Blackstar (singel)
| Wykonawca singla z albumu Blackstar | ||||
| David Bowie | ||||
| Wydany |
20 listopada 2015 | |||
|---|---|---|---|---|
| Gatunek |
art rock, nu jazz | |||
| Długość |
9:57 | |||
| Wydawnictwo |
ICO, Columbia | |||
| Producent |
David Bowie, Tony Visconti | |||
| Format |
singel cyfrowy | |||
| Autor |
David Bowie | |||
| Singel po singlu | ||||
| ||||
„Blackstar” – piosenka Davida Bowiego, pierwszy singel z albumu Blackstar. Piosenka i jej teledysk zostały pokazane 19 listopada 2015, singel z utworem wszedł do sprzedaży dzień później. Utwór spotkał się z bardzo dobrym przyjęciem krytyków i fanów Bowiego, ale nie odniósł sukcesu komercyjnego.
Piosenka[edytuj | edytuj kod]
Tony Visconti opisał utwór jako składający się z dwóch osobnych piosenek które zostały połączone w jego utwór[1], ale według grającego na instrumentach klawiszowych Jasona Lindnera utwór od początku był napisany jako dwuczęściowa suita z improwizacją łączącą obydwie części utworu[2]. Pierwsza wersja utworu liczyła ponad jedenaście minut, ale wersja ostateczna została zmiksowana do dziewięciu minut i 57 sekund z powodu ograniczeń systemu iTunes - ten serwis nie pozwala na publikację singli o czasie trwania ponad 10 minut[1].
Według zwolenników teorii spiskowych, zarówno piosenka jak i cały album zawierają liczne ostrzeżenia przed nadciągającą apokalipsą[3]. Sam Bowie nie wypowiedział się na temat symboliki i znaczenia piosenki. Donny McCaslin który brał udział w sesji nagraniowej powiedział w wywiadzie, że Bowie miał mu powiedzieć, że jest to piosenka o Państwie Islamskim, ale inni muzycy zaprzeczyli tej interpretacji, twierdząc, że nie wiedzą o czym ona jest[1].
Singel[edytuj | edytuj kod]
„Blackstar” został wprowadzony do sprzedaży 20 listopada 2015 w wersji cyfrowej[4].
Teledysk[edytuj | edytuj kod]
Dzień przed wprowadzeniem singla do sprzedaży, 19 listopada, zaprezentowano teledysk ilustrujący utwór. Został on pokazany w Internecie[4] oraz na oficjalnym pokazie w brooklynskim kinie Nitehawk[5]. Po oficjalnym pokazie odbyła się konferencja prasowa z twórcą klipu Johanem Renckiem, który opisał w jaki sposób spotkał się z Bowiem oraz jak przebiegał proces twórczy[5].
Film krótkometrażowy będący teledyskiem utworu utrzymamy jest w surrealistycznym klimacie[6]. Joe Lynch z „Billboardu” opisał go jako „eksperymentalną opowieść z elementami science fiction, tańca współczesnego i symbolizmem zainspirowanym pracami Jodorowsky’ego”[5]. W teledysku, humanoidalna kobieta z ogonem odnajduje martwego astronautę i zabiera jego przyozdobioną klejnotami czaszkę do starego, nieziemskiego miasta gdzie grupa kobiet wykonuje rytuał nad odnalezioną czaszką[6]. Teledysk został określony przez recenzenta „Billboardu” jako „dziwny, bajeczny i fascynujący”[5].
Bowie aktywnie współpracował z Renckiem w trakcie planowania zdjęć do teledysku robiąc wiele sugestii i wysyłając mu skecze z pomysłami dotyczącymi wyglądu teledysku, jednym ze źródeł pomysłów do teledysku były prace Aleistera Crowleya[6]. Obydwa twórcy postanowili aby znaczenie filmu było otwarte do różnych interpretacji[6]. Ogon kobiety występującej w początkowej części filmu był pomysłem Bowiego, który wytłumaczył go tylko jako „coś jakby seksualnego”[6]. Według Rencka, Bowie gra w teledysku trzy różne postacie – w początkowej fazie utworu jest to niewidomy prorok, następnie „krzykliwy macher” w środkowej części filmu i ostatecznie „ksiądz” trzymający księgę z tytułową czarną gwiazdą[6].
Motywy i metaforyka teledysku oraz samego utworu doczekały się licznych analiz i interpretacji. Niektóre z nich doszukują się w wizerunkach teledysku nawiązań do wcześniejszej twórczości Bowiego, religii i polityki[7], inne analizują teledysk pod kątem licznych ich zdaniem nawiązań do okultyzmu[8][9].
Przyjęcie krytyczne[edytuj | edytuj kod]
Singel „Blackstar” nie wspiął się na żadne listy przebojów, ale jest to refleksja naszych czasów, a nie samej piosenki[a].
