Bodziszek czerwony
_Geranium_sanguineum_-_Flower_and_leaf_-_Les_Martels,_Giroussens_Tarn.jpg)
| |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Podgromada | |
| Nadklasa | |
| Klasa | |
| Nadrząd | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
bodziszek czerwony |
| Nazwa systematyczna | |
| Geranium sanguineum L. Sp. pl. 2:683. 1753 | |
Bodziszek czerwony, b. krwisty (Geranium sanguineum L.) – gatunek rośliny wieloletniej z rodziny bodziszkowatych. Występuje w Europie i zachodniej Azji, jest też uprawiany w wielu krajach[3]. W Polsce występuje na całym niżu.
Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]
Występuje niemal w całej Europie – brak go tylko na północy (Islandia, północna część Półwyspu Skandynawskiego i północna Rosja). Na wschodzie sięga do Azji Mniejszej, Kaukazu i zachodniej Syberii[4].
W Polsce jest szeroko rozprzestrzeniony poza obszarami górskimi, gdzie jest bardzo rzadki, występuje jednak nierównomiernie – lokalnie bywa rzadki, są też rejony (np. Wyżyna Lubelska), gdzie ma bardzo liczne stanowiska[5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Łodyga
- Łodyga wzniesiona lub ponosząca się, odstająco owłosiona. Wysokość 10-50 cm. Pod ziemią grube kłącze.
- Liście
- W zarysie okrągławe, do 5 cm średnicy. Dolne są dłoniasto 7-dzielne. Odcinki ostatniego rzędu są równowąskolancetowate, całobrzegie.
- Kwiaty
- Wyrastają pojedynczo na odstająco owłosionych szypułkach. Mają średnicę 2,5-4,0 cm, kolor krwistoczerwony. Płatki korony wycięte, dwukrotnie dłuższe od kielicha, nitki pręcików równomiernie zwężają się.
- Owoce
- Rozłupka o ościach po dojrzeniu łukowato odginających się i ślimakowato zwijających.
- Gatunek podobny
- Bodziszek błotny ma kwiaty wyrastające w parach i rośnie w miejscach wilgotnych.
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
Bylina, hemikryptofit. Występuje w miejscach kamienistych, na suchych zboczach, w zaroślach, w widnych lasach, na słonecznych skrajach lasów. Preferuje lekko zasadowe gleby. W klasyfikacji zbiorowisk roślinnych gatunek charakterystyczny dla związku (All.) Geranion sanguinei[6]. Kwitnie od maja do września. Kwiaty częściowo przedprątne, częściowo równoczesne, zapylane przez błonkówki i muchówki, albo samopylne[7].
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
Roślina ozdobna. Jest uprawiany dla swoich pięknych kwiatów. Wymaga słonecznego lub półcienistego stanowiska. Nie potrzebuje gleby żyznej i próchnicznej, lubi gleby piaszczysto-gliniaste lub żwirowate o odczynie lekko zasadowym. Nadaje się także jako roślina okrywowa, ale pełne zwarcie osiąga dopiero po kilku latach. Raz posadzony rośnie przez wiele lat.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2010-03-02] (ang.).
- ↑ Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-01].
- ↑ Geranium sanguineum L., [w:] Plants of the World online [online], Royal Botanic Gardens, Kew [dostęp 2023-04-25].
- ↑ Atlas rozmieszczenia roślin naczyniowych w Polsce, Adam Zając, Maria Zając (red.), Kraków: Pracownia Chorologii Komputerowej Instytutu Botaniki Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2001, s. 260, ISBN 83-915161-1-3, OCLC 831024957.
- ↑ Władysław Matuszkiewicz: Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. Warszawa: Wyd. Naukowe PWN, 2006. ISBN 83-01-14439-4.
- ↑ Olga Seidl, Józef Rostafiński: Przewodnik do oznaczania roślin. Warszawa: PWRiL, 1973, s. 112.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Bertram Münker: Kwiaty polne i leśne. Warszawa: Świat Książki, 1998. ISBN 83-7129-756-4.