Brama Główna Uniwersytetu Warszawskiego

Brama Główna Uniwersytetu Warszawskiego

nr rej. 1244-A z 27 lipca 1984
Brama od strony ul. Krakowskie Przedmieście
Państwo	Polska
Województwo	mazowieckie
Miejscowość	Warszawa
Adres	ul. Krakowskie Przedmieście 26/28
Styl architektoniczny	neobarok
Architekt	Stefan Szyller
Ukończenie budowy	1911
Położenie na mapie Warszawy Brama Główna Uniwersytetu Warszawskiego
Położenie na mapie Polski Brama Główna Uniwersytetu Warszawskiego
Położenie na mapie województwa mazowieckiego Brama Główna Uniwersytetu Warszawskiego
52°14′23″N 21°01′01″E

Brama Główna Uniwersytetu Warszawskiego – zabytkowa brama znajdująca się przy ulicy Krakowskie Przedmieście 26/28, stanowiąca główne wejście na Kampus Główny Uniwersytetu Warszawskiego. Do tego adresu przypisanych jest także większość budynków na terenie kampusu.

Historia

Początkowo w tym samym miejscu znajdowała się brama zaprojektowana przez Jana Zygmunta Deybla i Joachima Daniela Jaucha, którą około 1732 polecił zbudować August II Mocny. Była ona zwieńczona charakterystycznym wielkim blaszanym globem. Na swoich obrazach utrwalili ją m.in. Bernardo Bellotto i Zygmunt Vogel. Brama ta przetrwała do 12 czerwca 1819. W 1823 r. zbudowano skromniejszą bramę, ale nie na linii ulicy, lecz w głębi terenu uniwersyteckiego.

Obecną bramę w stylu neobarokowym zaprojektował około 1900 r. Stefan Szyller. Oddano ją do użytku w 1911 r. przekazując jednocześnie uniwersytetowi prowadzącą na kampus uliczkę zwaną „Uniwersytecką”. Do 1916 bramę wieńczyła ukoronowana litera „A”, będąca ówczesnym symbolem uniwersytetu odwołującym się do imienia jego założyciela – cara Aleksandra I. W okresie PRL na bramie umieszczono orła bez korony będącego ówczesnym godłem państwowym. Dziś, tak jak w latach 1916–1944, na bramie widnieje orzeł w koronie w otoczeniu pięciu gwiazd, będący oficjalnym godłem UW.

W niszach bramy znajdują się figury Uranii symbolizującej wiedzę oraz Ateny symbolizującej pokój. Zaprojektował je Zygmunt Langman na wzór antycznych oryginałów znajdujących się w Muzeach Watykańskich. Figury zostały poważnie uszkodzone w czasie powstania warszawskiego i usunięte zaraz po wojnie. Na swoje miejsce powróciły po rekonstrukcji w 1982.

W 1984 r. brama została wpisana do rejestru zabytków jako element zespołu Uniwersytetu Warszawskiego.

Galeria

• 
  Obraz Canaletta na którym w tle widoczna jest dawna brama
• 
  Brama w czasie strajków studenckich w maju 1988
• 
  Zwieńczenie bramy
• 
  Brama od strony kampusu

Bibliografia

• Hubert Kowalski, Brama uniwersytecka – przedsionek wiedzy, „Uniwersytet Warszawski. Pismo Uczelni”, maj 2008, s. 32–34.