Brulion (czasopismo)

brulion
Częstotliwość	kwartalnik
Państwo	Polska
Adres	ul. Słodowiec 9/118 01-708 Warszawa
Pierwsze wydanie	1987
Ostatnie wydanie	1999
Redaktor naczelny	Robert Tekieli
ISSN	0867-2717

Brulion (zapisywane małą literą, niekiedy, nieściśle, zapisywany jako bruLion) – czasopismo literackie i kulturalne, wydawane w latach 1987–1999. Redaktorem naczelnym przez cały czas był Robert Tekieli.

Początkowo pismo poświęcone było zagadnieniom literackim i promowaniu nowego pokolenia pisarzy i poetów (zwanego potem często „formacją brulionu”); z czasem zaczęło się zwracać w stronę zjawisk społecznych, kulturowych i politycznych początku lat 90., zwłaszcza tzw. kultury alternatywnej (feminizm, multimedia, techno, cyberpunk itp.),

Po zmianie światopoglądu Roberta Tekielego (redaktora naczelnego), anarchistyczny ton pisma zmienił się na bardziej konserwatywny, związany z katolicyzmem. Doprowadziło to do stopniowego spadku zainteresowania u pozostałych członków redakcji i końca ukazywania się brulionu.

Formacja brulionu

Czasopismo stało się miejscem publikacji nowych autorów, nieraz bardzo różnych od siebie nawzajem. To, co mieli ze sobą wspólnego, to nowa sytuacja społeczna, w której tradycja modelu podziemnego społeczeństwa, zapoczątkowana w latach 80. przez ruch Solidarności, wyczerpywała się i stopniowo zamieniała w rzeczywistość wczesnego kapitalizmu.

Charakterystyczne dla światopoglądów i twórczości całego kręgu twórców brulionu są następujące cechy:

• odejście od herbertowskiej liryki czynu i etyki „społeczeństwa alternatywnego” na rzecz osobistych doświadczeń egzystencjalnych; tworzywem literackim stała się między innymi biografia artysty oraz jego ciało;
• zmiana tradycyjnych źródeł inspiracji z literatury rosyjskiej i francuskiej na krąg postmodernizmu, Beat Generation oraz „szkoły nowojorskiej” (Frank O’Hara, John Ashbery);
• zakorzenienie w kulturze masowej nie tylko tematyczne, ale i poprzez mechanizm promocji/autopromocji na rynku sztuki, przy jednoczesnym nawiązywaniu także do literatury wysokiej;
• nieufność do słowa oraz (nieraz ironiczne i skomplikowane) współistnienie dzieła literackiego z innymi wypowiedziami autorów.

Najbardziej znani autorzy związani z brulionem

• Marcin Baran
• Miłosz Biedrzycki
• Marzena Broda
• Cezary Domarus
• Paweł Filas
• Izabela Filipiak
• Natasza Goerke
• Manuela Gretkowska
• Krzysztof Jaworski
• Krzysztof Koehler
• Cezary Michalski
• Jacek Podsiadło
• Marcin Sendecki
• Piotr Siemion
• Wojciech Stamm
• Marcin Świetlicki
• Mirosław Spychalski
• Grzegorz Wróblewski

Dlaczego nie „bruLion”?

Obecnie (2005) większość źródeł omawiających historię brulionu stosuje pisownię „bruLion” z wielką literą „L” w środku wyrazu.

Jedynym z „okołobrulionowych” przedsięwzięć, gdzie w nazwie pojawiało się wielkie „L”, był satyryczno-oniryczny program pt. „Dzyndzylyndzy”, emitowany w TVP w latach 90. XX wieku i noszący podtytuł „bruLion tiwi” (nawiązanie do słowa „lion” – ang. „lew”). Charakterystyczna pisownia wpadła w oko dziennikarzom najpierw „Gazety Wyborczej”, a następnie innych mediów oraz autorom opracowań i zaczęła być – mylnie – stosowana również do tytułu czasopisma. Omawia tę sprawę Robert Tekieli w wywiadzie udzielonym Marcinowi Wieczorkowi.

Pisownia ta, choć ugruntowana przez obyczaj, nie jest uzasadniona. W samym czasopiśmie oraz we wszystkich materiałach publikowanych przez „środowisko brulionu” konsekwentnie stosowany był zapis jak w niniejszym haśle.

Z drugiej strony na okładce czasopisma konsekwentnie stosowana była forma „bRULION” (na skutek tego, że forma graficzna tytułu była kolażem pojedynczych liter wyciętych z tytułów innych czasopism kulturalnych i literackich), a w zapisach redakcyjnych występuje skrótowiec od nazwy w formie „bL”.

Zobacz też

• Totart
• Pomarańczowa Alternatywa

Bibliografia

• Jarosław Klejnocki, Jerzy Sosnowski – „Chwilowe zawieszenie broni, O twórczości tzw. pokolenia bruLionu (1986-1996)”, 1996, ​ISBN 83-86056-32-0​
• Marcin Wieczorek – „BruLion. Instrukcja obsługi”, Korporacja Ha!art, Kraków 2005. strona książki
• Paweł Dunin-Wąsowicz – „Oko smoka. Literatura tzw. pokolenia brulionu wobec rzeczywistości III RP”, Lampa i Iskra Boża, Warszawa 2000.

Linki zewnętrzne

• Szeroki wybór tekstów i grafik z brulionu