53°23′28″N 19°22′31″E/53,391111 19,375278Brodnicki Park Krajobrazowy
| |
| |
| park krajobrazowy | |
| Państwo | |
|---|---|
| Położenie |
gminy Jabłonowo Pomorskie, Zbiczno (województwo kujawsko-pomorskie), Kurzętnik, Biskupiec Pomorski (województwo warmińsko-mazurskie) |
| Mezoregion | |
| Data utworzenia |
29 marca 1985 |
| Akt prawny |
Uchwała Nr V/32/85 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Toruniu z dnia 29 marca 1985 r. |
| Powierzchnia |
166,85 km² |
| Obszary chronione | |
Położenie na mapie Polski  | |
| 53°23′28″N 19°22′31″E/53,391111 19,375278
| |
| Strona internetowa | |
Brodnicki Park Krajobrazowy – park krajobrazowy utworzony w 1985 jako 25. z kolei obszar chroniony tego rodzaju w Polsce[1].
Położenie i powierzchnia[edytuj | edytuj kod]
Położony w centralnej i południowej części Pojezierza Brodnickiego, na terenie województw kujawsko-pomorskiego i warmińsko-mazurskiego. Obejmuje swoimi granicami obszary o najwyższych wartościach przyrodniczych i krajobrazowych, o bogatej rzeźbie uformowanej podczas zlodowacenia bałtyckiego w charakterystyczny system trzech rynien polodowcowych, rozcinających wysoczyzny morenowe i pola sandrowe: rynna wschodnia (rzeki Skarlanki) z jeziorami Partęczyny Wielkie, Robotno i Dębno, rynna zachodnia (Strugi Brodnickiej) z jeziorami Mieliwo, Sosno i Łęckim oraz rynna środkowa z jeziorami Cichym i Zbiczno[2].
Powierzchnia parku po utworzeniu wynosiła 10 462 ha, strefy ochronnej - 11 778 ha[2]. Po rozszerzeniu terenu Parku w 2005 r. jego powierzchnia wynosi 16 685 ha.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Orędownikiem utworzenia parku był prof. Zygmunt Czubiński, który już przed II wojną światową postulował stworzenie tej formy ochrony przyrody. Po 1945 większość wskazywanych przez niego obszarów objęto ochroną rezerwatową, a park powołano w 1985[3]. W 2005 park powiększono o jezioro Bachotek i tzw. Bagienną Dolinę Drwęcy[1].
Krajobraz[edytuj | edytuj kod]
Rzeźba parku jest owocem działalności lodowca. Większość jego powierzchni to falista wysoczyzna morenowa z licznymi zagłębieniami wypełnionymi jeziorami i torfowiskami, które są połączone siecią cieków i kanałów, tworząc zwarty system hydrologiczny (wody stanowią 8% powierzchni parku) o dużych walorach turystycznych. Wysoczyzna pokryta jest w dużej części lasami. Wykształcił się tutaj typowy krajobraz leśno-pojezierny[3].
Jeziora i torfowiska[edytuj | edytuj kod]
Na obszarze parku znajduje się 58 jezior o powierzchni większej niż jeden hektar, m.in.: Wielkie Partęczyny, Sosno, Łąkorek, Zbiczno. Łącznie jeziora zajmują 1790 hektarów[3].
Torfowiska to drugie ważne zbiorowisko parku, przy czym najpospolitsze jest torfowisko niskie (kwaśna łąka). Część torfowisk (Okonek) chronionych było już przed 1939[3].
Lasy[edytuj | edytuj kod]
Lasy zajmują 40% powierzchni parku, a dominującym gatunkiem jest sosna zwyczajna. Obok niej rosną też: dąb szypułkowy, olcha czarna, buk zwyczajny, jesion wyniosły, brzoza, grab pospolity, wiąz i wierzby. Przebiega tu granica występowania buka i brzęka, a w niedużej odległości także modrzewia polskiego, jaworu i cisa. Świerk nasadzony sztucznie, rośnie poza granicą swego naturalnego zasięgu. Rzadko spotykane są w parku także: wierzba czarniawa, sosna Banksa i dąb czerwony. Najliczniej reprezentowanymi zespołami są bór mieszany i świeży. W borze mieszanym oznaczono 139 gatunków roślin. Występują tu m.in.: konwalia majowa, śmiałek pogięty, orlica pospolita, wężymord niski, gruszyczka. W borze świeżym spotkać można m.in. widłaki i liczną borówkę czernicę. Z lasów liściastych przeważają dębowo-grabowe, a w nich rosną: zawilce, ziarnopłon wiosenny, kokorycz pełna oraz zdrojówka rutewkowata (jedyne stanowisko na Pomorzu). W olsach występuje długosz królewski, a w grądach – obuwik pospolity[3].
Rezerwaty przyrody[edytuj | edytuj kod]
- Bachotek – torfowiskowy
- Jar Grądowy Cielęta – leśny
- Mieliwo – leśny
- Okonek – torfowiskowy
- Retno – leśny
- Rzeka Drwęca – faunistyczny
- Stręszek – torfowiskowy
- Wyspa na Jeziorze Partęczyny Wielkie – florystyczny
- Żurawie Bagno – torfowiskowy.
Kultura materialna[edytuj | edytuj kod]
Ważnym elementem parku krajobrazowego są liczne zabytki kultury materialnej. Należą do nich m. in. wczesnośredniowieczne grodziska nad jeziorami Strażym, Sosno, Płowęż i Kurzyny, zespoły pałacowe w Sumowie, Tomkach, Konojadach, przykłady tradycyjnego budownictwa wiejskiego z XVIII i XIX w. m. in. we wsiach Ciche, Gaj-Grzmięca i Górale czy wiele obiektów sakralnych[2].
Brodnicki Park Krajobrazowy w rejonie jeziora Zbiczno
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Informacje o parku. W: Brodnicki Park Krajobrazowy [on-line]. Parki Krajobrazowe Województwa Kujawsko-Pomorskiego. [dostęp 2019-02-06].
- ↑ a b c Maria Irena Mileska (red. nauk.): Słownik geograficzno-krajoznawczy Polski, wyd. II, zmienione, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1992 ISBN 83-01-09822-8, s. 65
- ↑ a b c d e Krzysztof Lewandowski, Skarby parku krajobrazowego, w: Poznaj swój kraj, nr 4/1988, s.12-13, ISSN 0832-6151
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Oficjalna strona internetowa Brodnickiego Parku Krajobrazowego
- Brodnicki Park Krajobrazowy. W: Centralny Rejestr Form Ochrony Przyrody [on-line]. Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska.
