Budynek plebanii ewangelicko-augsburskiej przy ulicy Bednorza 20 w Katowicach
 Budynek plebanii ewangelicko-augsburskiej w Katowicach-Szopienicach w 2020 roku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Typ budynku |
plebania |
| Styl architektoniczny |
historyzm z elementami neogotyku |
| Architekt |
prawdopodobnie Hermann Ritschel[1] |
| Inwestor | |
| Rozpoczęcie budowy |
1907 |
| Ukończenie budowy |
1908 |
| Zniszczono |
2023 |
| Właściciel | |
Położenie na mapie Katowic  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa śląskiego  | |
| 50,26367°N 19,09175°E/50,263670 19,091750 | |
Budynek plebanii ewangelicko-augsburskiej przy ul. ks. bpa Herberta Bednorza 20 w Katowicach – budynek wzniesiony w latach 1907–1908 w stylu historyzmu z elementami neogotyku, jako plebania parafii ewangelicko-augsburskiej w Katowicach-Szopienicach, zniszczony w 2023 roku. Obiekt był ujęty w gminnej ewidencji zabytków Katowic.
Opis
[edytuj | edytuj kod]Obiekt określano jako dom parafialny. Wzniesiono go jako budynek murowany z cegły, dwukondygnacyjny, podpiwniczony, nakryty dachem czterospadowym z lukarnami, kryty dachówką. W kondygnacji pierwszej (przyziemie) znajdowała się kancelaria parafialna i archiwum. Strop nad przyziemiem był murowany (tzw. strop Kleina), a pomiędzy piętrami – stropy drewniane[2]. Pierwotnie z mieszkania kościelnego na plebanii można było wyjść na wschód w kierunku kościoła; dopiero w latach 90. XX w. schody i drzwi w tym miejscu zlikwidowano[3].
W budynku, pełniącym też funkcje mieszkalne, znajdowała się m.in. siedziba Fundacji z Pasją, a w przeszłości redakcja gazety „Miesięcznik Roździeński” (w latach 2018–2020)[4].
Zniszczenie
[edytuj | edytuj kod]W wyniku wybuchu gazu 27 stycznia 2023 obiekt został w znacznej części zniszczony, a dwie osoby zginęły[5]. W kolejnych dniach obiekt całkowicie rozebrano[6].
Według wstępnych ustaleń przyczyną zniszczenia obiektu był wybuch gazu, wydobywającego się z celowo rozszczelnionej instalacji gazowej przez jedną z rodzin, zamieszkujących budynek[7]. Według doniesień prasowych mogło to być intencjonalne rozszerzone samobójstwo[8][9], na co wskazywały listy wysłane do kilku redakcji telewizyjnych przez rodzinę[10][11]. W lipcu 2024 zapadł wyrok sądu drugiej instancji, potwierdzający winę rodziny, która zamieszkiwała w budynku. Skazano Edwarda D., za sprowadzenie bezpośredniego niebezpieczeństwa eksplozji gazu ziemnego, poprzez rozkręcenie instalacji przy kuchence gazowej, co doprowadziło do katastrofy w postaci wybuchu gazu[12].
Z budynku uratowano m.in. zabytkowe pianino, stanowiące element wyposażenia mieszkania proboszcza[13]. Ocalało także w całości archiwum parafialne, znajdujące się w kancelarii parafialnej na poziomie kondygnacji -1. Wybuch uszkodził też witraże i okna w pobliskim kościele Zbawiciela, a także okna i wnętrza znajdujących się po przeciwnej stronie ulicy dwóch budynków szkolnych: Szkoły Podstawowej nr 55 (dach szkoły, okna z futrynami, drzwi wewnętrzne, meble i wyposażenie) oraz Zespołu Szkół Przemysłu Spożywczego im. J. Rymera[14].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ Michał Bulsa, Ulice i place Katowic, Katowice 2012, s. 22.
- ↑ Studium historyczno-urbanistyczne Katowic w granicach administracyjnych, opracowane na zlecenie Urzędu Miasta Katowic; Szopienice - tom 1, Kraków 1995, s. 79.
- ↑ Michał Dzióbek, Ewangelicy w Katowicach. Przewodnik, Katowice 2017, s. 109.
- ↑ „Miesięcznik Roździeński”, 1 (1), Polska Press Sp. z o.o., Oddział Poligrafia, Drukarnia w Sosnowcu, 2018, s. 1, ISSN 2544-9915 (pol.).
- ↑ Wybuch gazu w Katowicach. Zawaliła się plebania. Pod gruzami znaleziono dwie martwe osoby [online], Onet Wiadomości, 27 stycznia 2023 [dostęp 2023-01-30] (pol.).
- ↑ Zakończyła się rozbiórka zawalonej kamienicy w Szopienicach. Droga została otwarta [online], katowice24.info, 4 lutego 2023 [dostęp 2023-02-04].
- ↑ Wybuch w kamienicy w Szopienicach to było rozszerzone samobójstwo? Nowe fakty (pol.) 24kato.pl [dostęp 2023-02-02]
- ↑ W plebanii w Szopienicach doszło do "rozszerzonego samobójstwa". Bp Niemiec o wybuchu i liście zostawionym przez ofiary (pol.) deon.pl [dostęp 2023-02-02]
- ↑ Nowe doniesienia ws. wybuchu w Katowicach. Powodem zbiorowe samobójstwo? (pol.) rp.pl [dostęp 2023-02-02]
- ↑ Nowe informacje ws. wybuch gazu w Katowicach. Czy było to rozszerzone samobójstwo? (pol.) i.pl [dostęp 2023-02-02]
- ↑ Wybuch gazu w Katowicach nie był przypadkowy? Szokujący trop w sprawie tragedii na plebanii. Jest list od ofiar! Rozszerzone samobójstwo? (pol.) dziennikzachodni.pl [dostęp 2023-02-02]
- ↑ Doprowadził do wybuchu gazu na plebanii w Katowicach. Edward D. został skazany prawomocnym wyrokiem! (pol.) katowice.naszemiasto.pl pdostep 2024-07-30]
- ↑ Niezwykłe pianino, które przetrwało tragedię w Szopienicach. Spadło z pierwszego piętra na gruz [Wideo+zdjęcia ] (pol.) www.wkatowicach.eu [dostęp 2023-02-02]
- ↑ Wybuch gazu w Katowicach. Społeczność Szkoły Spożywczej jest wstrząśnięta: budynek jest zniszczony również w środku. ZDJĘCIA (pol.) dziennikzachodni.pl [dostęp 2023-02-02]