Andotanager kapturowy

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
(Przekierowano z Buthraupis)
Andotanager kapturowy
Buthraupis montana[1]
(d’Orbigny & Lafresnaye, 1837)
Ilustracja
Systematyka
Domena

eukarionty

Królestwo

zwierzęta

Typ

strunowce

Podtyp

kręgowce

Gromada

ptaki

Infragromada

ptaki neognatyczne

Rząd

wróblowe

Podrząd

śpiewające

Rodzina

tanagrowate

Podrodzina

tanagry

Rodzaj

Buthraupis
Cabanis, 1851

Gatunek

andotanager kapturowy

Synonimy
  • Aglaia montana d’Orbigny & Lafresnaye, 1837
Podgatunki
  • B. m. venezuelana Aveledo & Perez, 1989
  • B. m. gigas (Bonaparte, 1851)
  • B. m. cucullata (Jardine & Selby, 1842)
  • B. m. cyanonota von Berlepsch & Stolzmann, 1896
  • B. m. saturata von Berlepsch & Stolzmann, 1906
  • B. m. montana (d’Orbigny & Lafresnaye, 1837)
Kategoria zagrożenia (CKGZ)[2]

Zasięg występowania
Mapa występowania
Systematyka w Wikispecies
Multimedia w Wikimedia Commons

Andotanager kapturowy[3], tanagra górska[4] (Buthraupis montana) – gatunek średniej wielkości ptaka z rodziny tanagrowatych (Thraupidae), występujący w górskich regionach Ameryki Południowej. Nie jest zagrożony wyginięciem.

Występowanie[edytuj | edytuj kod]

Zasięg występowania

Występuje głównie we wschodnich, wilgotniejszych partiach Andów[5] od północnych krańców pasma w Wenezueli i Kolumbii, poprzez pasma Ekwadoru i Peru po Boliwię.

Biotop

Zamieszkuje wilgotne górskie lasy i brzegi lasów, także zarośla, odrastający las i przecinki w sąsiedztwie linii wyższych drzew. Przeważnie spotykany na wysokości 1900–3500 m n.p.m., w Wenezueli 1800–3000 m[6], w dolinie rzeki Marañón nie wyżej niż 2900 m[5]. Generalnie gatunek osiadły. Rzadko spotykane osobniki na niższych wysokościach (najniżej na 1100 m n.p.m.) prawdopodobnie były zabłąkane[6].

Charakterystyka gatunku[edytuj | edytuj kod]

Andotanager kapturowy z Kolumbii
Wygląd

Największy z górskich tanagrowatych o charakterystycznych, czerwonych oczach. Pióra na głowie czarne, podobnie dziób, który jest krótki i wąski. Od głowy odchodzi nieregularna czarna linia, tworząca „kołnierzyk” nieraz prawie niewidoczny. Kark mlecznoniebieski, grzbiet niebieski, przechodzący na skrzydłach w granatowy i czarny z niebieskim połyskiem. Podobnie ciemne z niebieskim odcieniem pióra ogona. Pierś i brzuch koloru intensywnie żółtego aż do nasady ogona. Plama żółci przecięta jest na nogach niebieską linią, tworzącą „niby-spodnie”. Same nogi czarniawe. Brak wyraźnego dymorfizmu płciowego w upierzeniu. Młode osobniki są bardziej matowe. Podgatunek nominatywny jest najmniejszy, w upierzeniu pozostałe podgatunki różnią się głównie kształtem czarnego „kołnierzyka” i odcieniem piór grzbietowych, które mogą być ciemniejsze, bardziej matowe lub bliższe fioletu[6][7].

Średnie wymiary
  • Długość ciała – 21 cm (podgatunek nominatywny) do 23–24 cm (inne podgatunki)[6][5],
  • Masa ciała – 69–91 g (podgatunek nominatywny) do 72–116 g (inne podgatunki)[6].
Pożywienie

Stawonogi, jagody i mniejsze owoce, także nasiona traw. Najczęściej poszukuje pokarmu w środkowej i górnej części lasu, choć okazjonalnie zapuszcza się niżej. Żeruje w małych grupach (3 do 10 osobników), czasem większych. Czasami tworzy luźne grupy z osobnikami innych gatunków[6][7].

Rozmnażanie

Słabo poznane.

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Taksonomia

Opisany po raz pierwszy w 1837 roku przez Alcide’a d’Orbigny’ego i Frédérica de Lafresnaye jako Aglaia montana na podstawie okazu z Boliwii[6][7]. Później zaliczony do rodzaju Buthraupis (Cabanis, 1850), do którego przypisywano jeszcze trzy inne gatunki. W najnowszych opracowaniach rodzaj Buthraupis w dotychczasowej formie został uznany za polifiletyczny i po rewizji uważany jest za takson monotypowy[8][3][9].

