Przejdź do zawartości

Buceros

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Buceros[1]
Linnaeus, 1758[2]
Ilustracja
Przedstawiciel rodzaju – dzioborożec żałobny (B. rhinoceros)
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Podgromada

Neornithes

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

dzioborożcowe

Rodzina

dzioborożce

Rodzaj

Buceros

Typ nomenklatoryczny

Buceros bicornis Linnaeus, 1758

Synonimy
Gatunki
  • B. hydrocorax
  • B. bicornis
  • B. rhinoceros

Bucerosrodzaj ptaków z rodziny dzioborożców (Bucerotidae).

Zasięg występowania

[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Azji Południowej i Południowo-Wschodniej[11].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała 60–105 cm; masa ciała samic 1017–3350 g, samców 1185–3400 g[11].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Etymologia

[edytuj | edytuj kod]
  • Buceros: łac. bucerus „rogaty jak wół”, od gr. βουκερως boukerōs „rogaty jak wół”, od βους bous „wół”; κερας keras, κερως kerōs „róg”[12].
  • Tragopan: łac. tragopan, tragopanis „bajkowy, rogaty i fioletowogłowy ptak” wymieniony przez Pliniusza i Pomponiusza Mela, od gr. τραγοπαν tragopan, τραγοπανος tragopanos „nieznany duży, etiopski ptak”, być może dzioborożec[12]. Gatunek typowy: Buceros rhinoceros Linnaeus, 1758.
  • Diramphus: gr. δις dis „dwukrotny”, od δυο duo „dwa”; ῥαμφος rhamphos „dziób”[12]. Najwyraźniej bazuje na Buceros bicornis Linnaeus, 1758.
  • Hydrocorax: gr. ὑδρο- hudro- „wodny”, od ὑδωρ hudōr, ὑδατος hudatos „woda”; κοραξ korax, κορακος korakos „kruk”, od κρωζω krōzō „krakać”[12]. Gatunek typowy: Buceros hydrocorax Linnaeus, 1766.
  • Calao: filipińska nazwa Calao dla dzioborożca rdzawogłowego (McGregor w 1909 wymienia Calao i Cao jako nazwy dla tego dzioborożca odpowiednio w Manili i na Boholu)[12]. Gatunek typowy: Buceros rhinoceros Linnaeus.
  • Dichoceros: gr. διχως dikhōs „podwójnie, dwojako”, od δις dis „dwa razy”, od δυο duo „dwa”; κερας keras, κερως kerōs „róg”[12]. Gatunek typowy: Buceros cavatus Shaw, 18212 (= Buceros bicornis Linnaeus, 1758).
  • Meniceros: gr. μηνη mēnē „księżyc”; κερας keras, κερως kerōs „róg”[12]. Gatunek typowy: Buceros rhinoceros Linnaeus, 1758.
  • Homraius: epitet gatunkowy Buceros homrai Hodgson, 1832[a]; nepalska nazwa Homrāi dla dzioborożca wielkiego[12]. Nomen nudum.
  • Platyceros: gr. πλατυς platus „szeroki”; κερας keras, κερως kerōs „róg”[12]. Gatunek typowy: Buceros hydrocorax Linnaeus, 1758; młodszy homonim Platyceros Wagner, 1844 (Mammalia).
  • Platycorax: gr. πλατυς platus „szeroki”; κοραξ korax, κορακος korakos „kruk”, od κρωζω krōzō „krakać”[12]. Gatunek typowy: Buceros semigaleatus Tweeddale, 1878[b].

Podział systematyczny

[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące gatunki[13]:

  1. Synonim B. bicornis.
  2. Podgatunek B. hydrocorax.

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Buceros, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. C. Linnaeus: Systema naturae per regna tria naturae, secundum classes, ordines, genera, species, cum characteribus, differentiis, synonymis, locis. Wyd. 10. T. 1. Holmiae: Impensis Direct. Laurentii Salvii, 1758, s. 104. (łac.).
  3. P.H.G. Möhring: Geslachten der vogelen. Amsteldam: Pieter Meijer, 1758, s. 1, 13. (niderl.).
  4. C.S. Rafinesque: Analyse de la nature, or, Tableau de l’univers et des corps organisés. Palerme: Aux dépens de l’auteur, 1815, s. 66. (fr.).
  5. M.J. Brisson: Ornithologie, ou, Méthode contenant la division des oiseaux en ordres, sections, genres, especes & leurs variétés, a laquelle on a joint une description exacte de chaque espece, avec les citations des auteurs qui en ont traité, les noms quils leur ont donnés, ceux que leur ont donnés les différentes nations, & les noms vulgaires. T. 4. Parisiis: Ad Ripam Augustinorum, apud Cl. Joannem-Baptistam Bauche, bibliopolam, ad Insigne S. Genovesae, & S. Joannis in Deserto, 1760, s. 565. (fr. • łac.).
  6. P.J. Bonnaterre: Tableau encyclopédique et méthodique des trois règnes de la nature. Cz. 1: Ornithologie. Paris: libraire Panckoucke, 1792, s. lxxxviii. (fr.).
  7. a b C.W.L. Gloger: Gemeinnütziges Hand- und Hilfsbuch der Naturgeschichte. Breslau: A. Schulz, 1841, s. 335. (niem.).
  8. Ch.-L. Bonaparte. Conspectus systematis ornithologæ. „Annales des Sciences Naturelles, Zoologie”. Quatrieme partie. 1, s. 131, 1854. (fr.). 
  9. J. Cabanis & F. Heine: Museum Heineanum: Verzeichniss der ornithologischen Sammlung des Oberamtmann Ferdinand Heine, auf Gut St. Burchard vor Halberstadt. T. 2: Schreivögel. Halberstadt: In Commission bei R. Frantz, 1859–1860, s. 174. (niem.).
  10. H.Ch. Oberholser. Diagnosis of a new genus of Bucerotidae. „Journal of the Washington Academy of Science”. 9, s. 167, 1919. (ang.). 
  11. a b D.W. Winkler, S.M. Billerman & I.J. Lovette: Hornbills (Bucerotidae), version 1.0. W: S.M. Billerman, B.K. Keeney, P.G. Rodewald & T.S. Schulenberg (red.): Birds of the World. Ithaca, NY: Cornell Lab of Ornithology, 2020. DOI: 10.2173/bow.bucero1.01. [dostęp 2020-06-16]. (ang.). Publikacja w zamkniętym dostępie – wymagana rejestracja, też płatna, lub wykupienie subskrypcji
  12. a b c d e f g h i j Etymologia za: The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca (ang.).
  13. Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Rodzina: Bucerotidae Rafinesque, 1815 – dzioborożce – Hornbills (wersja: 2015-10-31). [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2020-05-12].