Krytyce bardzo różnie określili gatunek muzyczny utworu; według jednego z nich piosenka łączy cechy art rocka i jazzu eksperymentalnego[11], dla innego utwór to „piosenka science fiction z gatunku jazzu awangardowego z rytmem drum and bass, tonalną melodią zainspirowaną chorałem gregoriańskim i zmiennym znakiem metrycznym ”[12], jeszcze inny określił ją jako „początkowo w stylu przypominającym acid house i przechodzącą po saksofonowym solo do prawie bluesowej części”[13].
Ryan Dombel z serwisu Pitchfork uznał piosenkę za „najlepszy nowy utwór”, oceniając ją jako „cudownie dziwną i ekspansywną” i pisząc „że jest bliższa kokainowym fantazjom wydanego w 1976 longplaya Station to Station niż prawie wszystko co Bowie zrobił od tego czasu”[14].
Mark Beaumont z New Musical Express opisał piosenkę jako „10-minutowy, wieloczęściowy utwór używający religijnej i fantastyczno-naukowej metaforyki”, oceniając, że utwór jest odważnie i wspaniale wyróżniający się, potrzebny anty-25 (album Adele) dokładnie teraz kiedy czegoś takiego potrzeba[15].
Lucy Barber-Hancock z portalu muzycznego Renowned for Sound oceniła singla na cztery gwiazdki z pięciu i napisała „jeżeli reszta albumu jest tak fantastyczna jak pierwszy singel to czeka nas prawdziwa muzyczna gratka”[16].
Neil McCormick z „The Telegraph” wystawił piosence ocenę pięciu gwiazdek z pięciu oceniając bardzo wysoko zarówno sam utwór jak i jego teledysk jako połączenie mitologii Lovecrafta z artystyczną wizją Davida Lyncha[12]. Recenzent z „The Guardian” także wysoko ocenił piosenkę pisząc o wyraźnych jazzowych wpływach które można w niej usłyszeć[13].
Tim De Lisle pisząc dla The Mail on Sunday ocenił piosenkę jako „najodważniejszy singel roku wydany przez dużą gwiazdę i to w dodatku wydany przez starszego pana który już w 2012 zakwalifikował się do pobierania emerytury”[b][10]. Sam utwór opisał jako „bardzo długi, bardzo ciemny i bardzo dziwny 10-minutowy utwór brzmiący równocześnie bardzo współcześnie jak i średniowiecznie. [...] Początkowo dezorientująca, piosenka powoli daje się zrozumieć. Bowie dał nam folk, glam, soul i Krautrock; oczywiście nie mogło się obyć bez chorału gregoriańskiego. Używając solennej surowości stworzył balladę o złowieszczej piękności”[b][10].
Singel miał także bardzo pozytywną rekcję wśród fanów Bowiego; Gerard Way (My Chemical Romance) napisał, że „zakochał się w nowej piosence i jej teledysku”, a Simon Le Bon (Duran Duran) określił utwór jako „oszałamiający”[17].
Notowania[edytuj | edytuj kod]
- iTunes
W serwisie muzycznym iTunes do 22 listopada 2015, utwór był najlepiej notowany w Grecji gdzie dotarł do pozycji 10[18]. W Stanach Zjednoczonych dotarł do pozycji 208, w Wielkiego Brytanii do 64[18].
- Narodowe listy przebojów
- Belgia - Ultratip Flandria: 96[19]
- Belgia - Ultratip Region Waloński: 47[19]
- Francja - SNEP: 70[20]
- Polska - Lista Przebojów Trójki: 27[21]
- Billboard
- Billboard Twitter Top Tracks: 28 (5/12/2015)[22]
Lista utworów[edytuj | edytuj kod]
- Singel cyfrowy
| 1. | „Blackstar” | 9:57 | ||||||
Muzycy[edytuj | edytuj kod]
Lista muzyków którzy wzięli udział w nagraniu albumu[23]:
- David Bowie – śpiew, gitara basowa, produkcja, aranżacja instrumentów strunowych
- Donny McCaslin – flet, saksofon, instrumenty dęte
- Jason Lindner – fortepian, organy, instrumenty klawiszowe
- Tim Lefebvre – gitara basowa
- Mark Guiliana – perkusja, instrumenty perkusyjne
- Ben Monder – gitara
- James Murphy – instrumenty perkusyjne
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ „It hasn't scratched the charts, but that reflects on our times than on its quality”[10].
- ↑ a b „Blackstar is very long, very dark and very strange, lasting ten minutes, feeling both contemporary and medieval. [...] Befuddling at first, the song slowly makes artistic sense. Bowie brought us folk, glam, soul i Krautrock: of course he was going to get round to Gregorian chant. He uses its solemn starkness to frame a ballad of sinister beauty”
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c The Inside Story of David Bowie's Stunning New Album, 'Blackstar'. rollingstone.com, 2015-11-23. [dostęp 2015-11-25]. (ang.).
