Byblisowate
| ||
| ||
| Systematyka[1] | ||
| Domena | eukarionty | |
| Królestwo | rośliny | |
| Klad | rośliny naczyniowe | |
| Klad | Euphyllophyta | |
| Klad | rośliny nasienne | |
| Klasa | okrytonasienne | |
| Klad | astrowe | |
| Rząd | jasnotowce | |
| Rodzina | byblisowate | |
| Nazwa systematyczna | ||
| Byblidaceae Domin Acta Bot. Bohem. 1: 3. 1922[2] | ||
| Typ nomenklatoryczny | ||
| Byblis Salisb. (1808)[2] | ||
| Mapa zasięgu | ||
| ||
Byblisowate (Byblidaceae) – monotypowa rodzina z rzędu jasnotowców (Lamiales). Należy do niej jeden rodzaj – byblis (Byblis). Nazwa tego rodzaju pochodzi od greckiego imienia mitologicznej córki Miletosa, założyciela Miletu, zakochanej w swoim bracie, którą nimfy zamieniły w końcu w źródło. Nazwa nadana została z powodu podobieństwa do tryskającego źródła licznych kropelek lśniącego śluzu pokrywających roślinę, a służących chwytaniu owadów. Do rodzaju należy siedem gatunków[3], występujących w naturze w północnej i północno-zachodniej Australii oraz na Nowej Gwinei[4].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Rośliny zielne osiągające do 0,6 m wysokości, od dołu zwykle silnie rozgałęzione[4].
- Liście
- Skrętoległe[1]. Zwykle siedzące, jasnozielone i równowąskie, do 20 cm długości. Pokryte są dwoma rodzajami gruczołowatych włosków. Włoski chwytne mają na szczycie główkę pokrytą lepkim śluzem, który błyszcząc pełni równocześnie funkcję wabiącą dla drobnych bezkręgowców. Niskie włoski chłonne znajdują się w rynienkach blaszki liściowej[4].
- Kwiaty
- Wyrastają pojedynczo na szczytach długich szypułek zebranych po kilka na szczycie łodygi. Kwiaty są promieniste, 5-krotne i obupłciowe. Płatki w pąku skręcone, mają barwę purpurową do jasnofioletowej, na brzegu są postrzępione. Pięć pręcików otacza pojedynczy słupek[4]. Znamię punktowe lub główkowate[1].
- Owoce
- Torebki otwierające się klapami i zawierające do kilkudziesięciu kolczastych nasion[4].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Pozycja systematyczna rodzaju Byblis długi czas pozostawała niejasna. Klasyfikowany był od do rodziny skalnicowatych (Saxifragaceae), ewentualnie wyłączany był w rodzinę byblisowatych, ale włączano doń także rodzaj tuliłezka (Roridula)[4].
- Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)[1]
| jasnotowce |
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
- rodzaj: Byblis R. A. Salisbury, Parad. Lond. ad t. 95. 1 Feb 1808. Gatunkiem typowym dla rodzaju jest B. liniflora R. A. Salisbury
- Byblis aquatica Lowrie & Conran
- Byblis filifolia Planch.
- Byblis gigantea Lindl. – byblis wielka
- Byblis guehoi Lowrie & Conran
- Byblis lamellata Lowrie & Conran
- Byblis liniflora Salisb. – byblis lnowa
- Byblis rorida Lowrie & Conran
Zmienność[edytuj | edytuj kod]
Ponieważ rodzaj jest przedmiotem hodowli, w jego obrębie uzyskano następujące odmiany uprawne[6]:
- Byblis 'Cataby'
- Byblis 'Darwin Red'
- Byblis 'David'
- Byblis 'Enneabba'
- Byblis 'Goliath'
Galeria[edytuj | edytuj kod]
Byblis aquatica
Byblis filifolia
Kwiat Byblis filifolia
Byblis gigantea
Nasiono Byblis gigantea
Byblis lamellata
Kwitnąca Byblis liniflora
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website (ang.). 2001–. [dostęp 2016-12-30].
- ↑ a b James L. Raveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – B. Cornell University. [dostęp 2013-10-20].
- ↑ a b Byblis. W: The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-09-15].
- ↑ a b c d e f Z. Podbielkowski, B. Sudnik-Wójcikowska: Rośliny mięsożerne – zwane też owadożernymi. Warszawa: Multico, 2003. ISBN 83-7073-337-9.
- ↑ Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2013-10-20].
- ↑ Registered Cultivar Names : Byblis. W: The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-09-15].
| ||||||||