Boeing X-37
| ||
 Egzemplarz OTV-1 po wylądowaniu (2010) | ||
| Dane podstawowe | ||
| Państwo |  Stany Zjednoczone
| |
| Producent | Boeing | |
| Typ | bezzałogowy wahadłowiec kosmiczny | |
| Konstrukcja | kompozytowa | |
| Załoga | 0 | |
| Historia | ||
| Data oblotu | 22.04.2010 – 3.12.2010 | |
| Liczba egzemplarzy | 2 | |
| Dane techniczne | ||
| Wymiary | ||
| Rozpiętość | 4,5 m | |
| Długość | 8,9 m | |
| Wysokość | 2,9 m | |
| Dane operacyjne | ||
| Użytkownicy | ||
| NASA/DARPA (X-37A), USAF (X-37B) | ||
| Rzuty | ||
| ||
Boeing X-37 – amerykański bezzałogowy wahadłowiec kosmiczny, służący do testowania technologii kosmicznych. Został wykonany w dwóch egzemplarzach: OTV-1 (Orbital Test Vehicle 1) i OTV-2. X-37B wynoszony jest na orbitę rakietą nośną Atlas V lub Falcon 9. Wykorzystywany przez siły powietrzne USA. Pierwszy lot orbitalny przeprowadzono w 2010 roku (OTV-1).
Pierwowzorem wahadłowca X-37B był model X-37A. Był on wykorzystany do przeprowadzenia testów lotów ślizgowych w latach 2005 i 2006[1].
Prototyp został wyprodukowany przez firmę Boeing. Przeznaczeniem X-37B jest wykonanie testów kontroli pod kątem nawigacji i systemu ochrony termicznej powłoki statku w czasie, gdy pojazd będzie przechodził przez atmosferę Ziemi oraz całkowicie automatycznego lądowania promu na Ziemi.
Początkowo, w latach 1999-2004 projekt był rozwijany przez NASA jako model NASA X-37. Przewidziano budowę dwóch statków: ALTV (Approach and Landing Test Vehicle) i OV (Orbital Vehicle). Pierwszy służył do testów w powietrzu, drugiego nie wykonano. W 2004 r. program został przekazany do Defense Advanced Research Projects Agency (DARPA), która kontynuowała prace z testami ALTV. Natomiast niezrealizowany projekt orbitera stał się punktem wyjścia do projektu modelu X-37B, który był realizowany od 2006 r. przez siły powietrzne Stanów Zjednoczonych[2].
Parametry techniczne[edytuj | edytuj kod]
- Masa startowa: 4,99 t
- Długość: 8,9 m
- Wysokość: 2,9 m
- Rozpiętość skrzydeł: 4,5 m
- Silnik: 1 × Rocketdyne AR2-3, napędzany hydrazyną, ciąg 29.3 kN
- Zasilanie: ogniwa słoneczne z arsenku galu i akumulatory litowo-jonowe
- Ładownia: 2,1 × 1,2 m
- Dostępna orbita: niska orbita okołoziemska (LEO)
- Prędkość na orbicie: 28 044 km/godz.
- Czas przebywania na orbicie: do 270 dni (z możliwością przedłużenia lotu)[3]
Przeprowadzone loty[edytuj | edytuj kod]
Po raz pierwszy wyniesiono na orbitę okołoziemską pojazd oznaczony jako OTV-1, start odbył się 22 kwietnia 2010 r.[4], powrót na Ziemię 3 grudnia 2010 r.[3]
Drugi pojazd oznaczony jako OTV-2[5] wystartował 5 marca 2011 r. i wylądował 16 czerwca 2012 r.[6], ustanawiając ówczesny rekord długotrwałości lotu samolotu kosmicznego.
Trzeci lot rozpoczął się 11 grudnia 2012, a zakończył 17 października 2014 pomyślnym lądowaniem w Vandenberg Air Force Base, bijąc w ten sposób rekord długości trwania lotu samolotu kosmicznego[7][8][9].
