Bursztyn (miasto)

	Bursztyn; Бурштин
	Bursztyn; Бурштин
	; Bursztyn na rysunku Karola Auera z 1837
Herb	Flaga
Państwo	Ukraina
Obwód	iwanofrankiwski
Wysokość	233 m n.p.m.
Populacja (2020); • liczba ludności	; 15 328
Nr kierunkowy	+380
Kod pocztowy	77111
	Położenie na mapie obwodu iwanofrankiwskiego Bursztyn
	Położenie na mapie Ukrainy Bursztyn
	49°15′48,60″N 24°37′50,02″E/49,263500 24,630561
	Multimedia w Wikimedia Commons
	Hasło w Wikisłowniku
	Informacje w Wikipodróżach
	Strona internetowa
	Portal Ukraina

Franz Xaver Mozart

Elektrociepłownia w Bursztynie, 1974

Bursztyn (ukr. Бурштин) – miasto wydzielone z rejonu na Ukrainie, w obwodzie iwanofrankiwskim. Znajduje się nad Gniłą Lipą. 15 326 mieszkańców (2020)^[2], dla porównania spis powszechny w 2001 zanotował ich 10 182^[3], dokładne dane o liczbie mieszkańców nie są znane ze względu na b. wysoki odsetek emigracji zarobkowej. Kościół pw. św. Trójcy fund. Pawła Benoego z poł. XVII w., kościół Minorytów z XVIII wieku, klasztor SS Miłosierdzia z roku 1802. Ruiny pałacu hrabiów Skarbków, a następnie książąt Jabłonowskich. W okolicy znajdują się pokłady gipsu, alabastru i torfu. Przez miasto przebiega ukraińska droga krajowa N09.

Historia[edytuj | edytuj kod]

9 października 1629 r. miała miejsce bitwa pod Bursztynem – rozbicie zagonu tatarskiego Kantymira Murzy przez wojska koronne regimentarza Stefana Chmieleckiego; w walce poległ brat Kantymira, a 2 tys. Tatarów wzięto do niewoli.

Do 1945^[4] w Polsce, w województwie stanisławowskim, w powiecie rohatyńskim, siedziba gminy Bursztyn^[5].

Pałac[edytuj | edytuj kod]

Pałac wybudowany w XVIII w. przez Ignacego Skarbka istniał do 1939 r.

Osoby związane z Bursztynem[edytuj | edytuj kod]

Z tym tematem związana jest kategoria: Ludzie związani z Bursztynem.

Zdzisław Adamczyk (1886-1940) – polski podpułkownik, burmistrz miasta Zakopane, absolwent i wykładowca Wyższej Szkoły Wojennej, uczestnik wojny 1918-1921, w 1939 w Dowództwie Grupy Obrony Lwowa, zamordowany w ramach zbrodni katyńskiej w Charkowie,
Włodzimierz Czerkawski – polski ekonomista, statystyk, profesor Uniwersytetu Jagiellońskiego,
Ludwik Finkel – polski historyk, bibliograf, profesor i rektor Uniwersytetu Lwowskiego,
Antoni Grodki – radca namiestnictwa, honorowy obywatel Bursztyna
Ryszard Kłyś – polski prozaik i scenarzysta filmowy,
Franz Xaver Wolfgang Mozart – syn Wolfganga Amadeusa, zwany „Lwowskim Mozartem”. Od 1809 przebywał w Bursztynie, gdzie nauczał gry na fortepianie u rodziny Janiszewskich,
Edward Rittner – polski prawnik, specjalista prawa kanonicznego i małżeńskiego, profesor i rektor Uniwersytetu Lwowskiego,
Karol Szczepanowski – polski major, zamordowany w ramach zbrodni katyńskiej w Charkowie,
Karol Tichy – polski malarz i artysta zajmujący się również ceramiką artystyczną, projektowaniem mebli, tworzący w stylu secesji; pedagog,
Debora Vogel – żydowska dwujęzyczna pisarka, filozof, krytyk literacki i krytyk sztuki, pisząca po polsku i w jidysz.

Miejscowych Żydów wymordowali Niemcy podczas wojny. Pozostał cmentarz żydowski^[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Вид міста Бурштин, Бурштин, www.lvivcenter.org [dostęp 2016-06-03] .
↑ Чисельність наявного населення України на 1 січня 2020 року (ukr.).
↑ Liczby ludności miejscowości obwodu iwanofrankiwskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 5 grudnia 2001 roku (ukr.).
↑ Ustawa z dnia 31 grudnia 1945 r. o ratyfikacji podpisanej w Moskwie dnia 16 sierpnia 1945 r. umowy między Rzecząpospolitą Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o polsko-radzieckiej granicy państwowej (Dz.U. z 1946 r. nr 2, poz. 5).
↑ Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 26 lipca 1934 r. o podziale powiatu rohatyńskiego w województwie stanisławowskiem na gminy wiejskie (Dz.U. z 1934 r. nr 69, poz. 663).
↑ Cmentarz żydowski w Bursztynie.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Aftanazy Roman, Dzieje rezydencji na dawnych kresach Rzeczypospolitej. Województwo ruskie, Ziemia Halicka i Lwowska, T. 7, wyd. 2 przejrzane i uzupełnione, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław, Warszawa, 1995, ISBN 83-04-03701-7 całość, ISBN 83-04-04229-0 t. 7, s. 24–35.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Bursztyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 475 .
Bursztyn, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. XV, cz. 1: Abablewo – Januszowo, Warszawa 1900, s. 278 .
Historia Żydów w Bursztynie na portalu Wirtualny Sztetl
Zdjęcie, s. 17.

[1] Вид міста Бурштин, Бурштин, www.lvivcenter.org [dostęp 2016-06-03] .

[dwatysiacedwadziescia-2] Чисельність наявного населення України на 1 січня 2020 року (ukr.).

[spis-3] Liczby ludności miejscowości obwodu iwanofrankiwskiego na podstawie spisu ludności wg stanu na dzień 5 grudnia 2001 roku (ukr.).

[4] Ustawa z dnia 31 grudnia 1945 r. o ratyfikacji podpisanej w Moskwie dnia 16 sierpnia 1945 r. umowy między Rzecząpospolitą Polską a Związkiem Socjalistycznych Republik Radzieckich o polsko-radzieckiej granicy państwowej (Dz.U. z 1946 r. nr 2, poz. 5).

[5] Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z dnia 26 lipca 1934 r. o podziale powiatu rohatyńskiego w województwie stanisławowskiem na gminy wiejskie (Dz.U. z 1934 r. nr 69, poz. 663).

[6] Cmentarz żydowski w Bursztynie.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]