Buru (lud)
 Członkowie społeczności w stroju ludowym | |
| Populacja |
35 tys. |
|---|---|
| Miejsce zamieszkania | |
| Język | |
| Religia |
chrześcijaństwo (protestantyzm), islam, wierzenia tradycyjne |
| Grupa | |
| Pokrewne | |
Buru, także: Gebfuka lub Gebemliar („ludzie ziemi”) – grupa etniczna zamieszkująca wyspę Buru, w archipelagu Moluków we wschodniej Indonezji. Ich populacja wynosi 35 tys. osób[1].
Posługują się własnym językiem buru[1] z wielkiej rodziny austronezyjskiej[2]. W użyciu są także języki malajski amboński i indonezyjski. Język buru wykazuje znaczne rozdrobnienie dialektalne[2][3]. W niektórych częściach wyspy stanowią mniejszość i wchodzą w interakcje z różnymi grupami etnicznymi. Na tych obszarach rodzimy język został praktycznie wyparty przez malajski amboński[4].
Są zróżnicowani pod względem religijnym[1]. We wnętrzu wyspy Buru utrzymują się wierzenia tradycyjne (które obejmują wiarę w duchy[5]). Mieszkańcy północnego wybrzeża wyspy są protestantami, a na południowym wybrzeżu przyjął się islam w odmianie sunnickiej[1]. Islam rozprzestrzenił się pod wpływem Sułtanatu Ternate[5]. Rzutowali na etnogenezę ludu Kayeli[6][7]. Wyspa Buru zamieszkiwana jest także przez ludność napływową (Galela, Sula[5], Buton, Jawajczycy[8]).
Do tradycyjnych zajęć Buru należą: rolnictwo tropikalne (ryż, proso, maniok, bataty), łowiectwo (dziki, jelenie, kuskus), hodowla psów i kur. Od XIX–XX w. byli zaangażowani w produkcję olejku kajeputowego i kopry. Tradycyjna organizacja społeczna bazuje na lokalizowanym rodzie patrylinearnym (w górach) bądź na społeczności sąsiedzkiej (na wybrzeżu)[1]. Funkcjonuje system klanów i egzogamia, czyli zwyczaj zawierania małżeństw poza własnym klanem[5]. Małżeństwo ma charakter patrylokalny[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e Michaił Anatoljewicz Czlenow: Buruancy. W: Walerij Aleksandrowicz Tiszkow (red.): Narody i rieligii mira: encykłopiedija. Moskwa: Bolszaja rossijskaja encykłopiedija, 1998, s. 114. ISBN 978-5-85270-155-8. OCLC 40821169. (ros.).
- ↑ a b M. Paul Lewis, Gary F. Simons, Charles D. Fennig (red.), Buru, [w:] Ethnologue: Languages of the World, wyd. 19, Dallas: SIL International, 2016 [dostęp 2020-06-07] [zarchiwizowane z adresu 2016-11-28] (ang.).
- ↑ Charles E. Grimes: Defining speech communities on Buru Island: a look at both linguistic and non-linguistic factors. W: Charles E. Grimes (red.): Spices from the East: Papers in Languages of Eastern Indonesia. Canberra: Pacific Linguistics. Research School of Pacific and Asian Studies. The Australian National University, 2000, s. 73–103, seria: Pacific Linguistics 503. DOI: 10.15144/PL-503.73. ISBN 978-0-85883-460-6. OCLC 46827844. (ang.).
- ↑ Grimes i Lesnussa 1995 ↓, s. 624.
- ↑ a b c d e M. J. Melalatoa: Ensiklopedi suku bangsa di Indonesia Jilid A–K. Jakarta: Direktorat Jenderal Kebudayaan, Departemen Pendidikan dan Kebudayaan, 1995, s. 200. OCLC 1027454469. [dostęp 2022-08-03]. (indonez.).
- ↑ Thomas Reuter: Sharing the Earth, Dividing the Land: Land and Territory in the Austronesian World. Acton: ANU E Press, 2006, s. 144. ISBN 19-209-4270-X. OCLC 224817320. (ang.).
- ↑ Michaił Anatoljewicz Czlenow: Kajieli. W: Walerij Aleksandrowicz Tiszkow (red.): Narody i rieligii mira: encykłopiedija. Moskwa: Bolszaja rossijskaja encykłopiedija, 1998, s. 212. ISBN 978-5-85270-155-8. OCLC 40821169. (ros.).
- ↑ Grimes i Lesnussa 1995 ↓, s. 623.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Charles E. Grimes, Wesly Lesnussa: Buru (Masarete). W: Darrell T. Tryon (red.): Comparative Austronesian Dictionary: An Introduction to Austronesian Studies. Berlin–New York: Walter de Gruyter, 1995, s. 623–636, seria: Trends in Linguistics. Documentation 10. DOI: 10.1515/9783110884012.1.623. ISBN 978-3-11-088401-2. OCLC 868970232. (ang.).