Bruno Winawer

Bruno Winawer
	; Bruno Winawer (1930)
Data i miejsce urodzenia	17 marca 1883 ; Warszawa
Data i miejsce śmierci	11 kwietnia 1944 ; Opole Lubelskie
Narodowość	żydowska
Język	polski
Alma Mater	Uniwersytet w Heidelbergu
Dziedzina sztuki	literatura
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Teksty w Wikiźródłach
	Cytaty w Wikicytatach

Bruno Winawer (ur. 17 marca 1883 w Warszawie, zm. 11 kwietnia 1944 w Opolu Lubelskim) – polski autor pochodzenia żydowskiego, komediopisarz, prozaik, poeta, felietonista, tłumacz, z wykształcenia fizyk. Autor popularnych komedii obyczajowych, często związanych z tematyką naukową, licznych felietonów popularnonaukowych i literackich oraz powieści fantastycznonaukowych.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Podczas rewolucji 1905 związany z SDKPiL, autor polskiej Marsylianki robotniczej^[1]. Studiował fizykę na Uniwersytet Ruprechta i Karola w Heidelbergu. Był asystentem laureata nagrody Nobla Pietera Zeemana na Uniwersytecie Amsterdamskim. Po powrocie do kraju pracował jako nauczyciel matematyki i fizyki w Szkole Wawelberga i Rotwanda. Wykładał fizykę na Wydziale Przyrodniczym (1911) oraz algebrę i geometrię w ramach Kursów Wieczornych dla Techników a także matematykę w ramach Wyższych Kursów Technicznych na Wydziale Technicznym Towarzystwa Kursów Naukowych w Warszawie^[2]. W latach 1917–1920 pracował naukowo na Politechnice Warszawskiej^[3].

Po wybuchu II wojny światowej przebywał najpierw we Lwowie, 17 września 1940 wstąpił do Związku Radzieckich Pisarzy Ukrainy^[4]. Po zajęciu Lwowa przez hitlerowskie Niemcy w 1941 trafił do getta warszawskiego. W 1942 przedostał się na aryjską stronę, gdzie ukrywał się pod przybranym nazwiskiem. Aresztowany na skutek denuncjacji, został wywieziony do obozu zagłady w Treblince, skąd udało mu się jednak wydostać^[3]. Zmarł w szpitalu w Opolu Lubelskim.

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Księga Hjoba: komedja nudna w 3 aktach (1921, komedia)
Roztwór Pytla (1922, komedia)
R. H. Inżynier (1922, komedia)
Doktor Przybram (1924, powieść fantastycznonaukowa)
Jeszcze o Einsteinie: teorja względności z lotu ptaka (1924)
Boczna antena. Ostatnie biuletyny z frontów wieczystych (1926, zbiór felietonów)
Dług honorowy (1929, powieść fantastycznonaukowa)
Literaturę trzeba przewietrzyć (1935, zbiór felietonów)
Ziemia w malignie (1937, zbiór felietonów)
Ślepa latarka (1922, powieść)
Notatnik Szymona van Geldern (1907)
Niziny
Losy Europy
Rokowania pokojowe
Rycerz z łabędziem
Tematy i warjacje (1921)
Trzysta miljonów koni (1930)
Turnieje maszyn (1930)
Znajomek z Fiesole (1925, komedia)
Bohater mechaniczny

Upamiętnienie[edytuj | edytuj kod]

W latach 80. istniał Konkurs im. Bruno Winawera^[5].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Józef Kozłowski: Śpiewy proletariatu polskiego. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1977, s. 103.
↑ Dziesięciolecie Wolnej Wszechnicy Polskiej TKN: sprawozdanie z działalności Towarzystwa Kursów Naukowych, 1906-1916, opracowali Ryszard Błędowski, Stanisław Orłowski, Henryk Mościcki, Warszawa 1917, Podkarpacka BC – wersja elektroniczna
↑ ^a ^b Andrzej Niewiadomski, Antoni Smuszkiewicz: Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1990, s. 213–215. ISBN 83-210-0892-5.
↑ Bohdan Urbankowski, Czerwona msza, czyli uśmiech Stalina, t. 1, Warszawa 1998, s. 123.
↑ Zbigniew Dranka. Roman Kanciruk. Jestem marzycielem. „Podkarpacie”. Nr 31 (865), s. 3, 30 lipca 1987.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Literatura polska XX w., Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2000, ISBN 83-01-13029-6.
Bruno Winawer – Boczna antena – nakładem Bibljoteki Groszowej Warszawa, Moniuszki 11 1928

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Dzieła Bruno Winawera w bibliotece Polona

[Śpiewy-1] Józef Kozłowski: Śpiewy proletariatu polskiego. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1977, s. 103.

[2] Dziesięciolecie Wolnej Wszechnicy Polskiej TKN: sprawozdanie z działalności Towarzystwa Kursów Naukowych, 1906-1916, opracowali Ryszard Błędowski, Stanisław Orłowski, Henryk Mościcki, Warszawa 1917, Podkarpacka BC – wersja elektroniczna

[Leks-3] Andrzej Niewiadomski, Antoni Smuszkiewicz: Leksykon polskiej literatury fantastycznonaukowej. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie, 1990, s. 213–215. ISBN 83-210-0892-5.

[4] Bohdan Urbankowski, Czerwona msza, czyli uśmiech Stalina, t. 1, Warszawa 1998, s. 123.

[5] Zbigniew Dranka. Roman Kanciruk. Jestem marzycielem. „Podkarpacie”. Nr 31 (865), s. 3, 30 lipca 1987.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]