Bogumił Pawłowski
| Data i miejsce urodzenia | |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci | |
| profesor nauk przyrodniczych | |
| Specjalność: botanika | |
| Alma Mater | |
| Doktorat | |
| Habilitacja | |
| Profesura | |
| Polska Akademia Nauk / Umiejętności | |
| Status PAN |
członek rzeczywisty |
| Status PAU |
członek korespondent |
| Uczelnia |
Uniwersytet Jagielloński |
| dyrektor Instytutu Botaniki PAN w Krakowie | |
| Okres spraw. |
1961–1968 |
Bogumił Pawłowski (ur. 25 listopada 1898 w Krakowie, zm. 27 lipca 1971 w Salonikach) – polski botanik, członek rzeczywisty Polskiej Akademii Nauk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego, dyrektor Instytutu Botaniki PAN w Krakowie.
Życiorys
[edytuj | edytuj kod]Dzieciństwo i młodość spędził w Nowym Sączu, w 1916 ukończył tam I Gimnazjum Klasyczne. W latach 1916–1921 studiował nauki przyrodnicze na Wydziale Filozoficznym Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od 1921 pracował w Ogrodzie Botanicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego, początkowo jako asystent, w 1922 obronił pracę doktorską napisaną pod kierunkiem Władysława Szafera, wydaną w 1925 jako Geobotaniczne stosunki Sądeczyzny, od 1925 pracował jako adiunkt. W 1930 otrzymał stopień doktora habilitowanego na podstawie pracy Elementy geograficzne i pochodzenie flory tatrzańskiego piętra turniowego. Od 1931 pracował jako stały adiunkt, w 1938 otrzymał tytuł profesora. W czasie II wojny światowej pracował w dalszym ciągu w Ogrodzie Botanicznym UJ.
W 1951 został profesorem zwyczajnym w Katedrze Botaniki Leśnej Wydziału Leśnego Uniwersytetu Jagiellońskiego, a po jego likwidacji w 1952 przeniósł się do Katedry Systematyki i Geografii Roślin Instytutu Botanicznego Wydziału Biologii i Nauk o Ziemi UJ. Kierował tą katedrą faktycznie od 1960 (po śmierci W. Szafera), formalnie od 1961. Przeszedł na emeryturę w 1965.
Od 1953 był także związany z Zakładem Botaniki PAN, przekształconym w 1956 w Instytut Botaniki PAN, był zastępcą dyrektora (1953–1960), następnie dyrektorem instytutu (1961–1968).
Od 1945 był członkiem korespondentem Polskiej Akademii Umiejętności, w 1952 został członkiem korespondentem, w 1966 członkiem rzeczywistym Polskiej Akademii Nauk.
W trakcie międzynarodowej wycieczki specjalistów geografii roślin w Grecji podczas wspinaczki na górę Olimp spadł z dwudziestometrowej wysokości i doznał obrażeń, w wyniku czego zmarł 27 lipca 1971 w szpitalu w Salonikach[1]. Pochowany na cmentarzu Rakowickim w Krakowie[2]. Mąż botaniczki Stanisławy Pawłowskiej.
Prace badawcze
[edytuj | edytuj kod]Krąg zainteresowań Bogumiła Pawłowskiego obejmował systematykę okrytozalążkowych, systematykę zbiorowisk roślinnych, florystykę, geografię roślin oraz fitosocjologię. Jest autorem lub współautorem ponad stu prac z zakresu botaniki, takich jak Flora Polska (wspólnie z wieloma innymi autorami), Flora Tatr (nieukończona, tylko tom 1)[3], kilkakrotnie wznawiany klucz do oznaczania Rośliny polskie (z Władysławem Szaferem i Stanisławem Kulczyńskim)[4], czy przeglądowe opracowanie Szata roślinna Polski.
Bogumił Pawłowski był jednym z najlepszych znawców przywrotników (Alchemilla). W obrębie tego rodzaju opisał kilkanaście nowych gatunków, np. przywrotnik polski (Alchemilla polonica)[5] czy przywrotnik Szafera (Alchemilla szaferi)[6]. Opracował przywrotniki dla Flory Polskiej, Flory Tatr i Flora of Turkey and the East Aegean Islands[7], natomiast dla Flora Europaea opracował serię Elatae Rothm. z tego rodzaju.
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Tragiczna śmierć prof. Bogumiła Pawłowskiego. „Nowiny”, s. 2, Nr 207 z 29 lipca 1971.
- ↑ Jan Wiktor Tkaczyński (red.), Pro Memoria III. Profesorowie Uniwersytetu Jagiellońskiego spoczywający na cmentarzach Krakowa 1803-2017, Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2018, s. 214, ISBN 978-83-233-4527-5.
- ↑ B. Pawłowski, Flora Tatr. Rośliny naczyniowe. Tom I. Część ogólna – klucze do oznaczania. Część opisowa: Paprotniki; Nagozalążkowe; Dwuliścienne: Wolnopłatkowe, Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1956, s. 672 (pol.).
- ↑ W. Szafer, S. Kulczyński, B. Pawłowski, Rośliny polskie. Opisy i klucze do oznaczania wszystkich gatunków roślin naczyniowych rosnących w Polsce bądź dziko, bądź też zdziczałych lub częściej hodowanych. Dla użytku florystów, uczniów szkół wyższych i średnich, rolników, leśników, farmaceutów i innych miłośników przyrody, Lwów–Warszawa: Książnica Atlas, 1924, XXXII+736 pp. (pol.).
- ↑ Alchemilla polonica | Euro+Med-Plantbase [online], europlusmed.org [dostęp 2023-05-18].
- ↑ Alchemilla szaferi | Euro+Med-Plantbase [online], europlusmed.org [dostęp 2023-05-18].
- ↑ Peter Hadland Davis (red.), Flora of Turkey and the East Aegean Islands. Vol. 4, wyd. Reprinted, t. 4, Edinburgh: Edinburgh Univ. Press, 2008, ISBN 978-0-85224-208-7 [dostęp 2023-05-18].
Bibliografia
[edytuj | edytuj kod]- Alicja Zemanek Bogumił Pawłowski (1898-1971) - Życie i dzieło, w: Fragmenta Floristica et Geobotanica Polonica 19(1)(2012)
- Adam Zając & Maria Zając Profesor Bogumił Pawłowski (1898–1971) jako taksonom, w: Fragmenta Floristica et Geobotanica Polonica 19(1)(2012)
- Zbigniew Dzwonko Wkład Bogumiła Pawłowskiego (1898–1971) w rozwój fitosocjologii, w: Fragmenta Floristica et Geobotanica Polonica 19(1)(2012)
- Bogdan Zemanek Bogumił Pawłowski (1898–1971) jako fitogeograf, w: Fragmenta Floristica et Geobotanica Polonica 19(1)(2012)