 |
Nie mylić z: Bhutan (państwo). |
Butan
|
|
| Nazewnictwo
|
|
|
| Nomenklatura systematyczna (IUPAC)
|
butan
|
| Inne nazwy i oznaczenia
|
| n-butan
|
|
| Ogólne informacje
|
| Wzór sumaryczny
|
C4H10
|
| Inne wzory
|
CH
3−CH
2−CH
2−CH
3 CH
3(CH
2)
2CH
3
|
| Masa molowa
|
58,12 g/mol
|
| Wygląd
|
bezbarwny gaz[1], prawie bezwonny[2]
|
| Identyfikacja
|
| Numer CAS
|
106-97-8
|
| PubChem
|
7843
|
|
|
| InChI
|
InChI=1S/C4H10/c1-3-4-2/h3-4H2,1-2H3
|
| InChIKey
|
IJDNQMDRQITEOD-UHFFFAOYSA-N
|
|
| Właściwości
|
|
|
| Gęstość
|
0,0027091 g/cm³ (0 °C, 1013 hPa)[2]; gaz
0,6011 g/cm³ (w punkcie wrzenia)[2]; ciecz
|
|
|
| Rozpuszczalność w wodzie
|
| słabo rozpuszczalny: 61,2 mg/l[3]
|
| w innych rozpuszczalnikach
|
| bardzo dobrze w etanolu, eterze i chloroformie[1]
|
|
|
| Temperatura topnienia
|
−138,29 °C[2]
|
| Temperatura wrzenia
|
−0,5 °C[1][2][3]
|
| Punkt potrójny
|
−138,3 °C[2]; 0,7 Pa[2]
|
| Punkt krytyczny
|
152,0 °C[2]; 3,796 MPa[2]; 0,228 g/cm³[2]
|
| logP
|
2,89[2][3]
|
| Współczynnik załamania
|
1,3326 (589 nm, 20 °C)[1]
|
| Prężność pary
|
2,081 bar (20 °C)[2]
2,8 bar (30 °C)[2]
4,9 bar (50 °C)[2]
|
|
| Niebezpieczeństwa
|
| Karta charakterystyki: dane zewnętrzne firmy Sigma-Aldrich [dostęp 2015-10-07]
|
|
|
Globalnie zharmonizowany system
klasyfikacji i oznakowania chemikaliów
|
| Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI[4]
|
|
|
|
|
| Zwroty H
|
H220, H280[6]
|
| Zwroty P
|
P210, P410+P403[6]
|
|
|
| Europejskie oznakowanie substancji
|
| oznakowanie ma znaczenie wyłącznie historyczne
|
| Na podstawie Rozporządzenia CLP, zał. VI[4]
|
|
Skrajnie
łatwopalny
(F+)
|
|
|
|
| Zwroty R
|
R12
|
| Zwroty S
|
S2, S9, S16
|
|
|
| NFPA 704
|
Na podstawie
podanego źródła[5]
|
|
|
|
|
| Temperatura zapłonu
|
−60 °C[2][7]
|
| Temperatura samozapłonu
|
287 °C[7]
365 °C[2]
|
| Granice wybuchowości
|
1,4–9,4%[2]
1,8–8,4%[5]
|
| Numer RTECS
|
EJ4200000
|
| Stężenie śmiertelne
|
LC50 658 g/m³ (szczur, 4 h)[3]
|
|
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
stanu standardowego (25 °C, 1000 hPa)
|
|
|
|
|
Butan, C
4H
10 – organiczny związek chemiczny z grupy węglowodorów nasyconych, czwarty homolog w szeregu homologicznym alkanów. Jego izomerem jest izobutan.
Butan jest nierozpuszczalny w wodzie, a rozpuszczalny w etanolu i eterze dietylowym. Występuje w ropie naftowej. Po spaleniu całkowitym kilograma tego węglowodoru powstaje ok. 1,5 kg wody i ok. 3 kg dwutlenku węgla:
- 2C
4H
10 + 13O
2 → 8CO
2 + 10 H
2O
- ↑ a b c d Haynes 2014 ↓, s. 3-76.
- ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q Butane, [w:] GESTIS-Stoffdatenbank [online], Institut für Arbeitsschutz der Deutschen Gesetzlichen Unfallversicherung, ZVG: 10030 [dostęp 2015-10-07] (niem. • ang.).
- ↑ a b c d Butane, [w:] ChemIDplus [online], United States National Library of Medicine [dostęp 2015-10-07] (ang.).
- ↑ a b Butan (ang.) w wykazie klasyfikacji i oznakowania Europejskiej Agencji Chemikaliów. [dostęp 2015-10-07].
- ↑ a b Butane, międzynarodowa karta bezpieczeństwa chemicznego, Międzynarodowa Organizacja Pracy [dostęp 2015-10-07] (pol. • ang.).
- ↑ a b Butan (nr 494402) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck KGaA) na obszar Polski. [dostęp 2015-10-07]. (przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ a b Haynes 2014 ↓, s. 16-22.