Czwarty lot rozpoczął się 20 maja 2015, a zakończył 7 maja 2017 lądowaniem w Shuttle Landing Facility w Centrum Kosmicznym im. J. F. Kennedy’ego na Florydzie, pobijając poprzedni rekord lotu o 44 dni[10].
Piąty lot trwał od 7 września 2017 r. do 26 października 2019 r. i trwał ponad 780 dni. Start odbył się z platformy LC-39A Centrum Kosmicznego im. Johna F. Kennedy'ego, był to pierwszy lot X-37B za pomocą rakiety Falcon 9.
Szósty lot rozpoczął się 17 maja 2020 r. za pomocą rakiety Atlas V[11].
| Lot misja |
Data startu | Rakieta nośna | Lądowanie | Czas trwania | Uwagi |
|---|---|---|---|---|---|
| OTV-1 USA-212 |
22.04.2010 23:52 UTC |
Atlas-5/501 | Vandenberg | 224 dni, 9 godz. |
|
| OTV-2 USA-226 |
5.03.2011 22:46 UTC |
Atlas 5/501 | Vandenberg | 468 dni, 14 godz. |
|
| OTV-3 USA-240 |
11.12.2012 18:03 UTC |
Atlas 5/501 | Vandenberg | 674 dni, 22 godz. |
|
| OTV-4 USA-261 |
20.05.2015 15:05 UTC |
Atlas 5/501 | KSC, Floryda | 717 dni, 20 godz. |
|
| OTV-5 USA-277 |
7.09.2017 14:00 UTC |
Falcon 9 | KSC, Floryda | 780 dni, 4 godz. |
|
| OTV-6 USSF-7 |
17.05.2020 13:14 UTC |
Atlas-5/501 | KSC, Floryda |
Galerie[edytuj | edytuj kod]
Lot OTV-1[edytuj | edytuj kod]
OTV-1 w osłonie rakiety Atlas V (kwiecień 2010)
OTV-1 po wylądowaniu (3.12.2010)
Inspekcja (3.12.2010)
Lot OTV-2[edytuj | edytuj kod]
Lądowanie OTV-2 (16.06.2012)
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Boeing X-37 / X-40. Designation-Systems.net, listopad 2009. [dostęp 31.05.2012].
- ↑ X-37B Orbital Test Vehicle . United States Air Force, 3.03.2011. [dostęp 17.06.2012].
- ↑ a b X-37B Orbital Test Vehicle. Boeing, 2010-12-05. [dostęp 31.05.2012].
- ↑ Tajny i tyci prom kosmiczny. "Gazeta Wyborcza", 2010-04-23. [dostęp 31.05.2012].
- ↑ X-37B Orbital Test Vehicle. Boeing, 2011-12-03. [dostęp 31.05.2012].
- ↑ Air Force's mini space shuttle returns after 468-day flight (ang.). spaceflightnow.com, 16.06.2012. [dostęp 16.06.2012].
- ↑ Classified X-37B space plane breaks space longevity record (ang.). www.itworld.com, 2014-03-27. [dostęp 2014-04-04].
- ↑ X-37B classified spacecraft spends record 469 days in space (ang.). www.slashgear.com, 2014-03-29. [dostęp 2014-04-04].
- ↑ Mysterious X-37B Military Space Plane's Landing in Photos (ang.). space.com. [dostęp 2014-10-18].
- ↑ U.S. Air Force on Twitter, „Twitter” [dostęp 2017-05-07] (pol.).
- ↑ X-37B wyniesiony na orbitę (pol.). [dostęp 2020-05-21].
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- X-37B Orbital Test Vehicle (ang.)
- Początek nowych gwiezdnych wojen? X-37B na orbicie. TVN 24, 2010-04-22. [dostęp 2010-04-27].
| ||||||||||||||