Bochotnica (Nałęczów)

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Bochotnica
część miasta Nałęczowa
Ilustracja
Kościół św. Jana Chrzciciela
Państwo

 Polska

Województwo

 lubelskie

Powiat

puławski

Gmina

Nałęczów

Miasto

Nałęczów

Data założenia

IX wiek

W granicach Nałęczowa

1 stycznia 1957

SIMC

0956460[1]

Populacja (2015)
• liczba ludności


589[2]

Strefa numeracyjna

+48 81

Kod pocztowy

24-140, 24-150

Tablice rejestracyjne

LPU

Położenie na mapie Nałęczowa
Mapa konturowa Nałęczowa, po prawej znajduje się punkt z opisem „Bochotnica”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po prawej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „Bochotnica”
Położenie na mapie województwa lubelskiego
Mapa konturowa województwa lubelskiego, po lewej znajduje się punkt z opisem „Bochotnica”
Położenie na mapie powiatu puławskiego
Mapa konturowa powiatu puławskiego, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Bochotnica”
Położenie na mapie gminy Nałęczów
Mapa konturowa gminy Nałęczów, na dole znajduje się punkt z opisem „Bochotnica”
Ziemia51°17′04″N 22°13′51″E/51,284540 22,230834

Bochotnica[a][4], Bochotnica Kościelna[5], Bochotnica Większa[6] – część miasta Nałęczów. Pierwotnie osada z okresu IX i X wieku[7], a następnie w XIV wieku wieś parafialna[2]. Została włączona do Nałęczowa w 1962[4]. Leży w południowej części miasta, nad rzekami Bochotniczanką[2] i Bystrą. Obejmuje ulice: Bochotnica, Cynkowską, Graniczną, Łąkową, Słowiczą, Wojciechowską i Grzegorza Wójcika[2].

Wieś królewska[8] położona była w drugiej połowie XVI wieku w powiecie lubelskim w ziemi lubelskiej województwa lubelskiego[9].

Miejscowość stanowi sołectwo gminy Nałęczów[10].

Historia[edytuj | edytuj kod]

W dokumentach występuje od 1350 roku[4]. Notowana jest pod następującymi nazwami: w roku 1350 była to „Bochotnicza”, następnie 1470–80 „Bochotnycza Maior” – „Bochotnica Większa”, 1529 „Bochothnycza episcopalis” – „Bochotnica Biskupia”, od końca XVIII wieku „Bochotnica Kościelna”[11][12].

Wieś stanowiła własność królewską w tenucie Kazimierz, od 1523 własność szlachecka dziedziczna.

Podczas gdy zachodnia część dzisiejszego miasta, zawierająca folwark i pałac, od 1772 nazywana była Nałęczowem, wschodnia część, obejmująca kościół parafialny i zabudowania chłopskie, utrzymała nazwę „Bochotnica”[13].

W latach 1867–1928 Bochotnica należała do gminy Drzewce, a 1929–1954 do gminy Nałęczów[14] w powiecie nowoaleksandryjskim / puławskim; początkowo w guberni lubelskiej, a od 1919 w woj. lubelskim. Tam 14 października 1933 weszła w skład gromady o nazwie Bochotnica w gminie Nałęczów, składającej się ze wsi Bochotnica, kolonii Antopol Nr 1, majątku Antopol i posiołka Bochotnica[15].

Podczas II wojny światowej Bochotnicę włączono do Generalnego Gubernatorstwa (dystrykt lubelski, Kreis Pulawy). W 1943 roku liczba mieszkańców wynosiła 853[16]. Po wojnie ponownie w województwie lubelskim[17], jako jedna z 11 gromad gminy Nałęczów w powiecie puławskm[18].

W związku z reformą znoszącą gminy jesienią 1954 roku, Bochotnicę włączono do nowo utworzonej gromady Nałęczów[19].

