Przejdź do zawartości

Boris Gulko (szachista)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Boris Gulko
Ilustracja
Boris Gulko, Seattle 2002
Data i miejsce urodzenia

9 lutego 1947
Erfurt

Obywatelstwo

ZSRR
Izrael
Stany Zjednoczone

Tytuł szachowy

arcymistrz (1976)

Ranking FIDE

2542

Ranking krajowy FIDE

niesklasyfikowany na liście aktywnych

Boris Gulko, ros. Борис Францевич Гулько (ur. 9 lutego 1947 w Erfurcie) – amerykański, a wcześniej radziecki szachista i trener szachowy żydowskiego pochodzenia[1][2] (FIDE Senior Trainer od 2004), arcymistrz od 1976 roku.

Kariera szachowa

[edytuj | edytuj kod]
Boris Gulko, Amsterdam 1987

Urodził się w Niemczech w czasie, gdy jego ojciec (żołnierz Armii Radzieckiej) stacjonował w Turyngii. W szachy zaczął grać na początku lat 60., zaś pierwsze sukcesy osiągnął w połowie lat 70. W 1974 wygrał (wraz z Janem Timmanem) turniej w Somborze. W 1976 zwyciężył w memoriale Jose Raula Capablanki w Cienfuegos oraz wystąpił w turnieju międzystrefowym w Biel[3]. W następnym roku zwyciężył (wspólnie z Josifem Dorfmanem) w mistrzostwach Związku Radzieckiego w Leningradzie[4].

Od 1978 znajdował się w ciągłym konflikcie z komunistycznymi władzami po tym, jak złożył wraz z żoną, arcymistrzynią szachową Anną Achszarumową, wniosek o pozwolenie na wyjazd za granicę. Po długotrwałych represjach (był m.in. aresztowany i pobity przez agentów KGB), otrzymał w 1986 zgodę na wyjazd i, poprzez Izrael, wyemigrował do Stanów Zjednoczonych[5] Poza amerykańskim, otrzymał też paszport izraelski[2].

W kolejnych latach odniósł szereg sukcesów, między innymi zwyciężył w turniejach Biel (1987 i 1988, wspólnie z Ivanem Sokolovem) i León (1992). W 1993 w Groningen zajął VI miejsce[6] i awansował do meczów pretendentów organizacji PCA, ulegając jednak 5½ : 6½ Nigelowi Shortowi w I rundzie w spotkaniu rozegranym w 1994 w Nowym Jorku[7]. W latach 1994 i 1999 był mistrzem Stanów Zjednoczonych[8]. W 1996 zwyciężył w Las Palmas, a w 1998 w Konie (wspólnie z Judit Polgár). Na mistrzostwach świata FIDE systemem pucharowym w 2000 w Nowym Delhi dotarł do IV rundy, w której przegrał z Jewgienijem Bariejewem[9]. W 2000 podzielił I miejsce (wspólnie z Larsem Bo Hansenem i Jonnym Hectorem) w turnieju Politiken Cup w Kopenhadze, w 2001 zwyciężył (wspólnie z Janem Timmanem) w Malmö (turniej Sigeman & Co), natomiast w 2003 podzielił I miejsce w otwartym turnieju w Willemstad (sukces ten powtórzył również w 2005).

W latach 1978–2004 dziesięciokrotnie wystąpił na olimpiadach szachowych, przy czym raz w barwach ZSRR (1978). W swoim dorobku posiada cztery medale drużynowe: trzy srebrne (zdobyte w latach 1978, 1990 i 1998) oraz brązowy z 1996. Jest również drużynowym mistrzem świata z 1993. W rozgrywkach tych zdobył jeszcze dwa medale (srebrny wraz z drużyną w 1997 i brązowy indywidualnie w 1993)[10].

W 2004 r. opublikował list otwarty do prezydenta FIDE Kirsana Ilumżynowa, w którym zwrócił uwagę, na antyżydowskie stanowisko przewodniczącego libiskiego komitetu organizacyjnego szachowych mistrzostw świata w 2004 r.[2] Ostatecznie wycofał się z udziału z tych zawodów, a w geście solidarności podobnie postąpili Aleksander Szabałow i Aleksander Oniszczuk[11].

Najwyższy wynik rankingowy w karierze osiągnął 1 stycznia 2000; mając 2644 punktów, dzielił wówczas 36. miejsce (wspólnie z Walerijem Sałowem) na światowej liście FIDE, zajmując jednocześnie 2. miejsce (za Yasserem Seirawanem) wśród szachistów amerykańskich[12].

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Tzach Yoked, Chess Grandmaster, Cold War Dissident and Proud Jew: This Refusenik Is Making His Boldest Move Yet [online], Haaretz, 5 grudnia 2018 [dostęp 2023-02-10] (ang.).
  2. a b c An Open Letter from Boris Gulko to Kirsan Ilyumzhinov [online], GrandMaster Square [dostęp 2023-02-10] (ang.).
  3. World Chess Championship. 1976 Biel Interzonal Tournament [online], www.mark-weeks.com [dostęp 2023-02-10] (ang.).
  4. The Soviet Chess Championship, members.aol.com [zarchiwizowane 2006-06-16] (ang.).
  5. Чемпион ссср и сша, международный гроссмейстер борис гулько: «чтобы нам с женой разрешили эмигрировать из ссср, я 38 суток отказывался от пищи. Но тут умер брежнев, и до моей голодовки никому не было дела» (Czempyon sssr y ssza, meżdunarodnыj hrossmejster borys hulko: «cztobы nam s żenoj razreszyły эmyhryrowat´ yz sssr, ja 38 sutok otkazыwałsia ot pyszczy. No tut umer breżnew, y do moej hołodowky nykomu ne bыło deła») [online], Факти (Fakty), 27 lutego 2007 [dostęp 2023-02-10] (ukr.).
  6. World Chess Championship. 1993 Groningen PCA Qualifying Tournament [online], www.mark-weeks.com [dostęp 2023-02-10] (ang.).
  7. World Chess Championship. 1994-95 PCA Candidates Matches [online], www.mark-weeks.com [dostęp 2023-02-10] (ang.).
  8. Campeonato de Estados Unidos [online], Ajedrez de ataque [dostęp 2023-02-10] (hiszp.).
  9. World Chess Championship. 2000 FIDE Knockout Matches [online], www.mark-weeks.com [dostęp 2023-02-10] (ang.).
  10. OlimpBase.
  11. 'A pantheon of dubious chess patrons' [online], Chess News, 3 czerwca 2004 [dostęp 2023-02-10] (ang.).
  12. FIDE rating history: Gulko, Boris F. [online], OlimpBase [dostęp 2023-02-10] (ang.).

Bibliografia

[edytuj | edytuj kod]

Linki zewnętrzne

[edytuj | edytuj kod]