Bończa III
Bończa III (Bończa 4, Połczyński, Półczyński, Pulcinski, Janta-Połczyński, Bończa odmienny, Janta III) – polski herb szlachecki, odmiana herbu Bończa.
Opis herbu[edytuj | edytuj kod]
Opis zgodnie z klasycznymi regułami blazonowania:
W polu czerwonym jednorożec skaczący srebrny. Klejnot: Pół wspiętego jednorożca srebrnego. Labry: Czerwone, podbite srebrem.
Najwcześniejsze wzmianki[edytuj | edytuj kod]
Bończa III to nazwa przyporządkowana przez Ostrowskiego wariantowi herbu Bończa z czerwonym polem[1]. Wariant taki (pod nazwą Rinocerus) pojawia się w rękopisie Kamyna Klejnotów Długosza[2] z około 1575 roku oraz w Orbis Polonus Szymona Okolskiego (1641)[3]. Jako Bończa 4 herb wymieniany jest przez Herbarz rodzin szlacheckich Królestwa Polskiego (1853)[4].
Identyczny herb używany był przez osiadłą na Kaszubach rodzinę Janta-Połczyńskich. Podając dane genealogiczne do herbarza Teodora Żychlińskiego, przedstawiciele rodziny posłużyli się odpisem dokumentu z 1638 roku, gdzie opisano omawiany tutaj herb. Wprawdzie ów dokument był sfałszowany, tym niemniej informuje on, że Janta-Połczyńscy posługiwali się takim herbem od XVII wieku. Pieczęć z herbem Bończa przyłożył 27 września 1790 Maciej Janta Pułczyński. Bez barw, z nieokreślonym zwierzęciem i innym klejnotem (pióra strusie) herb Janta-Połczyńskich znany jest z pieczęci Józefa Półczyńskiego z 1771 roku[5].
Herbowni[edytuj | edytuj kod]
Herb ten podawany jest przez Herbarz rodzin szlacheckich Królestwa Polskiego jako herb rodziny Skarżyńskich[4].
Identycznego herbu używała od XVII wieku kaszubska rodzina Janta-Połczyńskich, która następnie w XIX-XX wieku zarzuciła go na rzecz podstawowej odmiany Bończy. Wcześniej rodzina ta mogła się posługiwać herbami Janta albo Janta II[5].
Tadeusz Gajl wymienia jeszcze nazwiska Herberski, Żelasiński (Żelaziński)[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Juliusz Karol Ostrowski: Księga herbowa rodów polskich. T. 2. 1575, s. 28.
- ↑ Erazm Kamyn: Arma baronum Regni Poloniae per Joannem Długosz descripta. 1575, s. 38.
- ↑ Szymon Okolski: Orbis Polonvs. 1641, s. 62.
- ↑ a b Nikołaj Pawliszczew: Herbarz rodzin szlacheckich Królestwa Polskiego. s. 86.
- ↑ a b Przemysław Pragert: Herbarz szlachty kaszubskiej. T. 4. Gdańsk: Wydawnictwo Oskar Sp, z o.o. w koedycji z BiT Beata Żmuda-Trzebiatowska, 2015, s. 223-230, 365-396. ISBN 978-83-65175-14-4. ISBN 978-83-927383-6-7.
- ↑ Tadeusz Gajl, Lech Milewski: Herbarz polski.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Herb Bończa III z listą nazwisk w elektronicznej wersji Herbarza polskiego Tadeusza Gajla
| Herby | |
|---|---|
| Elementy herbu | |
| Oznaki godności | |
| Inne | |
| Działy heraldyki |
