Newskiego. Podobnie jak to miało miejsce w bitwie na jeziorze Pejpus, Rusini zastosowali atak klinem, wcześniej dzieląc armię na dwie części przy czym druga ukryta grupa miała z zasadzki uderzyć na niczego niespodziewającego się przeciwnika.

Z początkiem starcia centrum wojsk ruskich (wojska z Nowogrodu i Pskowa) zostało poważnie zagrożone. Walka przemieniła się w rzeź, śmierć poniósł m.in. Michaił Fiodorowicz. Nowogrodzka kronika opisuje ten fragment bitwy jako coś "czego nasi ojcowie i dziadowie nigdy wcześniej nie uświadczyli".

Tymczasem druga część armii niemiecko-duńskiej, nie trzymając się pierwotnego planu (sądzono, że bitwa jest już wygrana) rozpoczęła plądrowanie obozu Rusów. W tym momencie nastąpił nieoczekiwany atak z flanki oddziałów suzdalskich księcia Dymitra. Atak przyniósł powodzenie, przechylając szalę bitwy na korzyść Rusów. Rycerze niemieccy i duńscy rozpoczęli ucieczkę, ścigani przez wiele kilometrów przez przeciwnika. W trakcie pościgu poległo wielu z nich, liczni dostali się do niewoli.

Straty po stronie armii zakonu szacuje się na 12000 zabitych, zaś po stronie ruskiej na 5000. Klęska pod Rakvere powstrzymała ekspansję niemiecko-duńską w regionie na okres kolejnych 30 lat.

Bibliografia

• Staršaja Livonskaja Rifmovannaja Chronika: Otryvok IX. Bitva pri Rakvere v 1268 g. i pochod na Pskov v 1269 g.; Übersetzt: Ältere Livländische Reimchronik: Fragment IX. Die Schlacht von Rakvere im Jahr 1268 und der Feldzug nach Pskow im Jahr 1269 Abgerufen am 22. Mai 2010
• David Nicolle: Medieval Russian Armies 1250–1450. Osprey Publishing, Oxford 2002.