51°12′56″N 16°49′24″E/51,215556 16,823333Brzezinka Średzka
| Artykuł |
51°12′56″N 16°49′24″E |
|---|---|
| - błąd |
39 m |
| WD |
51°13'N, 16°50'E |
| - błąd |
2310 m |
| Odległość |
747 m |
| wieś | |
_ID_711415.jpg) Kościół Matki Boskiej Królowej Polski | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Sołectwo |
Brzezinka Średzka |
| Liczba ludności (III 2011) |
575[1] |
| Strefa numeracyjna |
71 |
| Kod pocztowy |
55-330[2] |
| SIMC |
0877192 |
Położenie na mapie gminy Miękinia  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego  | |
Położenie na mapie powiatu średzkiego  | |
| 51°12′56″N 16°49′24″E/51,215556 16,823333
| |
_ID_711415.jpg)
Brzezinka Średzka (niem. Klein Bresa) – wieś w Polsce położona w województwie dolnośląskim, w powiecie średzkim, w gminie Miękinia.
Podział administracyjny[edytuj | edytuj kod]
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa wrocławskiego.
Opis zabudowy[edytuj | edytuj kod]
Zabudowa wsi złożona jest z małych, luźno rozrzuconych obejść gospodarskich. Brzezinka Średzka jest wsią folwarczną, wielodrożnicą z zespołem dworskim w północnej części założenia oraz dochodzącej do zespołu drogi od strony południowej. Za murami dziedzińca folwarcznego posadowiono kilka domów mieszkalnych o charakterze willowym, w luźnej zabudowie. Zabudowa wsi złożona z małych, luźno rozrzuconych obejść gospodarskich[3].
Koleje[edytuj | edytuj kod]
We wsi znajduje się stacja kolejowa o długości prawie 1,5 km.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Do wojewódzkiego rejestru zabytków wpisane są[4]:
- kościół pw. Matki Bożej Królowej Polski, neogotycki[5] z 1863 r.
- park dworski z drugiej połowy XIX w.
Inne zabytki architektury i budownictwa we wsi:[3]
- cmentarz ewangelicki, na południe od wsi, z drugiej połowy XIX w.
- zespół pałacowo-folwarczny: nr 25, 26, 26 a-i, z lat 1850-1890 oraz około 1910 r.:
- dom zarządcy w stylu szwajcarskim[5], nr 25, z połowy XX w.
- oficyna mieszkalna, nr 25 a, z około 1910 r.
- stajnia, obecnie budynek gospodarczy nr 26 z około 1910 r.
- kuźnia, obecnie budynek mieszkalny i zakład mechaniczny, nr 26, z około 1920 r.
- stajnia, obecnie budynek mieszkalno-gospodarczy, nr 26, z lat 1850-1860
- budynek mieszkalno-gospodarczy, nr 26 a, z przełomu XIX/XX w.
- budynek gospodarczy, obecnie mieszkalny, z przełomu XIX/XX w.
- obora i stodoła, z przełomu XIX/XX w.
- mauzoleum rodu von Kramst w parku dworskim
- zespół dworca PKP z 1900 r.[5]:
- budynek stacji, przełom XIX/XX w.
- budynek wc, z przełomu XIX/XX w.
- waga towarowa, obecnie spichlerz, z końca XIX w.
- dom mieszkalny nr 31, z początku XX w.
- dom mieszkalny nr 35, z początku XX w.
- dom mieszkalny nr 36, z około 1905 r.
nieistniejący:
- dwupiętrowy neogotycki pałac wybudowany w XIX w. Od frontu ryzalit z wysuniętym balkonem. Po lewym boku wieża o podstawie kwadratu, po prawej piętrowa okrągła. Ściany zakończone attykami. Rozebrany w latach 50. XX w.[6]
W ewidencji Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków figuruje kilkanaście stanowisk archeologicznych we wsi, wybrane z nich:[3]:
- osada - wczesne średniowiecze
- cmentarzysko - IV okres epoki brązu, kultura łużycka
- ślad osadnictwa - III okres epoki brązu, okres halsztacki
Krajobraz kulturowy[edytuj | edytuj kod]
Wieś, jako teren integralnie związany z zespołem zabytkowym, znajduje się w strefie konserwatorskiej K ochrony krajobrazu kulturowego. Wielkoobszarowa strefa ochrony krajobrazu kulturowego obejmuje całą miejscowość[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2022, s. 97 [zarchiwizowane 2022-10-26].
- ↑ a b c d Zmiana Studium Uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Miękinia. [w:] Zał. Nr 1 do uchwały Nr XLVII/489/10 Rady Gminy Miękinia z dn. 30.03.2010 r. [on-line]. Wójt Gminy Miękinia, 2010. [dostęp 2012-07-02].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. Narodowy Instytut Dziedzictwa. s. 153. [dostęp 2012-10-05].
- ↑ a b c Marcin Brzeziński, Zbigniew Pilch, Blisko Wrocławia i Odry. Czekają na ciebie piękne zabytki i krajobrazy, wroclaw.wyborcza.pl, 13 lipca 2019 [dostęp 2019-07-14].
- ↑ Hannibal Smoke, Nieznana masakra na Dolnym Śląsku, Onet, 26 lis
