Burzyk żółtodzioby

	Burzyk żółtodzioby
	Burzyk żółtodzioby
	Calonectris diomedea
	(Scopoli, 1769)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ptaki
Infragromada	ptaki neognatyczne
Rząd	rurkonose
Rodzina	burzykowate
Rodzaj	Calonectris
Gatunek	burzyk żółtodzioby
	Synonimy
	Procellaria diomedea (Scopoli, 1769); Puffinus diomedea (Scopoli, 1769);
	Podgatunki
	C. diomedea diomedea (Scopoli, 1769); C. diomedea borealis (Cory, 1881);
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Burzyk żółtodzioby (Calonectris diomedea) – gatunek dużego ptaka oceanicznego z rodziny burzykowatych (Procellariidae).

Systematyka: Dawniej uznawany za jeden gatunek z burzykiem dużym (C. borealis) oraz burzykiem zielonoprzylądkowym (C. edwardsii)^[2]. Nie wyróżnia się podgatunków^[2]^[4].
Morfologia: Wierzch ciała szarobrązowy, pióra grzbietu oraz górną część ogona wyróżniają jaśniejsze krawędzie piór. Spód ciała biały. Ogon ciemny od spodu. Skrzydła od spodu białe z ciemnymi krawędziami i końcówką skrzydła. Dziób solidny, mocno zagięty, żółty z ciemniejszą końcówką. Od innych burzyków odróżnia go jednolicie biała barwa spodu ciała i jednolite upierzenie głowy, połączone z mocną budową ciała^[2].
Wymiary średnie

Zasięg występowania: Gnieździ się na wybrzeżach Morza Śródziemnego. Zimuje głównie we wschodniej części tropikalnych stref Atlantyku. Okazjonalnie gnieździł się też na Wyspach Selvagens^[2]. Wyjątkowo zalatuje do Polski^[6] – do 2010 roku stwierdzono go jedynie trzy razy, kolejne dwie obserwacje miały miejsce w roku 2011^[7].
Biotop: Otwarte morze i ocean^[2]. Jedynie w sezonie lęgowym przebywa na nagich przybrzeżnych wysepkach, gdzie zajmuje klify, jaskinie i zbiorowiska kamieni^[8].
Gniazdo: Gnieździ się kolonijnie. Lęgi rozpoczynają się w kwietniu, choć do kolonii burzyki powracają już w lutym^[2]. Gniazdo mieści się w norze lub na końcu szczeliny skalnej; może znajdować się do 1 m od nory. Występuje silna konkurencja o miejsca lęgowe. Monogamiczny; często pary zajmują to samo gniazdo przez kolejne lata^[5].

Jajo

Jaja: W zniesieniu jedno jajo, składane na nagiej ziemi lub stercie kamyków i muszli^[5].
Wysiadywanie i młode: Jajo wysiadywane jest przez okres około 52–56 dni przez obydwoje rodziców. Ptaki zmieniają się co 6–8 dni wysiadywania. Pisklęta klują się pokryte szaro-brązowym puchem. Zarówno młode, jak i rodzice bronią się, zwracając z żołądka oleistą ciecz. Dorosłe ptaki opiekują się młodym przez około 100 dni. Dojrzałość płciową burzyki żółtodziobe osiągają po 7–13 latach życia^[5].
Pożywienie: Ryby, skorupiaki, głowonogi^[5]; zjadają również odpadki wyrzucone przez załogę kutrów rybackich^[5]^[8].
Status i ochrona: IUCN uznaje burzyka żółtodziobego za gatunek najmniejszej troski (LC – Least Concern)^[3]. Liczebność światowej populacji szacuje się na 285–446 tysięcy dorosłych osobników^[3].; W Polsce podlega ścisłej ochronie gatunkowej^[9].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Calonectris diomedea, w: Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Carboneras, C., Jutglar, F. & Kirwan, G.M.: Scopoli’s Shearwater (Calonectris diomedea). W: del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (12 lipca 2016)].
↑ ^a ^b ^c Calonectris diomedea. Czerwona księga gatunków zagrożonych (IUCN Red List of Threatened Species) (ang.).
↑ F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Kagu, sunbittern, tropicbirds, loons, penguins, petrels (ang.). IOC World Bird List (v10.1). [dostęp 2020-07-09].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f Cory's shearwater (Calonectris diomedea). Wildscreen Arkive. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-02-06)].
↑ Lista awifauny krajowej. Gatunki ptaków stwierdzone w Polsce – stan z 31.12.2019. Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. [dostęp 2020-07-09].
↑ Komisja Faunistyczna Sekcji Ornitologicznej Polskiego Towarzystwa Zoologicznego. Raport nr 28. Rzadkie ptaki obserwowane w Polsce w roku 2011. „Ornis Polonica”. 53, s. 105–140, 2012.
↑ ^a ^b Scopoli's Shearwater Calonectris diomedea. BirdLife International. [dostęp 27 kwietnia 2016].
↑ Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz.U. z 2016 r. poz. 2183).

Zdjęcia i materiały multimedialne (ang.). W: eBird [on-line]. Cornell Lab of Ornithology.