Boeing X-37

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Boeing X-37B
Ilustracja
Egzemplarz OTV-1 po wylądowaniu (2010)
Dane podstawowe
Państwo  Stany Zjednoczone
Producent Boeing
Typ bezzałogowy wahadłowiec kosmiczny
Konstrukcja kompozytowa
Załoga 0
Historia
Data oblotu 22.04.2010 – 3.12.2010
Egzemplarze 2
Dane techniczne
Wymiary
Rozpiętość 4,5 m
Długość 8,9 m
Wysokość 2,9 m
Dane operacyjne
Użytkownicy
NASA/DARPA (X-37A), USAF (X-37B)
Rzuty
Rzuty samolotu
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Grafika wahadłowca X-37B (1999)

Boeing X-37 – amerykański bezzałogowy wahadłowiec kosmiczny, służący do testowania technologii kosmicznych. Został wykonany w dwóch egzemplarzach: OTV-1 (Orbital Test Vehicle 1) i OTV-2. X-37B wynoszony jest na orbitę rakietą nośną Atlas V lub Falcon 9. Wykorzystywany przez siły powietrzne USA. Pierwszy lot orbitalny przeprowadzono w 2010 roku (OTV-1).

Pierwowzorem wahadłowca X-37B był model X-37A. Był on wykorzystany do przeprowadzenia testów lotów ślizgowych w latach 2005 i 2006[1].

Prototyp został wyprodukowany przez firmę Boeing. Przeznaczeniem X-37B jest wykonanie testów kontroli pod kątem nawigacji i systemu ochrony termicznej powłoki statku w czasie, gdy pojazd będzie przechodził przez atmosferę Ziemi oraz całkowicie automatycznego lądowania promu na Ziemi.

Początkowo, w latach 1999-2004 projekt był rozwijany przez NASA jako model NASA X-37. Przewidziano budowę dwóch statków: ALTV (Approach and Landing Test Vehicle) i OV (Orbital Vehicle). Pierwszy służył do testów w powietrzu, drugiego nie wykonano. W 2004 r. program został przekazany do Defense Advanced Research Projects Agency (DARPA), która kontynuowała prace z testami ALTV. Natomiast niezrealizowany projekt orbitera stał się punktem wyjścia do projektu modelu X-37B, który był realizowany od 2006 r. przez siły powietrzne Stanów Zjednoczonych[2].

Parametry techniczne[edytuj | edytuj kod]

  • Masa startowa: 4,99 t
  • Długość: 8,9 m
  • Wysokość: 2,9 m
  • Rozpiętość skrzydeł: 4,5 m
  • Silnik: 1 × Rocketdyne AR2-3, napędzany hydrazyną, ciąg 29.3 kN
  • Zasilanie: ogniwa słoneczne z arsenku galu i akumulatory litowo-jonowe
  • Ładownia: 2,1 × 1,2 m
  • Dostępna orbita: niska orbita okołoziemska (LEO)
  • Prędkość na orbicie: 28 044 km/godz.
  • Czas przebywania na orbicie: do 270 dni (z możliwością przedłużenia lotu)[3]

Przeprowadzone loty[edytuj | edytuj kod]

Po raz pierwszy wyniesiono na orbitę okołoziemską pojazd oznaczony jako OTV-1, start odbył się 22 kwietnia 2010 r.[4], powrót na Ziemię 3 grudnia 2010 r.[3]

Drugi pojazd oznaczony jako OTV-2[5] wystartował 5 marca 2011 r. i wylądował 16 czerwca 2012 r.[6], ustanawiając ówczesny rekord długotrwałości lotu samolotu kosmicznego.

Trzeci lot rozpoczął się 11 grudnia 2012, a zakończył 17 października 2014 pomyślnym lądowaniem w Vandenberg Air Force Base, bijąc w ten sposób rekord długości trwania lotu samolotu kosmicznego[7][8][9].

Czwarty lot rozpoczął się 20 maja 2015, a zakończył 7 maja 2017 lądowaniem w Shuttle Landing Facility w Centrum Kosmicznym im. J. F. Kennedy’ego na Florydzie, pobijając poprzedni rekord lotu o 44 dni[10].

Piąty lot trwał od 7 września 2017 r. do 26 października 2019 r. i trwał ponad 780 dni. Start odbył się z platformy LC-39A Centrum Kosmicznego im. Johna F. Kennedy'ego, był to pierwszy lot X-37B za pomocą rakiety Falcon 9.

Lot
misja 		Data startu Rakieta nośna Lądowanie Czas trwania Uwagi
OTV-1
USA-212 		22.04.2010
23:52 UTC 		Atlas-5/501 Vandenberg 224 dni, 9 godz.
  • Pierwszy lot X-37B
  • Pierwsze autonomiczne lądowanie na pasie startowym
OTV-2
USA-226 		5.03.2011
22:46 UTC 		Atlas 5/501 Vandenberg 468 dni, 14 godz.
  • Pierwszy lot drugiego egz. X-37B
OTV-3
USA-240 		11.12.2012
18:03 UTC 		Atlas 5/501 Vandenberg 674 dni, 22 godz.
  • Drugi lot pierwszego egz. X-37B
OTV-4
USA-261 		20.05.2015
15:05 UTC 		Atlas 5/501 KSC, Floryda 717 dni, 20 godz.
  • Drugi lot drugiego egz. X-37B
  • Pierwsze lądowanie na pasie w Kennedy Space Center
OTV-5
USA-277 		7.09.2017
14:00 UTC 		Falcon 9 KSC, Floryda 780 dni, 4 godz.
  • Trzeci lot pierwszego egz. X-37B
  • Pierwszy start na rakiecie Falcon 9

Galerie[edytuj | edytuj kod]

Lot OTV-1[edytuj | edytuj kod]

  • OTV-1 w osłonie rakiety Atlas V (kwiecień 2010)

  • OTV-1 po wylądowaniu (3.12.2010)

  • Inspekcja (3.12.2010)

Lot OTV-2[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Boeing X-37 / X-40. Designation-Systems.net, listopad 2009. [dostęp 31.05.2012].
  2. ↑ X-37B Orbital Test Vehicle . United States Air Force, 3.03.2011. [dostęp 17.06.2012].
  3. ↑ a b X-37B Orbital Test Vehicle. Boeing, 2010-12-05. [dostęp 31.05.2012].
  4. ↑ Tajny i tyci prom kosmiczny. "Gazeta Wyborcza", 2010-04-23. [dostęp 31.05.2012].
  5. ↑ X-37B Orbital Test Vehicle. Boeing, 2011-12-03. [dostęp 31.05.2012].
  6. ↑ Air Force's mini space shuttle returns after 468-day flight (ang.). spaceflightnow.com, 16.06.2012. [dostęp 16.06.2012].
  7. ↑ Classified X-37B space plane breaks space longevity record (ang.). www.itworld.com, 2014-03-27. [dostęp 2014-04-04].
  8. ↑ X-37B classified spacecraft spends record 469 days in space (ang.). www.slashgear.com, 2014-03-29. [dostęp 2014-04-04].
  9. ↑ Mysterious X-37B Military Space Plane's Landing in Photos (ang.). space.com. [dostęp 2014-10-18].
  10. ↑ U.S. Air Force on Twitter, „Twitter” [dostęp 2017-05-07] (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]


Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Boeing_X-37&oldid=57821268”