52°17′36″N 16°14′48″E/52,293333 16,246667Bukowiec (powiat nowotomyski)
| ||||
| ||||
 Kościół Świętego Marcina w Bukowcu | ||||
| Państwo |  Polska
| |||
| Województwo |  wielkopolskie
| |||
| Powiat | nowotomyski | |||
| Gmina | Nowy Tomyśl | |||
| Liczba ludności (2006) | 1020 | |||
| Strefa numeracyjna | 61 | |||
| Kod pocztowy | 64-300 | |||
| Tablice rejestracyjne | PNT | |||
| SIMC | 0591024 | |||
Położenie na mapie gminy Nowy Tomyśl   Bukowiec | ||||
Położenie na mapie Polski  Bukowiec | ||||
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego  Bukowiec | ||||
Położenie na mapie powiatu nowotomyskiego  Bukowiec | ||||
| 52°17′36″N 16°14′48″E/52,293333 16,246667
| ||||
Bukowiec (niem. Buchenhain)[1] – wieś w Polsce położona w województwie wielkopolskim, w powiecie nowotomyskim, w gminie Nowy Tomyśl.
W latach 1975–1998 miejscowość należała administracyjnie do województwa poznańskiego. W Bukowcu znajduje się gimnazjum, szkoła podstawowa oraz przedszkole. Wokół wsi znajdują się lasy, gospodarstwa agroturystyczne.
Historia wsi[edytuj | edytuj kod]
Pierwsze wzmianki o Bukowcu pochodzą z roku 1409. Przez długie lata był częścią dóbr opalenickich, a następnie grodziskich, których właścicielami od XV do XVIII w. byli Opalińscy. W 1563 r. wieś obejmowała 7 i 3/4 łana, do sołtysa należały 2 łany. W XVI w. tymczasowo w dokumentach występuje dla odróżnienia od innych wsi nazwa Bukowiec Mały, ale nie przyjęła się ona na stałe. W XVIII w. wieś miała 87 domów i 700 mieszkańców, a tutejszy majątek razem z folwarkami Julianka i Huta Szklana obejmował 13529 mórg ziemi. Po Opalińskich właścicielami Bukowca byli Beymowie, a następnie niemiecka rodzina Heyderów, która założyła tutaj tartak.
W okresie Wielkiego Księstwa Poznańskiego (1815–1848) miejscowość wzmiankowana jako Bukowiec należała do wsi większych w ówczesnym powiecie bukowskim, który dzielił się na cztery okręgi (bukowski, grodziski, lutomyślski oraz lwowkowski)[2]. Bukowiec należał do okręgu lutomyślskiego i stanowił siedzibę majątku o tej samej nazwie, którego właścicielem był wówczas Szolc i Łubieński (posiadali oni także rozległy majątek Grodzisk)[2]. W skład majątku Bukowiec wchodziło łącznie 7 wsi oraz Kozia karczma. Według spisu urzędowego z 1837 roku Bukowiec liczył 406 mieszkańców i 63 dymy (domostwa)[2].
W latach 1926–1939 właścicielem majątku był Adam Szczerbiński, po wojnie majątek został rozparcelowany[3].
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
W centrum wsi stoi drewniany kościół św. Marcina, powstały w latach 1737–1742, fundowany przez starostę śremskiego Karola Opalińskiego z Bnina. Staraniem ks. prob. Stanisława Maciaszka kościół został w rozbudowany w latach 1923/1925 według projektu arch. Stefana Cybichowskiego. Kościół posiada 4 barokowe ołtarze. W ołtarzach obrazy świętych: Matki Bożej, św. Apolonii, św. Wawrzyńca, św. Marcina, św. Izydora, św. Jana Nepomucena, św. Walentego i św. Kazimierza królewicza. Na uwagę zasługuje chrzcielnica, ambona i kaplica Najśw. Serca P.Jezusa. Znajdujące się w kościele witraże figuralne, przedstawiające sceny biblijne i życie świętych, ufundowane przez parafian, wykonała krakowska Pracownia Witraży rodziny Żeleńskich według projektu Franciszka Mączyńskiego. Mówiąc o wnętrzu kościoła warto wspomnieć również o oryginalnej dekoracji malarskiej i ciesielskiej wnętrza. Oprócz motywów geometryczno-roślinnych ściany zdobi pionowy ornament ze szlfami generalskimi. Jest to pamiątka z okresu międzywojennego, kiedy to patronem tej parafii był gen. Kazimierz Sosnkowski, właściciel rezydencji w pobliskim Porażynie. Zasługą ks. dziekana Stanisława Maciaszka (1872–1930) jest też zachowany do dziś Dom Katolicki, znajdujący się naprzeciw kościoła. Dom ten stanowił dawniej centrum życia kulturalnego wsi. W 1981 powstała dzwonnica z 3 dzwonami: Najśw. Serca P. Jezusa, św. Marcina i Matki Bożej. Wart uwagi jest również znajdujący się przy ul. Kościelnej budynek zwany „organistówką”, pochodzący z końca XIX w., a zbudowany z charakterystycznego dla tego rejonu „muru pruskiego”, W parafii istnieje Bractwo św. Marcina, Żywy Różaniec Kobiet i Mężczyzn, występują 3 chóry: seniorów, młodzieży i dzieci – kiedyś św. Cecylii. Na cmentarzu parafialnym można podziwiać nowoczesną kaplicę – ostatnie dzieło ks. kan. Władysława Adamczaka. Tam też znajduje się kaplica Matki Boskiej Bolesnej, zbudowana w 1926 na cześć parafian poległych w I wojnie światowej i wojnie polsko-bolszewickiej oraz na cześć powstańców wielkopolskich, którzy 2 stycznia 1919 z ks. dziekanem Stanisławem Maciaszkiem wzięli udział w powstaniu (mogiła powstańca Feliksa Pięty). Wokół kościoła oraz w dworskim parku rosną pomnikowe drzewa m.in. lipy szerokolistne, lipy srebrzyste, wiąz szypułkowy, jesion wyniosły[potrzebny przypis].
Sport i OSP[edytuj | edytuj kod]
We wsi istnieje także klub sportowy LKS Korona Bukowiec powstały w 1923, remiza Ochotniczej Straży Pożarnej powstałej w 1933 roku. Jest to jednostka typu S3, ma trzy samochody: Scania P410 z 2017, Star l70 zakupiony w 2006 oraz Ford Transit z 1998. OSP Bukowiec od 1995 roku włączona jest do Krajowego Systemu Ratowniczo-Gaśniczego.
- LKS „Korona” Bukowiec – piłkarska Klasa Okręgowa[potrzebny przypis].
- LKS „Korona” Bukowiec – łucznictwo[potrzebny przypis]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Agnieszka Łuczak: Polityczne oczyszczanie gruntu. Zagłada polskich elit w Wielkopolsce (1939–1941). Poznań: IPN, 2009.
- ↑ a b c Leon Plater: Opisanie historyczno-statystyczne Wielkiego Ksie̜stwa Poznańskiego. Lipsk: Ksie̜garnia Zagraniczna (Librairie Étrangère), 1846, s. 200.
- ↑ Paweł Anders: Nowy Tomyśl, Wydawnictwo WBP, Poznań 1998, ISBN 83-85811-51-6, s. 64.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Eichenhorst, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. II: Derenek – Gżack, Warszawa 1881, s. 316.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
| |||||||||||||||
