Butan
Przejdź do nawigacji
Przejdź do wyszukiwania
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wzór sumaryczny | C4H10 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Inne wzory | CH 3−CH 2−CH 2−CH 3 CH 3(CH 2) 2CH 3 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Masa molowa | 58,12 g/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wygląd | bezbarwny gaz[1], prawie bezwonny[2] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Numer CAS | 106-97-8 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
PubChem | 7843 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
![]() | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Ogólne informacje | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wzór sumaryczny | C4H10 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Masa molowa | 58,12 g/mol | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Wygląd | bezbarwny gaz[8] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Identyfikacja | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Numer CAS | 75-28-5 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
PubChem | 6360[9] | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa) |
Butan, C
4H
10 – organiczny związek chemiczny z grupy węglowodorów nasyconych, czwarty homolog w szeregu homologicznym alkanów. Jego izomerem jest izobutan.
- Struktury szkieletowe izomerów butanu
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
- gaz pędny
- stosowany do wyrobu benzyny syntetycznej
- jeden ze składników gazu samochodowego LPG
- gaz do napełniania zapalniczek
- czynnik chłodniczy stosowany w chłodziarkach (butan R-600, izobutan R-600a)
Butan jest nierozpuszczalny w wodzie, a rozpuszczalny w etanolu i eterze dietylowym. Występuje w ropie naftowej. Po spaleniu całkowitym kilograma tego węglowodoru powstaje ok. 1,5 kg wody i ok. 3 kg dwutlenku węgla:
- 2C
4H
10 + 13O
2 → 8CO
2 + 10 H
2O
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Haynes 2014 ↓, s. 3-76.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Butan (ZVG: 10030) (ang. • niem.) w bazie GESTIS, Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung (IFA). [dostęp 2015-10-07].
- ↑ a b c d Butane, [w:] ChemIDplus [online], United States National Library of Medicine [dostęp 2015-10-07] (ang.).
- ↑ a b Butan (ang.) w wykazie klasyfikacji i oznakowania Europejskiej Agencji Chemikaliów. [dostęp 2015-10-07].
- ↑ a b Butane (ICSC: 0232) (pol. • ang.) – międzynarodowa karta bezpieczeństwa chemicznego (ICSC), Międzynarodowa Organizacja Pracy. [dostęp 2015-10-07].
- ↑ a b Butan (nr 494402) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Polski. [dostęp 2015-10-07]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ a b Haynes 2014 ↓, s. 16-22.
- ↑ a b c d e f g h i j Department of Chemistry, The University of Akron: Isobutane (ang.). [dostęp 2012-05-05].
- ↑ Izobutan – podsumowanie (ang.). PubChem Public Chemical Database.
- ↑ a b c Izobutan (pol.). Karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich dla Polski.
- ↑ a b Izobutan w bazie ChemIDplus (ang.). United States National Library of Medicine.
- ↑ a b Izobutan (pol.) European chemical Substances Information System. IHCP [dostęp 2012-05-05].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- CRC Handbook of Chemistry and Physics, William M. Haynes (red.), wyd. 95, Boca Raton: CRC Press, 2014, ISBN 978-1-4822-0867-2 .
|