1 stycznia 1957 Bochotnicę wyłączono ze znoszonej gromady Nałęczów i włączono ją do utworzonego rok wcześniej[20] osiedla Nałęczów, w związku z czym Bochotnica stała się integralną częścią Nałęczowa[21]. Sześć i pół roku później, 30 czerwca 1963 Nałęczów otrzymał status miasta, przez co Bochotnica stała się obszarem miejskim[22].

Tenutariusze królewscy[edytuj | edytuj kod]

  • 1429 – Dwóch Krystynów i Warsz z Ostrowa[23].
  • 1430 – Warsz kasztelan lubelski[23].
  • 1443 – Grot tenutariusz kazimierski daje wwiązanie w Bochotnicy Bartoszowi z Moszny[23].
  • 1451 – Elżbieta wdowa po Warszu kasztelanie lubelskim[23].
  • 1468 – Jan Kazimierski oficjał lubelski odstępuje część w Bochotnicy swemu bratu Grotowi z Ostrowa[23].
  • 1470–80 – tenutariusz Mikołaj Kazimierski herbu Rawa, posiada folwark na 7 łanach kmiecych, 2 karczmy, 2 zagrodników bez ról (Długosz L.B. II 556, III 247).
  • 1491 – tenutariusz Mikołaj z Ostrowa kasztelan biecki i starosta lubelski[23].
  • 1501 – bracia Jan i Andrzej z Samborca oświadczają, że król zadośćuczynił im za wieś Bochotnicę. należną prawem bliższości po Mikołaju z Ostrowa staroście lubelskim[24].
  • 1523 – Zygmunt I nadaje dziedzicznie Bochotnicę. Janowi, Pawłowi i Stanisławowi Samborzeckim, po nich Mikołaj Samborzecki.
  • 1551–53 – zanotowano pobór z 1 1/2 łana kmiecego, młyna; wójt dziedziczny Jan Gawron na 1/2 łanie.

Z 1787 r. pochodzi zapis: „we wsi Bochotnicy Kościelney teraz Nałęczów zwaney”[25], co oznacza, iż folwark założony w części Bochotnicy posiadał już nazwę urobioną od herbu właścicieli Małachowskich herbu Nałęcz. Bochotnica istniała zaś nadal jako wieś, zapisana w 1905 r. jako „Bochotnica Kościelna”[26]. Podobnie w 1921 r.[27] Po przekształceniu w 1962 r. uzdrowiska Nałęczów w miasto włączono doń starą Bochotnicę[28]. Jest jego częścią do dzisiaj[29].

Kościół i parafia w Bochotnicy – granice, powinności, osoby występujące w dokumentach[edytuj | edytuj kod]

Parafia podlega archidiecezji lubelskiej.

  • W latach 1350–4 kościół Św. Mikołaja ujawnia dochód plebana w wysokości 1 grzywny.
  • W latach 1470–30 kościół św. Jana Ewangelisty. Parafii obejmuje wsie Chruszczów, Cynków, Czasławice, Strzelce, Sadurki (Długosz L.B. II 556, III 247).
  • W roku 1490 pleban zrzeka się na rzecz opactwa świętokrzyskiego dziesięciny z 7 ról kmiecych w Bochotnicy do granic Wojciechowa, na południe od ról dworskich do krzaków na granicy wsi Bątki, z wyjątkiem roli plebańskiej Wieniawa w środku ról Nazapłocie i Zadołami, z polowy roli sołtysa koło jego dworu aż do Dołów, z ról Borki i Gile, z ról po obu stronach drogi do Lublina uprawianych obecnie przez dwór zaczynając od wsi Bochotnica do miejsca zwanym Zajazdy we wsi Sadurki, z wyjątkiem roli Gołe doły na granicy z wsią Bątki[30].
  • W 1529 dziesięcina płacona jest prepozytowi w Wąwolnicy, plebanowi w Bochotnicy czynsz od 1 kmiecia i 1 wiardunku, z karczmy 1 wiardunek, dziesięcina z części folwarcznej i sołectwa w Bochotnicy oraz z Chruszczowa, Strzelec, Czesławia, Sadurek, łącznie z kolędą ogółem 19 grzywien 24 gr (Liber retaxationum 437, 440).
  • W latach 1531–3 okręg parafialny bez zmian.

