Borzechowo

	Borzechowo
	Borzechowo
Państwo	Polska
Województwo	pomorskie
Powiat	starogardzki
Gmina	Zblewo
Wysokość	105 - 120 m n.p.m.
Liczba ludności (2006)	735
Strefa numeracyjna	58
Kod pocztowy	83-224
Tablice rejestracyjne	GST
SIMC	0176822
	Położenie na mapie gminy Zblewo Borzechowo
	Położenie na mapie powiatu starogardzkiego Borzechowo
	Położenie na mapie województwa pomorskiego Borzechowo
	Położenie na mapie Polski Borzechowo
	53°53′15″N 18°20′57″E/53,887500 18,349167
	Multimedia w Wikimedia Commons

Borzechowo – wieś kociewska w Polsce położona w województwie pomorskim, w powiecie starogardzkim, w gminie Zblewo^[1].

Wieś leży na Kociewiu przy drodze wojewódzkiej nr 214. Wieś jest siedzibą sołectwa w którego skład wchodzą również miejscowości Jeziornik, Twardy Dół i Wirty.

W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa gdańskiego.

Wieś liczy 735 mieszkańców. Ma charakter letniskowy. Jest otoczona lasami Borów Tucholskich, położona uroczo nad jeziorami Borzechowskim Małym (20 ha) i Borzechowskim Wielkim (253 ha). W pobliskich Wirtach znajduje się arboretum i ogród dendrologiczny. W Borzechowie znajdowała się placówka Ochotniczej Straży Pożarnej (od 1927 do ok. 1990 roku)

Spis treści

Wzmiankowane w XVI wieku (1541), Król Polski Zygmunt II August nadał dobra borzechowskie Fabianowi Wojanowskiemu. W roku 1581 staje się siedzibą polskiego starosty (poprzednio podległo starostwu grudziądzkiemu). W okresie od 1772 do 1919 pod administracją zaboru pruskiego. Po powrocie do Polski na obszarze powiatu starogardzkiego. Podczas okupacji niemieckiej na przełomie stycznia i lutego Niemcy przeprowadzili przez Borzechowo tzw. ewakuacyjny marsz śmierci prawie 500 Żydówek z niemieckich obozów koncentracyjnych. Okupant niemiecki założył w Borzechowie obóz szkoleniowy niemieckiej dziewczęcej organizacji nazistowskiej "BDM" rekrutującej się przede wszystkim z Niemek sudeckich.

Drewniana chata podcieniowa z XIX wieku, zapewne na fundamentach z 1625 roku.
Kościół neobarokowy św. Anny z 1833 roku, w l. 1836-1945 ewangelicki. Przylegający cmentarz założono po 1945, znajduje się tu m.in. grobowiec-rotunda-mauzoleum ks. Jana Pranisa (1886-1977), rodem z Litwy, organizatora i proboszcza parafii, odznaczonego m. in. Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski^[2].
Przy szosie do Wirt ponad 300-letnia lipa, związana legendą z królem Sobieskim
Grodzisko średniowieczne, tzw. Biała Góra na Jeziorniku (3 km na wschód).
Resztki fundamentów XV-wiecznego zamku krzyżackiego na 4-hektarowej "Wyspie Starościńskiej" (największej z trzech położonych na jeziorze Wielkim Borzechowskim). Z zamkiem krzyżackim wiąże się wiele legend. Jedna z nich mówi iż mieszkał w nim starosta, który został zmuszony do ucieczki z zamku podczas potopu szwedzkiego, mimo iż w jego obronie walczyli miejscowi chłopi. Niestety kula armatnia dopędziła łódź nadmiernie obciążoną skarbami, przeżyła jedynie córka starosty, która dostała się na wyspie w ręce Szwedów. Z rozpaczy rzuciła się do wody i dziś jeszcze można spotkać jej widmo spacerujące nad brzegiem jeziora. Zamek został rozebrany przez administrację zaboru pruskiego pod koniec XVIII wieku, a uzyskany wtórnie materiał budowlany został wykorzystany do budowy koszar w Starogardzie.

↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
↑ Groby i cmentarze. Borzechowo