Bursa Sisiniego w Krakowie
50°03′39″N 19°56′01″E/50,060833 19,933611 nr rej. A-313 z dnia 28.07.1968
| |
 Widok obecny budynku | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Miejscowość | |
| Adres | |
| Pierwszy właściciel | |
Położenie na mapie Starego Miasta w Krakowie  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie Krakowa  | |
| 50°03′39″N 19°56′01″E/50,060833 19,933611
| |
Bursa Sisiniego – zabytkowa kamienica na rogu ulic: Gołębiej i Jagiellońskiej w Krakowie, mieszcząca od początku XVII wieku do połowy XVIII wieku bursę dla studentów Uniwersytetu Krakowskiego.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Kamienica została wzniesiona w XV wieku. W I połowie XVII wieku należała do spadkobierców M. Januszowskiego. W 1626 została zakupiona przez wójta tucholskiego S. Smilo z przeznaczeniem na bursę, ufundowaną testamentem kanonika włocławskiego Macieja Sisiniego z 1614. Po przeprowadzeniu prac remontowych i adaptacyjnych bursa rozpoczęła działalność w 1641. Kamienica była wówczas dwupiętrowa, dwutraktowa oraz posiadała półtoratraktową oficynę boczną. W 1757 bursa została uposażona przez biskupa Andrzeja Stanisława Załuskiego, a w 1758 przekształcona w seminarium diecezjalno–biskupie, zwane później Seminarium Akademickim. W 1763 kamienica została odrestaurowana przez prefekta K. Stęplowskiego. Od 1801 mieściła koszary, m.in. Milicji Pieszej Krajowej. W 1835 stała się siedzibą Instytutu Technicznego i Szkoły Sztuk Pięknych. W 1836 została odnowiona przez F. Lanciego. W 1841 budynek został uszkodzony przez pożar. Prace restauracyjne wykonano pod kierunkiem Karola Kremera. Po kolejnym pożarze, w 1850, kamienicę gruntownie przebudowano według projektu Tomasza Majewskiego, m.in. wzniesiono nowe skrzydło zachodnie z arkadami w przyziemiu i na pierwszym piętrze, stworzono klasycystyczną fasadę oraz nową reprezentacyjną klatkę schodową. Od 1891 kamienica była siedzibą Wyższej Szkoły Przemysłowej. W latach 1919–1924 nadbudowano trzecie piętro według projektu Kazimierza Wyczyńskiego. Od 1924 budynek jest własnością Uniwersytetu Jagiellońskiego. W latach 20. i 30. XX wieku mieścił Studium Słowiańskiego Collegium Philologicum, a obecnie część jednostek Wydziału Polonistyki (tzw. Gołębnik)[1].
28 lipca 1968 kamienica została wpisana do rejestru zabytków[2]. Znajduje się także w gminnej ewidencji zabytków[3].
Architektura[edytuj | edytuj kod]
Kamienica posiada wystrój klasycystyczny. Jest trzypiętrowa, z wyjątkiem części skrzydła od strony ulicy Jagiellońskiej, które jest dwupiętrowe z poddaszem użytkowym, doświetlonym lukarnami. Budynek ma dwie elewacje frontowe. Elewacja od strony ulicy Gołębiej jest siedmioosiowa. W centralnej części parteru znajduje się pseudoryzalit o szerokości trzech osi, w którego lewej osi (trzecia oś elewacji) umieszczono półkoliście zwieńczony portal. Poszczególne kondygnacje oddzielone są od siebie gzymsami kordonowymi. Nad oknami pierwszego i drugiego piętra znajdują się frontony. Elewacja od strony ulicy Jagiellońskiej jest trzynastoosiowa. Składa się ona z dwóch członów, różniących się wysokością. Niższy, dwupiętrowy człon południowy ma charakter pseudoryzalitu. Identycznie jak w przypadku elewacji od strony ulicy Gołębiej poszczególne kondygnacje oddzielone są gzymsami, a okna pierwszego i drugiego piętra zwieńczone frontonami[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b Ryszard Burek (red. nacz.): Encyklopedia Krakowa. Kraków: PWN, 2000, s. 97.
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych miasta Krakowa
- ↑ Gminna ewidencja zabytków Krakowa
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Michał Rożek, Przewodnik po zabytkach Krakowa, Wydawnictwo WAM, Kraków 2010, s. 129 (ISBN 978-83-7505-661-7).
- Dzieje Uniwersytetu Jagiellońskiego w latach 1364–1764, T. 1, red. Kazimierz Lepszy, Wydawnictwo Jubileuszowe – Uniwersytet Jagielloński, Kraków 1964.
- Andrzej Włodarek, Architektura średniowiecznych kolegiów i burs Uniwersytetu Krakowskiego, Universitas, Kraków 2000 (ISBN 83-7052-709-4).