Brodaczka kędzierzawa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Brodaczka kędzierzawa
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

grzyby

Typ

workowce

Klasa

miseczniaki

Rząd

misecznicowce

Rodzina

tarczownicowate

Rodzaj

brodaczka

Gatunek

brodaczka kędzierzawa

Nazwa systematyczna
Usnea subfloridana Stirt.
Scott. Natural. 6: 294 (1882)

Brodaczka kędzierzawa (Usnea subfloridana Stirt.) – gatunek grzybów z rodziny tarczownicowatych (Parmeliaceae)[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów[2].

Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]

Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Usnea, Parmeliaceae, Lecanorales, Lecanoromycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].

Niektóre synonimy naukowe[3]:

  • Lichen comosus Ach. 1795
  • Usnea barbata var. comosa (Ach.) Vain.
  • Usnea comosa (Ach.) Röhl. 1813
  • Usnea florida var. comosa (Ach.) Vain.
  • Usnea similis (Motyka) Räsänen 1935

Nazwa polska według Krytycznej listy porostów i grzybów naporostowych Polski[2].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Zwisająca lub odstająca plecha o budowie krzaczkowatej, osiąga długość i szerokość do 5-7, wyjątkowo 10 cm. Zawiera glony protokokkoidalne. Jest silnie rozgałęziona. Do podłoża przyczepia się dobrze widoczną, dość grubą, sztywną, czarniawą nasadą. Główne gałązki plechy obłe, dość sztywne, najgrubsze mają średnicę 0,6-1,5 mm, cienieją stopniowo lub nagle. Gałązki boczne są liczne, proste, lub łukowato zgięte. Końce mają ostro zakończone. Powierzchnia gałązek jest matowa, jasnozielona, szarozielona lub słomkowożółta[4].

Na grubszych gałązkach występują liczne, drobne brodaweczkowate soralia z gwiazdkowato ułożonymi izydiami (tzw. soredium izydowe). Owocniki pojawiają się bardzo rzadko. Mają średnicę 5-10 mm i liczne boczne gałązeczki różnej długości/ Ich tarczki mają powierzchnię cielistej barwy, lekko przyprószoną. W jednym worku powstaje po 8 bezbarwnych, jednokomórkowych askospor o rozmiarach 100 × 6 μm[4].

Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]

Występuje głównie na półkuli północnej: w Ameryce Północnej i Środkowej, Europie oraz Azji, ale odnotowana została także w północnej części Ameryki Południowej oraz wschodniej części Afryki[5]. W opracowaniu Czerwona lista roślin i grzybów Polski jest zaliczona do kategorii gatunków wymierających (kategoria EN)[6]. Należał do gatunków podlegających w Polsce ochronie ścisłej[7], w 2014 r. skreślony z listy[8].

Rośnie na korze drzew liściastych i iglastych, rzadko na drewnie. Dawniej była pospolita zarówno na niżu, jak i w górach, obecnie jest dość rzadka[4].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Index Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).
  2. a b Wiesław Fałtynowicz: The Lichenes, Lichenicolous and allied Fungi of Poland.Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003. ISBN 83-89648-06-7.
  3. Species Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).
  4. a b c Hanna Wójciak: Porosty, mszaki, paprotniki. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010. ISBN 978-83-7073-552-4.
  5. Maps of Usnea subfloridana. [dostęp 2014-04-16].
  6. Zbigniew Mirek, Kazimierz Zarzycki: Red list of plants and fungi in Poland. Czerwona lista roślin i grzybów Polski. Kraków: IB PAN, 2006. ISBN 83-89648-38-5.
  7. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 lipca 2004 r. w sprawie gatunków dziko występujących grzybów objętych ochroną (Dz. U. Nr 168, poz. 1765)[1]
  8. Dz.U. z 2014 r. poz. 1408 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej grzybów