Plebani[edytuj | edytuj kod]

Dawny właściciel[edytuj | edytuj kod]

Mikołaj Samborzecki był dziedzicem miasteczka Okrzeja i wsi Wola Okrzejska w województwie sandomierskim w powiecie stężyckim. W województwie lubelskim w powiecie lubelskim posiadał wsie: Bochotnicę, Jakubowice i Rudnik, a w powiecie łukowskim części wsi Tchórzów i Wrzosów. W swoich dobrach prowadził Samborzecki gospodarkę folwarczną i spławiał zboże do Gdańska. Należał do zwolenników reformacji. Z kościołów w Okrzei i Bochotnicy wypędził księży, przy czym w Bochotnicy zagarnął srebro i sprzęty kościelne. Nie interesował się sprawami doktrynalnymi czy organizacyjnymi reformacyjnego Kościoła, brak bowiem jakiejkolwiek wzmianki o jego uczestnictwie w zjazdach różnowierczych. Należał do ludzi znanych, a bliżej związany był chyba z rodziną Tęczyńskich. Mikołaj Rej poświęcił Samborzeckiemu wiersz w „Zwierzyńcu”. Zmarł na przełomie lat 1565 i 1566, przed 8 lutego 1566[32].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Oficjalna nazwa to Bochotnica[1][3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Wyszukiwanie. eteryt.stat.gov.pl. [dostęp 2022-06-30]. (pol.).
  2. ↑ a b c d Sołectwo Bochotnica. naleczow.pl, 2015-10-31. [dostęp 2022-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-29)]. (pol.).
  3. ↑ Uchwała Nr XXXVIII/258/10 Rady Miejskiej w Nałęczowie z dnia 30 kwietnia 2010 r.. g.ekspert.infor.pl, 2010-04-30. [dostęp 2022-06-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-30)]. (pol.).
  4. ↑ a b c Bochotnica. slownik.ihpan.edu.pl. [dostęp 2022-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-06-18)]. (pol.).
  5. ↑ Bochotnica (Nałęczów), [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 270.
  6. ↑ Michał Tarka, Dzieje Nałęczowa, 1989, s. 15 (pol.).
  7. ↑ Archeologiczne Zdjęcie Polski Hoczyk 125
  8. ↑ Maria Stankowa. Sąd kasztelana lubelskiego w Wąwolnicy. Organizacja i działalność ruchu kasztelańskiego. „Rocznik Lubelski”. 13, s. 34, 1970. Kazimierz Myśliński – redaktor naczelny. Lublin: Wydawnictwo Lubelskie. ISSN 0080-3510. [dostęp 2022-06-30]. [zarchiwizowane z adresu]. Cytat: […] w pobliżu Wąwolnicy znajdowała się też dawniej wieś królewska Bochotnica Kościelna […]. 
  9. ↑ Stefan Wojciechowski: Atlas historyczny Polski. Mapy szczegółowe XVI wieku. T. 3: Województwo lubelskie w drugiej połowie XVI wieku. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1966, s. 36. [dostęp 2022-06-29].
  10. ↑ Jednostki pomocnicze – sołectwa. umnaleczow.bip.lubelskie.pl. [dostęp 2022-06-29]. (pol.).
  11. ↑ Dzieje Lubelszczyzny. Marek Wawrzyniak (red. nacz.). T. 3. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983, s. 33. ISBN 83-01-03443-2. [dostęp 2022-06-29]. (pol.).
  12. ↑ Bochotnica Kościelna. slownik.ihpan.edu.pl. [dostęp 2022-06-29]. [zarchiwizowane z tego adresu (2013-11-30)]. (pol.).
