Bolesław Skarżyński

Bolesław Skarżyński
Data i miejsce urodzenia	31 marca 1901 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	17 marca 1963 ; Kraków
	profesor nauk medycznych
	Specjalność: biochemia
Alma Mater	Uniwersytet Jagielloński
Doktorat	1927
Habilitacja	21 grudnia 1938
Profesura	1954
	Polska Akademia Umiejętności
Status	członek rzeczywisty
Uczelnia	Uniwersytet Jagielloński; Uniwersytet Sztokholmski; Polski Wydział Lekarski na Uniwersytecie w Edynburgu; Akademia Medyczna w Krakowie
	Odznaczenia

Bolesław Skarżyński (ur. 31 marca 1901 w Warszawie, zm. 17 marca 1963 w Krakowie) – polski lekarz i biochemik. Ojciec scenografa Jerzego Skarżyńskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Po złożeniu egzaminu dojrzałości w 1920 odbył sześciomiesięczną służbę w 64 Pułku Piechoty w Grudziądzu, a następnie rozpoczął studia na Wydziale Lekarskim Uniwersytetu Jagiellońskiego pod kierunkiem Leona Marchlewskiego, równocześnie był asystentem w Zakładzie Fizjologii. Ukończył je w 1927 uzyskując stopień doktora medycyny, jednocześnie rozpoczął naukę na Wydziale Filozofii, ukończył w 1931. Pracował w Zakładzie Chemii Lekarskiej, a równolegle przygotowywał pracę habilitacyjną, którą obronił w 1938. 21 grudnia 1938 został docentem chemii fizjologicznej na Wydziale Lekarskim UJ^[1]. Otrzymał wówczas stypendium naukowe im. Potockich, dzięki któremu rok później wyjechał do Szwecji. Prowadził tam badania w Instytucie Biochemii w Sztokholmie pod kierunkiem Hansa von Euler-Chelpina, który w uznaniu wiedzy Bolesława Skarżyńskiego poparł jego starania o stypendium Szwedzkiej Akademii Nauk. W 1943 został docentem Uniwersytetu w Sztokholmie, wykładał tam biochemię nowotworów złośliwych. Był członkiem zarządu Polskiego Komitetu Pomocy Uchodźcom w Sztokholmie i współorganizatorem Polskiego Ośrodka Kulturalnego „Ognisko”. Pod koniec 1944 wyjechał do Wielkiej Brytanii, gdzie na Polskim Wydziale Lekarskim na Uniwersytecie w Edynburgu wykładał chemię fizjologiczną w latach 1945-1946. Następnie powrócił do kraju, gdzie po śmierci Leona Marchlewskiego przejął prowadzenie Zakładu Chemii Lekarskiej. Od 1947 należał do Polskiej Partii Socjalistycznej, a następnie członkiem Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. W 1948 roku został profesorem nadzwyczajnym chemii lekarskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1952 roku został przewodniczącym komitetu biochemicznego i członkiem korespondentem PAN, dwa lata później krakowska Akademia Medyczna nadała mu tytuł profesora zwyczajnego. W 1957 roku założył i został pierwszym przewodniczącym Polskiego Towarzystwa Biochemicznego, współtworzył Polskie Towarzystwo Historii Medycyny. W 1959 został członkiem rzeczywistym PAN, w latach 1960-1963 był członkiem Prezydium PAN^[2]. W 1962 otrzymał Nagrodę „Problemów” za osiągnięcia w dziedzinie popularyzowania nauki^[3].

Dorobek naukowy[edytuj | edytuj kod]

Obejmuje ponad 190 prac, w tym 82 doświadczalne, 35 artykułów przeglądowych i popularnonaukowych, 70 z zakresu historii nauki oraz 5 monografii. Pracował nad witaminą B12 nowotworami oraz metabolizmem siarki.

Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]

Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski
Złoty Krzyż Zasługi (1954, za zasługi w pracy naukowej i dydaktycznej w dziedzinie medycyny)^[4]
Medal 10-lecia Polski Ludowej

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 1, s. 26, 7 lutego 1939.
↑ Członkowie PAN: Skorowidz
↑ JózefJ. Hurwic JózefJ., Czasopismo „Problemy” w polskim życiu intelektualnym po drugiej wojnie światowej, „Analecta”, 8/2 (16), 1999, s. 20 .
↑ M.P. z 1954 r. nr 103, poz. 1311.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Mała Encyklopedia Medycyny. Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1979. ISBN 83-01-00200-X.
Wydział Lekarski UJ, Skarżyński Bolesław. wl.uj.edu.pl. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-12-21)].
„Pochowani na Salwatorze” Tygodnik Salwatorski Nr. 19/490, 9 maja 2004

[1] Ruch służbowy. „Dziennik Urzędowy Ministerstwa Wyznań Religijnych i Oświecenia Publicznego Rzeczypospolitej Polskiej”. Nr 1, s. 26, 7 lutego 1939.

[2] Członkowie PAN: Skorowidz

[3] JózefJ. Hurwic JózefJ., Czasopismo „Problemy” w polskim życiu intelektualnym po drugiej wojnie światowej, „Analecta”, 8/2 (16), 1999, s. 20 .

[4] M.P. z 1954 r. nr 103, poz. 1311.

[1]

[2]

[3]

[4]