Etymologia

Nazwa rodzajowa: βου- bou- – wielki, βους bous – wół; θραυπις thraupis – nieznany mały ptak, być może jakiś rodzaj zięby. W ornitologii thraupis oznacza ptaka z rodziny tanagrowatych[10].
Epitet gatunkowy: łacińskie montanus – z gór, górski-, alpinista, mons, montis – góra[11]

Podgatunki

Wyróżniono sześć podgatunków andotanagera kapturowego[9]:

  • B. m. venezuelana Aveledo & Perez, 1989 – wenezuelska część Andów Północnych;
  • B. m. gigas (Bonaparte, 1851) – północna część Andów kolumbijskich;
  • B. m. cucullata (Jardine & Selby, 1842) – zachodnie i centralne pasma Andów w Kolumbii oraz Ekwador[12];
  • B. m. cyanonota von Berlepsch & Stolzmann, 1896 – Andy peruwiańskie (od regionu Amazonas po Junín)[12];
  • B. m. saturata von Berlepsch & Stolzmann, 1906 – Andy południowo-wschodniej części Peru (regiony Cuzco i Puno)[12];
  • B. m. montana (d’Orbigny & Lafresnaye, 1837) – Andy północnej Boliwii (departamenty: La Paz, Cochabamba i zachodnia część Santa Cruz)[13].

Podgatunek venezuelana niekiedy traktowany jako synonim podgatunku gigas[13][12].

Status i zagrożenia[edytuj | edytuj kod]

Przez IUCN sklasyfikowany jako gatunek najmniejszej troski (Least concern – LC) ze względu na duży zasięg występowania i spore zagęszczenie populacji w sprzyjających biotopach. Globalna liczebność gatunku nie jest znana, ale jest szacowana na znaczną, nie ma też doniesień o gwałtownym spadku populacji[2]. Wycinka lasów prowadzi do geograficznej fragmentacji poszczególnych populacji, jednak występują one na licznych obszarach chronionych, gdzie ich środowisko nie jest zagrożone[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Buthraupis montana, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
  2. ↑ a b Buthraupis montana, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
  3. ↑ a b Systematyka i nazwy polskie za: P. Mielczarek & M. Kuziemko: Thraupinae – tanagry. [w:] Kompletna lista ptaków świata [on-line]. Instytut Nauk o Środowisku Uniwersytetu Jagiellońskiego. [dostęp 2021-03-12]. (pol.).
  4. ↑ P. Mielczarek & W. Cichocki. Polskie nazewnictwo ptaków świata. „Notatki Ornitologiczne”. Tom 40. Zeszyt specjalny, s. 387, 1999. 
  5. ↑ a b c Thomas S. Schulenberg, Douglas F. Stotz, Daniel F. Lane, John P. O’Neill, Theodore A. Parker III: Birds of Peru. Princeton, New Jersey: Princeton University Press, 2010, s. 558. ISBN 978-0-691-13023-1. (ang.).
  6. ↑ a b c d e f g h Hilty, S.: Hooded Mountain-tanager (Buthraupis montana). [w:] del Hoyo, J., Elliott, A., Sargatal, J., Christie, D.A. & de Juana, E. (eds.). Handbook of the Birds of the World Alive [on-line]. Lynx Edicions, Barcelona, 2016. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-20)]. (ang.).
  7. ↑ a b c (T.S. Schulenberg, Editor): Hooded Mountain-Tanager (Buthraupis montana). Neotropical Birds Online, Ithaca: Cornell Lab of Ornithology (2010). [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-28)]. (ang.).
  8. ↑ Sedano, R. E., & Burns, K. J.. Are the Northern Andes a species pump for Neotropical birds? Phylogenetics and biogeography of a clade of Neotropical tanagers (Aves: Thraupini). „Journal of Biogeography”. 37, s. 325–343, 2010. DOI: 10.1111/j.1365-2699.2009.02200.x. 
  9. ↑ a b F. Gill, D. Donsker & P. Rasmussen (red.): Tanagers and allies. IOC World Bird List (v11.1). [dostęp 2021-03-12]. (ang.).
  10. ↑ Buthraupis, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-18] (ang.), [archiwum].
  11. ↑ Montana, [w:] The Key to Scientific Names, J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2022-02-18] (ang.), [archiwum].
  12. ↑ a b c d Tanagra górska. [w:] Avibase – Światowa baza danych ptaków [on-line]. [dostęp 2016-03-19]. (pol.).
  13. ↑ a b Hooded Mountain-tanager (Buthraupis montana). IBC: The Internet Bird Collection. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-04-18)]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Andotanager_kapturowy&oldid=68356944”