  13. ↑ Michał Tarka: Dzieje Nałęczowa. Nałęczów: Towarzystwo Przyjaciół Nałęczowa, 1989, s. 55. [dostęp 2022-06-29]. Cytat: […] od 1772 r. zachodnią część z pałacem i folwarkiem zaczęto nazywać Nałęczowem (od herbu właściciela Nałęcz), wschodnia zaś, obejmująca zabudowania chłopskie z kościołem parafialnym, utrzymała starą nazwę Bochotnicy. (pol.).
  14. ↑ Dz.U. z 1929 r. nr 18, poz. 167
  15. ↑ Lubelski Dziennik Wojewódzki. 1933, nr. 22, poz. 181.
  16. ↑ Amtliches Gemeinde- und Dorfverzeichnis fuer das GG.
  17. ↑ Dz.U. z 1950 r. nr 28, poz. 255.
  18. ↑ Wykaz gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej: według stanu na z dnia 1 VII 1952 r.
  19. ↑ Uchwała Nr 14 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie z dnia 5 października 1954 r. w sprawie podziału na nowe gromady powiatu puławskiego; w ramach Zarządzenia Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie z dnia 23 listopada 1954 r. w sprawie ogłoszenia uchwał Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie z dnia 5 października 1954 r., dotyczących reformy podziału administracyjnego wsi (Dziennik Urzędowy Wojewódzkiej Rady Narodowej w Lublinie z dnia 3 grudnia 1954 r., Nr. 15, Poz. 64)
  20. ↑ Dz.U. z 1955 r. nr 45, poz. 299
  21. ↑ Dz.U. z 1957 r. nr 8, poz. 30
  22. ↑ Dz.U. z 1963 r. nr 23, poz. 131
  23. ↑ a b c d e f g h i j Acta terrestia Lublinensia, rps w Archiwum Państwowym w Lublinie.
  24. ↑ Metryka Koronna, rps w AG.
  25. ↑ Archiwum Diecezjalne w Lublinie, vol. 96 z 1603 r.; vol. 98 z 1683 r.; vol. 100 z 1678-79 r.; vol. 101 i 102 z l. 1738-39; vol. 103 z 1748 r.; vol. 104 i 105 z l. 1781 i 1782; vol. 182 i 183 z 1800 r.; vol. 190 z 1803 r.; vol. 189, 193, 194, 195 z l. 1801-1806; vol. 196a z l. 1807-08; vol. 205, 206, 208 z l. 1830-1835
  26. ↑ Spravočnaja knižka Liublinskoj guberni... po rasporjaženiju Gubernskogo Načalstva, Lublin 1905.
  27. ↑ Skorowidz miejscowości Rzeczypospolitej Polskiej, Województwo lubelskie, Warszawa 1924.
  28. ↑ Urzędowe nazwy miejscowości i obiektów fizjograficznych, z. 73 - pow. tarnobrzeski, 1966; z. 104 - pow. bełżycki, 1969; z. 106 – pow.biłgorajski, 1967; z. 107 - pow. bychawski, 1967; z. 110 - pow. janowski, 1971; z. 111 - pow. krasnostawski, 1970; z. 112 - pow. kraśnicki, 1970; z. 113 - pow. lubartowski, 1969; z. 114 - pow. lubelski i miejski lubelski, 1970; z. 115 - pow. łukowski, 1970; z. 116 - pow. opolsko-lubelski, 1970; z. 117 - pow. parczewski, 1971; z. 118 - pow. puławski, 1971; z. 119 - pow. radzyński, 1970.
  29. ↑ Wykaz urzędowych nazw miejscowych w Polsce, t. 1-3, Warszawa 1980-1982.
  30. ↑ a b Słownik historyczno-geografioczny ziem polskich w średniowieczu
  31. ↑ a b P. SZAFRAN, Rozwój średniowiecznej sieci parafialnej w lubelskiem, Lublin 1958
  32. ↑ Polski Słownik Biograficzny ↓.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Nałęczów
Części miasta wg TERYT
Dawniej w granicach Nałęczowa

Herb Nałęczowa

Gmina Nałęczów
Miasto
Części miasta
Wsie
Kolonie
Część kolonii

Herb gminy

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Bochotnica_(Nałęczów)&oldid=73150921”