- ↑ David Bowie Keyboardist Jason Lindner on Making of 'Blackstar'. rollingstone.com, 2015-12-04. [dostęp 2015-12-08]. (ang.).
- ↑ David Bowie's new album may contain coded warning of coming apocalypse. dailystar.co.uk, 2015-12-28. [dostęp 2015-12-30]. (ang.).
- ↑ a b David Bowie reveals 10-minute single 'Blackstar' - watch. nme.com, 2015-11-19. [dostęp 2015-11-23]. (ang.).
- ↑ a b c d David Bowie's 'Blackstar' Single/Short Film Debuts, Director Explains 'Popeye' Influence. billboard.com, 2015-11-19. [dostęp 2015-12-20]. Cytat: „An experimental yarn including elements of sci-fi, contemporary dance and Jodorowsky-esque symbolism. [...] Needless to say, the result is strange, fabulous and fascinating”. (ang.).
- ↑ a b c d e f BEHIND „BLACKSTAR”: AN INTERVIEW WITH JOHAN RENCK, THE DIRECTOR OF DAVID BOWIE'S TEN-MINUTE SHORT FILM. noisey.vice.com, 2015-11-19. [dostęp 2015-12-03]. (ang.).
- ↑ Deconstructing the Imagery in David Bowie’s ‘Blackstar’ Video. flavorwire.com, 2015-11-23. [dostęp 2015-12-30]. (ang.).
- ↑ David Bowie’s Blackstar: Possible Occult Interpretations. kylebstiff.wordpress.com, 2015-11-23. [dostęp 2015-12-30]. (ang.).
- ↑ The Laughing Gnostic - David Bowie and the Occult. parareligion.ch, 2015-11-23. [dostęp 2015-12-30]. (ang.).
- ↑ a b c DeLisle 2015 ↓, s. 23.
- ↑ Spaced Oddities. Q, 2015-11-19. [dostęp 2015-11-23]. (ang.).
- ↑ a b David Bowie's new song, Blackstar, review: 'Major Tom is dead. Bowie lives'. telegraph.co.uk, 2015-11-20. [dostęp 2015-12-01]. (ang.).
- ↑ a b David Bowie: Blackstar review – 'As a taster for the forthcoming album, it works perfectly'. theguardian.com, 2015-11-20. [dostęp 2015-12-01]. (ang.).
- ↑ David Bowie „Blackstar”. pitchfork.com, 2015-11-20. [dostęp 2015-11-23]. Cytat: „[W]onderfully odd and expansive [...], it’s closer to the cocaine-fueled fantasias of 1976’s “Station to Station” than almost anything he’s done since”. (ang.).
- ↑ David Bowie's Unsettling New Single Is Gloriously Out Of Step With Modern Pop - Track Review. nme.com, 2015-11-20. [dostęp 2015-11-23]. Cytat: „[D]eeply unsettling 10-minute multi-part concept piece that uses religious and sci-fi imagery [...], Blackstar is a bold and gloriously out-of-step Grace Oddity, an anti-‘25’ just when we needed one”. (ang.).
- ↑ Single Review: David Bowie – ‘BLACKSTAR’. renownedforsound.com, 2015-11-30. [dostęp 2015-11-30]. Cytat: „If the rest of the album is anywhere near as mind-blowing as the lead single, we are in for a treat”. (ang.).
- ↑ GERARD WAY, DURAN DURAN REACT TO DAVID BOWIE 'MASTERPIECE' 'BLACKSTAR'. gigwise. [dostęp 2015-12-02]. (ang.).
- ↑ a b Worldwide iTunes Song Chart 2015/11/22. kworb.net, 2015-11-22. [dostęp 2015-11-23]. (ang.).
- ↑ a b DAVID BOWIE - BLACKSTAR. ultratop.be. [dostęp 2015-11-30]. (ang.).
- ↑ DAVID BOWIE - BLACKSTAR (CHANSON). lescharts.com. [dostęp 2015-11-30]. (fr.).
- ↑ Lista Prebojów Programu 3. lp3.polskieradio.pl. [dostęp 2015-11-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-12-07)]. (ang.).
- ↑ Billboard Twitter Top Tracks. „Billboard”, s. 132, 2015-12-05.
- ↑ Bonner 2016b ↓, s. 69.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Michael Bonner, David Bowie ★ (Blackstar), „Uncut”, styczeń 2016b, s. 67-69.
- Tim DeLisle, Spaced Odyssey - Bowie's new album is bonkers but brilliant, „The Mail on Sunday”, 27 grudnia 2015, s. 23.