Borys Woznycki

Borys Woznycki

Борис Григорович Возницький

Borys Woznycki w 2011
Data i miejsce urodzenia	16 kwietnia 1926 Ulbarów
Data i miejsce śmierci	23 maja 2012 rejon złoczowski, Ukraina
Przyczyna śmierci	wypadek samochodowy
Zawód, zajęcie	historyk sztuki
Odznaczenia

Borys Hryhorowycz Woznycki (ukr. Борис Григорович Возницький, ur. 16 kwietnia 1926 w Ulbarowie w powiecie dubieńskim, zm. 23 maja 2012 pomiędzy Kurowicami a Peczenią) – ukraiński historyk sztuki, dyrektor Lwowskiej Galerii Sztuki, przewodniczący ukraińskiego komitetu narodowego Międzynarodowej Rady Muzeów (ICOM), doktor honoris causa Uniwersytetu Pedagogicznego im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie oraz Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie.

Życiorys

W czasie II wojny światowej od 1944 r. służył w Armii Czerwonej, po wojnie studiował w lwowskiej Szkole Sztuk Pięknych im. Iwana Trusza, a następnie na wydziale historii sztuki Akademii Sztuk Pięknych w Petersburgu. W roku 1960 został zastępcą dyrektora Muzeum Sztuki Ukraińskiej, a od roku 1962 dyrektorem Galerii Malarstwa we Lwowie.

Jako pracownik muzealny rozpoczął karierę w Winnikach, gdzie zainicjował utworzenie lokalnego muzeum historii i wiedzy lokalnej.

W latach 60. XX wieku przyczynił się do uratowania wielu dzieł sztuki rozproszonych w opuszczonych zabytkach Zachodniej Ukrainy. Docierał do zapomnianych dworów, kościołów, klasztorów i cmentarzy, m.in. w Żółkwi, Olesku i Złoczowie, zwoził znajdujące się w nich dzieła sztuki do magazynów muzealnych. W Horodence uratował resztki ołtarza Jana Jerzego Pinzela. W kaplicy pałacowej w Czerwonogrodzie odkrył nagrobek Ponińskich z płaskorzeźbą Thorvaldsena. Łącznie uratowano około 36 tysięcy dzieł sztuki. Dzięki jego staraniom w roku 1961 rozpoczęto odbudowę zamku oraz klasztoru w Olesku, zamku w Złoczowie i w Podhorcach oraz baszty w Pietniczanach w rejonie żydaczowskim. Z jego inicjatywy utworzono nowe muzea, m.in. muzeum Jana Jerzego Pinzela we Lwowie. We Lwowie przyczynił się do konserwacji Kaplicy Boimów oraz kościoła i klasztoru OO. Bernardynów.

W 2003 został odznaczony Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski, a w 2006 – Złotym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”. Był doktorem honoris causa Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie i Akademii Pedagogicznej w Krakowie. W 2009 otrzymał tytuł honorowego obywatela miasta Lwowa. 12 kwietnia 2013 roku Ministerstwo Kultury Ukrainy wydało rozporządzenie o nadaniu Lwowskiej Galerii Sztuki imienia jej długoletniego dyrektora Borysa Woznyckiego.

Pochowany na Cmentarzu Łyczakowskim we Lwowie.

Prace

• Ikonostas w cerkwi Bazylianów w Podhorcach. [W:] Sztuka kresów wschodnich: materiały sesji naukowej. T. II. Kraków, 1996, s. 377-384.

• 
  Zamek w Olesku I kościół św. Józefa klasztoru OO. Kapucynów.
• 
  Wnętrze zamku w Olesku – sztuka sakralna
• 
  Wnętrze zamku w Olesku – sztuka użytkowa
• 
  Kościół OO. Bernardynów we Lwowie

• 
  Zamek w Świrzu
• 
  Dziedziniec zamku w Olesku
• 
  Zamek w Złoczowie i Pałac Chiński
• 
  Zamek w Podhorcach

Bibliografia, literatura, linki

• Borys Woźnicki: Jan Jerzy Pinzel. Olszanica: Bosz, 2007. ISBN 978-83-89747-67-9.brak strony w książce
• Борис Возницький: Автопортрет на тлі часу (Autoportret na tle czasu). 2006.brak strony w książce
• Biografia. artclass.lviv.ua. [zarchiwizowane z tego adresu (2008-02-07)].
• Biografia. academia.gov.ua. [zarchiwizowane z tego adresu (2014-05-22)].
• Боротьба за замки (ze wspomnień Borysa Woznyckiego)