Bolesław Zarako-Zarakowski

Bolesław Zarako-Zarakowski vel Zarakow-Zarakowski

Болеслав Францевич Зарако-Зараковский

generał dywizji
Data i miejsce urodzenia	30 marca 1894 Połock
Data i miejsce śmierci	2 grudnia 1963 Moskwa
Przebieg służby
Lata służby	1911–1937 1939–1948
Siły zbrojne	Armia Imperium Rosyjskiego Armia Czerwona Ludowe Wojsko Polskie
Stanowiska	szef i z-ca szefa SG ND WP, d-ca Okręgów wojskowych: nr VI w Łodzi, nr IV we Wrocławiu i nr II w Lublinie, komendant Akademii Sztabu Generalnego WP
Główne wojny i bitwy	I wojna światowa, II wojna światowa
Odznaczenia
polskie: radzieckie:

Bolesław Zarako-Zarakowski (vel Zarakow-Zarakowski) ros. Болеслав Францевич Зарако-Зараковский (ur. 18 marca^?/30 marca 1894 w Połocku, zm. 2 grudnia 1963 w Moskwie) – kapitan Armii Imperium Rosyjskiego, generał porucznik Armii Czerwonej i generał dywizji Wojska Polskiego.

Służba wojskowa

Armia Imperium Rosyjskiego i Armia Czerwona

Ukończył Korpus Kadetów w Połocku, następnie Szkołę Oficerów Piechoty w Moskwie. Od 1913 oficer zawodowy armii rosyjskiej. W czasie I wojny światowej doszedł do stanowiska szefa sztabu pułku piechoty, kapitan z 1917. Od czerwca 1918 w Armii Czerwonej: dowódca brygady, szef sztabu dywizji, szef katedry taktyki w Wojskowej Akademii Inżynieryjnej. W latach 1937–1941 był represjonowany ze względu na polskie pochodzenie. Zwolniony z więzienia w 1941 wraz z najazdem Niemiec na ZSRR. Na froncie dowódca pułku piechoty, komendant kursów oficerskich. W okresie od 9 marca 1943 do 5 maja 1944 dowodził 160 Dywizją Strzelecką, później szef sztabu Frontu. 1 września 1943 awansował na generała majora.

Ludowe Wojsko Polskie

7 października 1944 roku został skierowany do Wojska Polskiego. Krótko pełnił obowiązki szefa sztabu 1 Korpusu Polskich Sił Zbrojnych w ZSRR, później powołany został na stanowisko szefa Sztabu Głównego Naczelnego Dowództwa WP. Obowiązki szefa sztabu pełnił do 31 grudnia tego roku. 1 stycznia 1945 roku przeniesiony został na niższe stanowisko służbowe – zastępcy szefa SG ND WP, którym został wówczas gen. dyw. Władysław Korczyc. Służbę w Sztabie Głównym WP zakończył 19 kwietnia 1945 roku i objął dowództwo Okręgu Wojskowego Nr VI w Łodzi. 14 grudnia 1945 roku Krajowa Rada Narodowa nadała mu stopień generała dywizji, ze starszeństwem od 1 stycznia 1946 r. już na stanowisku dowódcy Okręgu Wojskowego Nr IV we Wrocławiu. 12 grudnia 1946 roku przeniesiony na równorzędne stanowisko dowódcy Okręgu Wojskowego Nr II w Lublinie.

Był przewodniczącym Wojewódzkiego Komitetu Bezpieczeństwa w Łodzi.

Akademia Sztabu Generalnego WP

25 lipca 1947 mianowany został komendantem Akademii Sztabu Generalnego mieszczącej się w Warszawie przy ul. Opaczewskiej 2 (obecnie ulica Stefana Banacha 2), w budynku Wolnej Wszechnicy Polskiej, pierwszy w nowo powstałej uczelni. Jego najbliższym współpracownikiem był wówczas dyrektor nauk, gen. bryg. Józef Kuropieska, który w swoich wspomnieniach tak scharakteryzował jego sylwetkę:

