51°01′34″N 21°13′01″E/51,026111 21,216944Brody (powiat starachowicki)
|
||
.jpg) Stara zapora w Brodach |
||
| Państwo |  Polska |
|
| Województwo | świętokrzyskie | |
| Powiat | starachowicki | |
| Gmina | Brody | |
| Liczba ludności (2001) | 1737 | |
| Strefa numeracyjna | (+48) 41 | |
| Kod pocztowy | 27-230[1] | |
| Tablice rejestracyjne | TST | |
| SIMC | 0230740 | |
|
Położenie na mapie województwa świętokrzyskiego
 Brody
|
||
|
Położenie na mapie Polski
Brody
|
||
| 51°01′34″N 21°13′01″E/51,026111 21,216944 |
||
Brody – wieś w Polsce położona w województwie świętokrzyskim, w powiecie starachowickim, w gminie Brody[2].
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa kieleckiego.
Spis treści
Położenie geograficzne[edytuj]
Miejscowość w środkowej części powiatu starachowickiego położona nad rzeką Kamienną. Wieś - jest siedzibą siedzibą gminy wiejskiej Brody.
Części wsi[edytuj]
| SIMC | Nazwa | Rodzaj |
|---|---|---|
| 0230757 | Brody Fabryczne | część wsi |
| 0231113 | Gajówka Tatry | osada leśna |
| 0230763 | Komorniki | część wsi |
| 0231283 | Ruśna | przysiółek |
| 0230792 | Stoczki | przysiółek |
| 0230817 | Zajazd Brody | osada |
Transport[edytuj]
Przez wieś przebiega droga krajowa nr 9, oraz linia kolejowa nr 25.
Poprzez drogi powiatowe połączenie z:
- 0621 T Brody – Połągiew – Staw Kunowski – Rudnik
- 0624 T Brody – Krynki Duże – Krynki Małe
- 0626 T Styków – Ruda – Brody
Drogą krajową 42 od Rudnika ze Starachowicami
Przystanek kolejowy nosi nazwę Brody Iłżeckie.
Turystyka[edytuj]
Przez wieś przechodzi 
czerwony Szlak Milenijny ze Skarżyska-Kamiennej do Kałkowa, 
niebieski szlak rowerowy ze Skarżyska-Kamiennej do Ostrowca Świętokrzyskiego i 
zielony szlak rowerowy im. Witolda Gombrowicza.
Atrakcją turystyczną jest duży zalew na rzece Kamiennej Zalew w Brodach zbudowany w XIX wieku, rozbudowany następnie w latach 1964 i 1986.
Historia[edytuj]
Pierwsze wzmianki o wsi Brody pochodzą z XIV wieku.
Bitwy i potyczki powstania styczniowego pod Brodami[edytuj]
Bitwa w dniu 18 kwietnia 1863
W dniu 18 kwietnia 1863 na słabo zabezpieczony obóz Faustyna Grylińskiego (który odłączył od Dionizego Czachowskiego), pod Brodami uderzyła kolumna wojsk rosyjskich pod dowództwem mjra Klewcowa i całkowicie go rozgromiła.
Odłączywszy się ze swym oddziałem od Czachowskiego, Gryliński pod Brodami opuścił oddział, który zaatakowany został niebawem przez jednę z kolumn Czengierego. Moskale podszedłszy pod drzemiące widety, nagle napadli na oddział. Kapitan żuawów Bogdan, b. oficer moskiewski, zastępujący Grylińskiego, czynił wszelkie starania, aby stawić skuteczny opór, lecz wśród zaskoczonego oddziału taki panował popłoch, że wszyscy co prędzej, odstrzeliwając się, w tył uchodzili, a mało kto do szeregu stawał. Bogdan sam ciężko ranny, uniesiony został z placu boju w głąb lasu. Oddział został rozbity, a około 80 ludzi zdołało połączyć się z Czachowskim [5].
Bitwa w dniu 2 grudnia 1863
W dniu 2 grudnia 1863 w Brodyach piechota generała Bosaka, po noclegu na na pobojowisku ociesęckiem, ruszyła pod dowództwem Bogdana na północ, aby tam operować w połączeniu z Rudowskim. W marszu natknął się Bogdan, jeszcze przed świtem 2. grudnia, w Brodach na kolumnę kapitana Steina, wysłanego z Radomia.
Powstańcy natarli żywo na obozujących na dziedzińcu i gotujących jedzenie moskali i zranili 2 oficerów oraz kapitana sztabowego Masłowskiego. Jednakowoż Steinowi udało się szybko zebrać swoich ludzi i po krótkiej walce wśród ciemnej nocy odparł powstańców, którzy mieli w boju stracić 6 zabitych i 30 rannych[5].
Hutnictwo w Brodach[edytuj]
W XVIII wieku rozwijał się tu przemysł hutniczy – funkcjonowały dymarki i kuźnice. W latach 1820-1823 powstał wielki piec, a w latach 1823-1846 zapora na rzece Kamiennej, zniszczona przez powódź w 1903 roku. W latach 1960-1964 powstała nowa zapora i zbiornik Brody Iłżeckie.
Zabytki[edytuj]
- Fragment kamiennego przelewu (wybudowanego w latach 1828-1831), wmurowany w groblę obecnej zapory na rzece Kamiennej.
Urodzeni w Brodach[edytuj]
- Władysław Julian Obara (ur. 04.07.1941 r. w Brodach, zm. 10 lutego 2017 r. w Starachowicach) – prozaik i felietonista, członek związków twórczych, aktor monodramów, animator kultury[6].
Przypisy
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych poprzez wyszukiwarkę. Poczta Polska S.A., styczeń 2013. [dostęp 2015-03-26].
- ↑ Główny Urząd Statystyczny: Rejestr TERYT. [dostęp 2013-03-10].
- ↑ Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji z dnia 13 grudnia 2012 r. w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. 2013 poz. 200)
- ↑ TERYT (Krajowy Rejestr Urzędowego Podziału Terytorialnego Kraju). Główny Urząd Statystyczny. [dostęp 18.11.2015].
- ↑ a b Stanisław Zieliński. Bitwy i potyczki 1863-1864; na podstawie materyałów drukowanych i rękopiśmiennych Muzeum Narodowego w Rapperswilu. , 1913.
- ↑ Nekrolog z krótką notą biograficzną
