Bujar Nishani
![]() | |
Pełne imię i nazwisko |
Bujar Faik Nishani |
---|---|
Data i miejsce urodzenia |
29 września 1966 |
Data śmierci |
28 maja 2022 |
Prezydent Albanii | |
Okres |
od 24 lipca 2012 |
Poprzednik | |
Następca | |
Minister spraw wewnętrznych Albanii | |
Okres |
od kwietnia 2011 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Minister sprawiedliwości Albanii | |
Okres |
od września 2009 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
Minister spraw wewnętrznych Albanii | |
Okres |
od marca 2007 |
Przynależność polityczna | |
Poprzednik | |
Następca | |
![]() | |
Odznaczenia | |
![]() ![]() ![]() |
Bujar Faik Nishani (ur. 29 września 1966 w Durrësie[1], zm. 28 maja 2022[2]) – albański polityk, wykładowca i urzędnik państwowy, deputowany, minister spraw wewnętrznych oraz sprawiedliwości, w latach 2012–2017 prezydent Albanii.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W 1988 ukończył studia w akademii wojskowej Akademia Ushtarake „Skënderbej” w Tiranie. Odbył studia podyplomowe z zarządzania w obronności w Stanach Zjednoczonych (1996). Został też absolwentem prawa na Uniwersytecie Tirańskim (2004), na tej samej uczelni w 2005 uzyskał magisterium z europeistyki. Od 1988 przez pięć lat był wykładowcą na macierzystej akademii wojskowej[3].
W 1991 wstąpił do Demokratycznej Partii Albanii[1]. W 1993 został dyrektorem do spraw stosunków zagranicznych w ministerstwie obrony, a w 1994 stanął na czele departamentu do spraw kontaktów z NATO w ministerstwie spraw zagranicznych. W 1996 dołączył do gabinetu politycznego ministra obrony[1][3]. W 1997 jego ugrupowanie utraciło władzę, został wówczas przewodniczącym organizacji pozarządowej działającej na rzecz integracji Albanii z NATO[1]. W 2001 stanął na czele stołecznych struktur demokratów, później dołączył do centralnych władz ugrupowania. W 2003 wszedł w skład rady miejskiej Tirany. W wyborach w 2005 i 2009 uzyskiwał mandat deputowanego do Zgromadzenia Albanii[3].
Był członkiem rządów Salego Berishy. Od marca 2007 do września 2009 sprawował urząd ministra spraw wewnętrznych. Od września 2009 do kwietnia 2011 pełnił funkcję ministra sprawiedliwości. W kwietniu 2011 ponownie stanął na czele resortu spraw wewnętrznych[3]. W lipcu 2012 upływała kadencja prezydenta Bamira Topiego. Główne ugrupowania (rządzący demokraci i opozycyjni socjaliści) nie byli w stanie dojść do porozumienia. W pierwszych trzech turach (z 30 maja, 4 czerwca i 8 czerwca 2012) nie przeprowadzono głosowania nad żadnym kandydatem (wymagana była wówczas większość 84 głosów w parlamencie). Demokratyczna Partia Albanii wysunęła wówczas kandydaturę Bujara Nishaniego[1]. 11 czerwca 2012 parlament w czwartej turze (w której wystarczyła zwykła większość) wybrał go na urząd prezydenta Albanii. W głosowaniu wzięło udział 76 deputowanych (na 140), a kandydat demokratów otrzymał 73 głosy[4]. W tym samym miesiącu zakończył pełnienie funkcji ministra[3].
Urząd prezydenta objął 24 lipca 2012[5]. Pierwszą zagraniczną wizytę złożył w tym samym roku w Kosowie[6]. W 2016 podczas przemówienia w Organizacji Narodów Zjednoczonych poparł ratyfikację paryskiego porozumienia klimatycznego, zwiększanie pomocy humanitarnej w miejscach objętych konfliktami zbrojnymi oraz przestrzeganie zobowiązań poszczególnych państw w zakresie bezpieczeństwa[7]. W 2017 uhonorował grupę Albańczyków którzy podczas II wojny światowej ratowali Żydów[8].
Jego pięcioletnia kadencja upłynęła 24 lipca 2017[5]. Zajmował później stanowisko przewodniczącego rady krajowej Demokratycznej Partii Albanii[9].
Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]
Jego żoną była Odeta Nishani z domu Kosova, z którą miał dwoje dzieci: syna Ersiego i córkę Fionę[10][11].
Zmarł 28 maja 2022 w szpitalu w Niemczech w wyniku komplikacji zdrowotnych stanowiących następstwo choroby COVID-19[2]. 2 czerwca ogłoszono dniem żałoby w Albanii[12].
Odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Krzyż Wielki Orderu Zasługi Republiki Włoskiej (2014, Włochy)[13]
- Order Stara Płanina (2016, Bułgaria)[14]
- Order Pro Merito Melitensi (2016, Zakon Maltański)[15]
- Order Wolności (2017, Kosowo)[16]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Bujar Nishani, cidob.org [dostęp 2021-09-18] (hiszp.).
- ↑ a b Gresa Kraja , Vdiq ish-presidenti i Shqipërisë, Bujar Nishani, evropaelire.org, 28 maja 2022 [dostęp 2022-05-28] (alb.).
- ↑ a b c d e Bujar Nishani, president.al [zarchiwizowane 2014-10-19] (ang.).
- ↑ Bujar Nishani ZGJIDHET PRESIDENT me 73 vota pro, gazetatema.net, 11 czerwca 2012 [zarchiwizowane 2012-06-13] (alb.).
- ↑ a b Leaders of Albania, zarate.eu [dostęp 2021-09-17] (ang.).
- ↑ Presidenti Nishani dhe Presidentja e Kosovës, Jahjaga zhvillojnë takimin e parë zyrtar mes tyre në Prishtinë, president.al, 30 sierpnia 2012 [zarchiwizowane 2017-12-01] (alb.).
- ↑ At UN, Albania highlights efforts to join EU, support for international recognition of Kosovo, un.org, 23 września 2016 [dostęp 2021-09-18] (ang.).
- ↑ Fatjona Mejdini , Albania Honours Families That Sheltered Jews From Holocaust, balkaninsight.com, 27 stycznia 2016 [dostęp 2021-09-18] (ang.).
- ↑ Bujar Nishani, jashtë listave të PD-së, tvklan.al, 16 maja 2021 [dostęp 2021-09-18] (alb.).
- ↑ Profil, kush është Bujar Nishani, kandidati i mazhorancës për President!, utv-news.tv, 11 czerwca 2012 [zarchiwizowane 2012-06-16] (alb.).
- ↑ Odeta Nishani – The First Lady of Albania, president.al [zarchiwizowane 2014-07-15] (ang.).
- ↑ Për shpalljen ditë zie kombëtare në nderim të të ndjerit, z. Bujar Nishani, ish-President, ish-Ministër dhe ish-Deputet, qbz.gov.al, 1 czerwca 2022 [dostęp 2022-07-10] (alb.).
- ↑ Cavaliere di Gran Croce Ordine al Merito della Repubblica Italiana, quirinale.it, 27 lutego 2014 [dostęp 2021-09-18] (wł.).
- ↑ Nishani dekorohet nga homologu bullgar me Urdhrin 'Stara Planina', shqiptarja.com, 2 czerwca 2016 [zarchiwizowane 2016-08-04] (alb.).
- ↑ Grand Master Fra’ Matthew Festing receives the President of Albania Bujar Nishani on an official visit, orderofmalta.int, 7 listopada 2016 [dostęp 2021-09-18] (ang.).
- ↑ Awarded Honours, president-ksgov.net [dostęp 2021-09-18] (ang.).
- Albańscy ministrowie spraw wewnętrznych
- Albańscy ministrowie sprawiedliwości
- Albańscy parlamentarzyści
- Politycy Demokratycznej Partii Albanii
- Prezydenci Albanii
- Ludzie urodzeni w Durrës
- Odznaczeni Orderem Zasługi Republiki Włoskiej
- Odznaczeni Orderem Stara Płanina
- Odznaczeni Orderem Pro Merito Melitensi
- Urodzeni w 1966
- Zmarli w 2022
- Albańscy samorządowcy
- Wykładowcy uczelni w Tiranie
- Absolwenci Akademii Wojskowej w Tiranie