Brunon Rolke
![]() | |
Data i miejsce urodzenia |
4 września 1897 |
---|---|
Data i miejsce śmierci |
22 sierpnia 1971 |
Przebieg służby | |
Siły zbrojne |
|
Jednostki |
44 Pułk Strzelców Legii Amerykańskiej |
Główne wojny i bitwy | |
Odznaczenia | |
![]() ![]() |
Brunon Rolke ps. „Aspik”, „Panie Dziejku”, „Wasiuk”, „Jan Szpak”, „Jan Góra” (ur. 23 sierpnia?/ 4 września 1897[1] w Tyflisie, zm. 22 sierpnia 1971 w Gdańsku) – polski wojskowy, oficer Armii Imperium Rosyjskiego, armii Hallera, Wojska Polskiego i Armii Krajowej.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Był wnukiem powstańca styczniowego, gimnazjum ukończył w Moskwie w 1915. Od 1912 należał w tym mieście do "Sokoła". Od czerwca 1916 służył ochotniczo w armii rosyjskiej. W październiku 1917 po ukończeniu Szkoły Oficerskiej w Tyflisie w stopniu chorążego walczył na froncie zachodnim. Od września do grudnia 1917 służył w polskim Pułku im. Bartosza Głowackiego w Moskwie[2]. Po wybuchu rewolucji październikowej jako były oficer armii carskiej został przeniesiony do Francji[3], gdzie walczył z Niemcami w Lotaryngii w 32 Pułku Strzelców Polskich.
Do Polski przybył w 1919 r. wraz z armią Hallera w stopniu podporucznika. Wziął udział w walkach z Ukraińcami i wojnie polsko-bolszewickiej. Pełnił kolejno funkcje: dowódcy kompanii w 43 pułku piechoty (od sierpnia 1920 do września 1921), dowódcy 9 kompanii III batalionu 44 pułku piechoty, dowódcy kompanii w 43 pułku piechoty (od lipca do września 1923), dowódcy kompanii w 44 pułku piechoty (od października 1923 do grudnia 1925), II oficera w sztabie 13 Kresowej Dywizji Piechoty (od grudnia 1925 do grudnia 1926), dowódcy kompanii w 44 pułku piechoty (od grudnia 1926 do stycznia 1927). W 1921 otrzymał stopień porucznika ze starszeństwem z czerwca 1919, 1 stycznia 1928 - kapitana. Od 1927 do 1935 pełnił służbę jako adiutant 44 pułku piechoty Strzelców Kresowych w garnizonie Równe. W 1935 został komendantem Szkoły Podchorążych Rezerwy 12 Dywizja Piechoty przy 44 pp. Na stopień majora został mianowany ze starszeństwem z 1 stycznia 1936 i 108. lokatą w korpusie oficerów piechoty[4].
Od sierpnia 1939 dowodził II batalionem 38 pułku piechoty Strzelców Lwowskich, także podczas kampanii wrześniowej, aż do rozbicia pułku pod Lwowem 20 września. Pod koniec września został aresztowany przez NKWD w Dubnie. Po ucieczce z transportu więźniów w rejonie Płoskirowa przeniósł się z rodziną do Warszawy i włączył się do konspiracji ZWZ-AK. Początkowo prowadził szkolenia w konspiracyjnej szkole podchorążych piechoty. W 1941 organizował siatkę wywiadowczą i struktury konspiracyjne ZWZ na Wołyniu. Od jesieni 1941 znajdował się w dyspozycji komendanta Obszaru Lwów ZWZ. W grudniu 1941 został komendantem Inspektoratu ZWZ/AK Gródek Jagielloński. Był pierwszym p.o. komendanta Okręgu Wołyń Armii Krajowej (luty–lipiec 1942). Przeniesiony ponownie do Warszawy, był instruktorem i od lipca 1944 zastępcą dowódcy Grupy Wojsk Polskich "Edwarda" (ppłk. Franciszka Pfeiffera). Od 3 maja 1944 nosił tytuł podpułkownika. Brał udział w powstaniu warszawskim (od 4 do 10 sierpnia był komendantem placu na Mokotowie). Po powstaniu udało mu się uniknąć niewoli[2].
Po drugiej wojnie światowej mieszkał w Gdańsku-Oliwie. Został pochowany na Cmentarzu Oliwskim w Gdańsku (kwatera 19-7-8)[5].
Jego Córką była Danuta Rolke-Poczman[6].
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Srebrny Orderu Wojskowego Virtuti Militari (1921)[7]
- Krzyż Walecznych – dwukrotnie
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ W Roczniku Oficerskim 1932 s. 69 jako datę urodzenia podano 3 listopada 1896.
- ↑ a b Bruno Rolke. dws-xip.pl. [dostęp 2019-12-02].
- ↑ Józef Turowski, Pożoga. Walki 27 Wołyńskiej Dywizji AK, Warszawa: PWN, 1990, s.545
- ↑ Rybka i Stepan 2004 ↓, s. 343.
- ↑ Brunon Rolke. cmentarze-gdanskie.pl. [dostęp 2019-02-07].
- ↑ Danuta Wiktoria Poczman (Rolke) (pol.). ogrodywspomnien.pl. [dostęp 2022-07-09].
- ↑ Dekret Wodza Naczelnego L. 2837 z 1921 r. (Dziennik Personalny z 1922 r. Nr 1, s. 14)
Źródła i bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2020-03-31].
- Rocznik Oficerski 1923. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1923.
- Rocznik Oficerski 1924. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1924.
- Rocznik Oficerski 1928. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1928.
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Awanse oficerskie w Wojsku Polskim 1935-1939. Kraków: Fundacja Centrum Dokumentacji Czynu Niepodległościowego, 2004. ISBN 978-83-7188-691-1.
- Józef Turowski, Pożoga. Walki 27 Wołyńskiej Dywizji AK, Warszawa: PWN, 1990, ISBN 83-01-08465-0
- Komendanci Okręgów AK
- Ludzie związani z Wołyniem
- Odznaczeni Krzyżem Srebrnym Orderu Virtuti Militari (II Rzeczpospolita)
- Oficerowie Armii Polskiej we Francji 1917–1919
- Majorowie piechoty II Rzeczypospolitej
- Okręg Wołyń AK
- Polacy w I wojnie światowej
- Polacy – oficerowie Imperium Rosyjskiego
- Uczestnicy wojny polsko-bolszewickiej (strona polska)
- Jeńcy polscy – uciekinierzy z niewoli radzieckiej 1939–1941
- Uczestnicy kampanii wrześniowej (strona polska)
- Odznaczeni Krzyżem Walecznych
- Powstańcy warszawscy
- Żołnierze Okręgu Lwów Armii Krajowej
- Pochowani na Cmentarzu Oliwskim
- Urodzeni w 1897
- Zmarli w 1971
- Oficerowie 44 Pułku Strzelców Legii Amerykańskiej
- Dowódcy batalionów 38 Pułku Piechoty Strzelców Lwowskich
- Ludzie urodzeni w Tbilisi