„(...) mój nowy przełożony jest człowiekiem wyjątkowo dobrze wychowanym, o niecodziennych manierach i szczególnym takcie. Przyjął mnie bardzo serdecznie (...) Na podkreślenia zasługują harmonijne stosunki, jakie zaistniały wśród kadry wykładowczej. Było to przede wszystkim zasługą gen. Zarako-Zarakowskiego, będącego wzorem dobrze wychowanego oficera. Nie znałem w życiu innego generała, który by przy wejściu kogokolwiek do jego gabinetu zawsze wstawał i uprzejmie się witał. (...) Generał stanowił typ uroczego gospodarza, kiedyś zapewne urzekającego światowca, z którym nie sposób było wszcząć rozważań bez choćby najskromniejszego zakrapianego poczęstunku. (...) bardzo dobrze znał Michała Tuchaczewskiego. Zdaje się kończyli tę samą szkołę, czy też byli rówieśnikami i znali się z tego samego garnizonu. (...) Znał również dobrze generała armii Hieronima Uborewicza i uważał go za Polaka. Był jego podwładnym w okresie, gdy pracował w Białoruskim Okręgu Wojskowym. Pewnego razu, w czasie rozmowy w cztery oczy Uborewicz polecił by, by Zarako-Zarakowski przychodził do niego od czasu do czasu porozmawiać po polsku, bo inaczej obaj zapomną języka. Fakt, że Zarakowski takie rozmowy prowadził ze mną w 1947 roku, świadczy, że nie tylko miał do mnie zaufanie, ale był człowiekiem szczególnej odwagi.”

10 lutego 1948 obowiązki komendanta akademii przekazał gen. Zygmuntowi Berlingowi.

Powrót do ZSRR

19 kwietnia 1948 zakończył służbę w Wojsku Polskim i powrócił do ZSRR. Służby w Armii Czerwonej już faktycznie nie pełnił. Przeniesiony w stan spoczynku mieszkał w Moskwie, gdzie zmarł. Został pochowany na Cmentarzu Dońskim w Moskwie.

Życie prywatne

Był żonaty z Zinajdą Michajłowną Gerrec. Miał syna i córkę.

Awanse

• generał major – 1 września 1943
• generał dywizji – 14 grudnia 1945

Odznaczenia

polskie

• Krzyż Komandorski Orderu Odrodzenia Polski (1945)
• Order Krzyża Grunwaldu III klasy (11 maja 1945)
• Złoty Krzyż Zasługi (1946)
• Medal „Za Warszawę 1939-1945”
• Medal „Zwycięstwa i Wolności 1945”

radzieckie

• Order Lenina (21 lutego 1945)
• Order Czerwonego Sztandaru (trzykrotnie: 17 sierpnia 1943, 25 sierpnia 1944, 3 listopada 1944)
• Order Wojny Ojczyźnianej I klasy (3 kwietnia 1943)
• Medal „Za obronę Moskwy”
• Medal „Za zwycięstwo nad Niemcami w Wielkiej Wojnie Ojczyźnianej 1941–1945”
• Medal „Za wyzwolenie Warszawy”

Zobacz też

• Jan Zarako-Zarakowski
• Stanisław Zarako-Zarakowski

Bibliografia

• JózefJ. Kuropieska JózefJ., Z powrotem w służbie, Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1984, s. 308, 331, 332, ISBN 83-06-01075-2, OCLC 69559573 .
• Edward JanE.J. Nalepa Edward JanE.J., Oficerowie Armii Radzieckiej w Wojsku Polskim 1943-1968, Warszawa: Bellona, 1995, s. 196, ISBN 83-11-08353-3, OCLC 830273795 .
• Remigiusz Surgiewicz, Zarys historii Akademii Sztabu Generalnego im. gen. broni Karola Świerczewskiego w latach 1947-1962, Wojskowy Przegląd Historyczny Nr 3 (39) z 1966 r., ss. 3-40.
• Stanisław Jaczyński, Uwagi i sprostowania do książki o Zygmuncie Berlingu, Wojskowy Przegląd Historyczny Nr 4 (142) z 1992, s. 234-235
• H. P. Kosk Generalicja polska t. 2, Oficyna Wydawnicza "Ajaks", Pruszków 2001
• Janusz Królikowski, Generałowie i admirałowie Wojska Polskiego 1943-1990 t. IV:S-Z, Toruń 2010