Bój pod Sieliszczami
| Wojna polsko-bolszewicka | |||
| Czas |
13–14 listopada 1919 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce |
pod Sieliszczami | ||
| Terytorium | |||
| Wynik |
zwycięstwo Polaków | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
Wojna Polska 1918–1921[1]
Bój pod Sieliszczami – walki polskiego 4 pułku piechoty Legionów z oddziałami sowieckimi toczone w pierwszym roku wojny polsko-bolszewickiej.
Geneza[edytuj | edytuj kod]
W drugiej połowie lipca 1919 Naczelne Dowództwie WP zakończyło prace nad planem szeroko zakrojonej operacji zaczepnej, której celem było opanowanie Mińska, Borysowa, Bobrujska i oparcie frontu o linię rzek Dźwiny i Berezyny[2][3].
W rozkazie operacyjnym Frontu Litewsko-Białoruskiego z 3 sierpnia 1919 przewidziano, że natarcie na Mińsk ubezpieczą na lewym skrzydle oddziały 1 Dywizji Piechoty Legionów w rejonie Mołodeczna, Wilejki, a na prawym skrzydle oddziały Grupy Operacyjnej gen. Lasockiego. 2 Dywizja Piechoty Legionów miała wykonać natarcie na miasto z północnego zachodu, a następnie miała ubezpieczyć Mińsk z kierunku Borysowa[4].
Po zajęciu Mińska 2 Dywizja Piechoty Legionów nacierała dalej w kierunku na Borysów i 18 sierpnia zajęła miasto[5][6]. Uchwyciła też obszerny przyczółek na wschodnim brzegu Berezyny, który stworzył podstawę wyjściową dla wielu wypadów na tyły Armii Czerwonej[7].
Walczące wojska[edytuj | edytuj kod]
 Wojsko Polskie
| ||
|---|---|---|
| 2 Dywizja Piechoty Legionów | płk Henryk Minkiewicz | Front Litewsko-Białoruski |
| ⇒ 4 pułk piechoty Legionów | p.o. mjr Erwin Więckowski | 2 DP Leg. |
| – III/4 pułku piechoty Legionów | por. Kasza | |
 Armia Czerwona
| ||
| oddziały ACz | 16 Armia | |
Wypad na Sieliszcze[edytuj | edytuj kod]
Latem 1919 4 pułk piechoty Legionów mjr. Mieczysława Smorawińskiego obsadzał nad Berezyną 34 kilometrowy odcinek obrony. 10 listopada rozpoznanie stwierdziło obecność większych sił sowieckiej piechoty wzmocnionej artylerią w Sieliszczach i Tajlance. Przeciwnik, czując się bezpiecznie na tyłach frontu, nie wystawiał ubezpieczeń[8]. 13 listopada pełniący obowiązki dowódcy 4 pułku piechoty Legionów mjr Erwin Więckowski rozkazał dowódcy III batalionu por. Władysławowi Kaszy zorganizować wyprawę „po armaty”. W wypadzie wziąć udział mieli żołnierze 9, 11 i 12 kompanii. W sumie grupa wypadowa miała liczyć 214 żołnierzy i pięć ckm-ów. 10 kompania i 3 kompania ckm pozostała na stanowiskach obronnych[9].
Działania na Sieliszcze por. Kasza rozpoczął o północy, ubezpieczając się patrolem z 11 kompanii. Maszerując lasami zbliżył się od południowego wschodu do miejscowości i tu podzielił batalion na dwie części. Dwa plutony pod dowództwem ppor. Zdzisława Rosołowskiego skierował na Tajlankę, gdzie stwierdzono obecność półbaterii artylerii ciężkiej, a pozostałe pododdziały pod dowództwem ppor. Witolda Rosołowskiego zaatakowały Sieliszcze[10].
