Budynek Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Kolbuszowej

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Budynek Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Kolbuszowej
Ilustracja
Budynek w styczniu 2022 roku
Państwo

 Polska

Województwo

 podkarpackie

Miejscowość

Kolbuszowa

Adres

ul. Obrońców Pokoju 66

Styl architektoniczny

neorenesans

Ukończenie budowy

1908

Ważniejsze przebudowy

2013

Pierwszy właściciel

Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Kolbuszowej

Obecny właściciel

Miejski Dom Kultury w Kolbuszowej

Położenie na mapie Kolbuszowej
Mapa konturowa Kolbuszowej, blisko centrum u góry znajduje się punkt z opisem „Budynek Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Kolbuszowej”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „Budynek Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Kolbuszowej”
Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, po lewej nieco u góry znajduje się punkt z opisem „Budynek Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Kolbuszowej”
Położenie na mapie powiatu kolbuszowskiego
Mapa konturowa powiatu kolbuszowskiego, na dole znajduje się punkt z opisem „Budynek Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Kolbuszowej”
Położenie na mapie gminy Kolbuszowa
Mapa konturowa gminy Kolbuszowa, blisko centrum na lewo u góry znajduje się punkt z opisem „Budynek Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Kolbuszowej”
Ziemia50°14′31,12″N 21°45′56,50″E/50,241978 21,765694
Strona internetowa

Budynek Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół” w Kolbuszowej – zabytkowy budynek znajdujący się w Kolbuszowej w województwie podkarpackim, wpisany do ewidencji zabytków gminy Kolbuszowa[1].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Budynek powstał w 1907[1] lub 1908 roku na działce kupionej od rodziny Siedmiograjów[2]. W latach 1928–1938 znajdował się w nim kinoteatr „Jutrzenka”[3]. Do 1939 roku w budynku siedzibę miało Polskie Towarzystwo Gimnastyczne „Sokół” w Kolbuszowej[4].

We wrześniu 1939 roku pokrycie dachowe budowli zostało znacznie uszkodzone. Podczas II wojny światowej w budynku mieścił się garaż i warsztat dla motocykli. Sporadycznie był miejscem zbiórki dla Żydów wywożonych z Kolbuszowej[5]. Budynek był wykorzystywany przez Niemców do 1944 roku[2].

Po zakończeniu wojny obiekt wyremontowano. Podczas renowacji dobudowano pomieszczenia klubu, salę baletową, powiększono salę widowiskową[6]. Od 1952 roku w budynku siedzibę miał powiatowy dom kultury[7]. W 1975 roku pojawiły się plany zmiany wyglądu budowli, obejmujące wstawienie nowych okien i aluminiowych drzwi, a także jego rozbudowy. Powodem zaniechania realizacji pomysłu był brak możliwości zamówienia okien[6]. W tym samym roku budynek przeszedł remont[1]. W 1979 roku budynek stał się siedzibą Miejskiego Domu Kultury[7].

Jedna z tablic na elewacji budynku

W 2013 roku budynek przeszedł gruntowny remont[3]. Podczas restauracji odtworzono elewację frontową[3], wymieniono poszycie dachowe, zaizolowano fundamenty, dokonano drenażu oraz wymieniono stolarkę drzwiową i okienną[8].

Gmach został wpisany do ewidencji zabytków gminy Kolbuszowa[1]

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Budowla w stylu neorenesansowym. Pierwotnie składała się z jednopiętrowego budynku głównego oraz dwóch parterowych skrzydeł, znajdujących się po obu stronach korpusu głównego. Fasadę ozdobiono łamanym szczytem z obeliskami[2], na jej szczycie znajduje się rzeźba przedstawiająca sokoła[6].

Na frontowej ścianie budynku umieszczono kilka tablic[2].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Ewidencja zabytków architektury, budownictwa i archeologii [online], s. 3.
  2. a b c d Trześniowski 2010 ↓, s. 55.
  3. a b c Rosół 2014 ↓, s. 18.
  4. Budynek MDK ma już 111 lat!. kolbuszowalokalnie.pl, 17 sierpnia 2019. [dostęp 2022-01-19].
  5. Rosół 2014 ↓, s. 110.
  6. a b c Rosół 2014 ↓, s. 10.
  7. a b Trześniowski 2010 ↓, s. 54.
  8. Rosół 2014 ↓, s. 19.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]