Działając z zaskoczenia, siły główne grupy wypadowej zdobyły miejscowość. Także dwa wydzielone plutony opanowały Tajlankę, gdzie bez walki zdobyto dwa ciężkie działa. O świcie dowódca batalionu zarządził odwrót. Szpica tylna musiała odpierać ataki sowieckiej kawalerii, a pod wsią Miotcza czoło batalionu zostało zatrzymane ogniem sowieckiej broni maszynowej. Do walki z czerwonoarmistami użyto zdobycznych armat, a obsługiwali je, nadzorowani przez Polaków, wzięci do niewoli sowieccy kanonierzy. Celny ogień dział zmusił nieprzyjaciela do opuszczenia wioski i otworzył batalionowi drogę odwrotu[11].
Za wzorowe przeprowadzenie wypadu pułk otrzymał depeszę gratulacyjną od dowódcy frontu i rozkaz pochwalny od dowódcy 2 Dywizji Piechoty[12]:
Dzielnemu III bataljonowi 4 pułku piechoty Legjonów i jego dowódcy, porucznikowi Kaszy, za śmiały, pełen brawury wypad na wieś Miotczę, uwieńczony zdobyciem baterji bolszewickiej, wyrażam w imieniu służby pełne uznanie. Na specjalne wyróżnienie osobistą odwagą i dzielną postawą w trudnych warunkach tej akcji zasłużyli się oficerowie: podporucznicy Smidowicz, Witold Rosołowski, Zdzisław Rosołowski, Łopuszański i Kaniowski, podoficerowie: Grzybowski, Bytomski, Kuźnicki, Bijowski, Stankiewicz, Brajtling, Zadrożny, Janicki i Wiśniowski, legjoniści: Ogórek, Płóciennik, Wiejak, Pietrzak, Kutrzeba, Wolski, Gurgoń, Sobański, Adamczyk, Gołębiowski1, Lewandowski, Kopiński, Sujnoraj i wielu innych.
(–) Minkiewicz, pułkownik
Bilans walk[edytuj | edytuj kod]
Podczas wypadu na Sieliszcze Polacy stracili dwóch poległych i dwóch rannych. Wzięto do niewoli czterdziestu jeńców, zdobyto dwa działa lekkie, dwa działa ciężkie i dwa ciężkie karabiny maszynowe[13].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Przybylski 1930 ↓.
- ↑ Odziemkowski 2010 ↓, s. 415.
- ↑ Wyszczelski 2011 ↓, s. 165.
- ↑ Tym 2020 ↓, s. 18.
- ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 55.
- ↑ Sitko 1928 ↓, s. 25.
- ↑ Odziemkowski 2010 ↓, s. 416.
- ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 376.
- ↑ Lewicki 1929 ↓, s. 35.
- ↑ Odziemkowski 1998 ↓, s. 133.
- ↑ Odziemkowski 1998 ↓, s. 134.
- ↑ Lewicki 1929 ↓, s. 36.
- ↑ Odziemkowski 2004 ↓, s. 377.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Adam Lewicki: Zarys historji wojennej 4-go pułku piechoty Legionów. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1929, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon wojny polsko – rosyjskiej 1919 – 1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Rytm”, 2004. ISBN 83-7399-096-8.
- Janusz Odziemkowski: Leksykon bitew polskich 1914 – 1920. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1998. ISBN 83-85621-46-6.
- Janusz Odziemkowski: Piechota polska w wojnie z Rosją bolszewicką 1919-1920. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adam”, 2010. ISBN 978-83-7072-650-8.
- Adam Przybylski: Wojna polska 1918–1921. Warszawa: Wojskowy Instytut Naukowo-Wydawniczy, 1930.
- Juliusz S. Tym: Działania na Froncie Litewsko-Białoruskim (czerwiec 1919 – kwiecień 1920). Szczecin: Instytut Pamięci Narodowej. Oddział w Szczecinie, 2020.
- Lech Wyszczelski: Wojna o polskie kresy 1918–1921. Warszawa: Wydawnictwo Bellona SA, 2011. ISBN 978-83-11-12866-8.
- Józef Sitko: Zarys historji wojennej 2-go pułku piechoty Legionów. Warszawa: Wojskowe Biuro Historyczne, 1928, seria: Zarys historii wojennej pułków polskich 1918–1920.