Przejdź do zawartości

Byblisowate

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Byblisowate
Ilustracja
Byblis liniflora
Systematyka[1][2]
Domena

eukarionty

Królestwo

rośliny

Podkrólestwo

rośliny zielone

Nadgromada

rośliny telomowe

Gromada

rośliny naczyniowe

Podgromada

rośliny nasienne

Nadklasa

okrytonasienne

Klasa

Magnoliopsida

Nadrząd

astropodobne

Rząd

jasnotowce

Rodzina

byblisowate

Nazwa systematyczna
Byblidaceae Domin
Acta Bot. Bohem. 1: 3. 1922[3]
Typ nomenklatoryczny

Byblis Salisb. (1808)[3]

Zasięg
Mapa zasięgu

Byblisowate (Byblidaceae) – monotypowa rodzina z rzędu jasnotowców (Lamiales). Należy do niej jeden rodzajbyblis (Byblis). Nazwa tego rodzaju pochodzi od greckiego imienia mitologicznej córki Miletosa, założyciela Miletu, zakochanej w swoim bracie, którą nimfy zamieniły w końcu w źródło. Nazwa nadana została z powodu podobieństwa do tryskającego źródła licznych kropelek lśniącego śluzu pokrywających roślinę, a służących chwytaniu owadów. Do rodzaju należy siedem gatunków[4], występujących w naturze w północnej i północno-zachodniej Australii oraz na Nowej Gwinei[5].

Morfologia

[edytuj | edytuj kod]
Kwiat Byblis gigantea
Pokrój
Rośliny zielne osiągające do 0,6 m wysokości, od dołu zwykle silnie rozgałęzione[5].
Liście
Skrętoległe[2]. Zwykle siedzące, jasnozielone i równowąskie, do 20 cm długości. Pokryte są dwoma rodzajami gruczołowatych włosków. Włoski chwytne mają na szczycie główkę pokrytą lepkim śluzem, który błyszcząc pełni równocześnie funkcję wabiącą dla drobnych bezkręgowców. Niskie włoski chłonne znajdują się w rynienkach blaszki liściowej[5].
Kwiaty
Wyrastają pojedynczo na szczytach długich szypułek zebranych po kilka na szczycie łodygi. Kwiaty są promieniste, 5-krotne i obupłciowe. Płatki w pąku skręcone, mają barwę purpurową do jasnofioletowej, na brzegu są postrzępione. Pięć pręcików otacza pojedynczy słupek[5]. Znamię punktowe lub główkowate[2].
Owoce
Torebki otwierające się klapami i zawierające do kilkudziesięciu kolczastych nasion[5].

Systematyka

[edytuj | edytuj kod]

Pozycja systematyczna rodzaju Byblis długi czas pozostawała niejasna. Klasyfikowany był od do rodziny skalnicowatych (Saxifragaceae), ewentualnie wyłączany był w rodzinę byblisowatych, ale włączano doń także rodzaj tuliłezka (Roridula)[5].

Pozycja systematyczna według APweb (aktualizowany system APG IV z 2016)[2]
jasnotowce

Plocospermataceae





Carlemanniaceae



Oleaceae oliwkowate





Tetrachondraceae





Peltantheraceae




Calceolariaceae



Gesneriaceae ostrojowate






Plantaginaceae babkowate




Scrophulariaceae trędownikowate




Stilbaceae





Byblidaceae byblisowate



Linderniaceae linderniowate






Pedaliaceae połapkowate, sezamowate



Martyniaceae martyniowate



Acanthaceae akantowate





Bignoniaceae bignoniowate






Schlegeliaceae



Lentibulariaceae pływaczowate





Thomandersiaceae



Verbenaceae werbenowate






jasnotowate Lamiaceae




Mazaceae




Phrymaceae




paulowniowate Paulowniaceae



zarazowate Orobanchaceae

















Podział rodziny[6][4]

Zmienność

[edytuj | edytuj kod]

Ponieważ rodzaj jest przedmiotem hodowli, w jego obrębie uzyskano odmiany uprawne, m.in.[7]:

  • Byblis 'Cataby'
  • Byblis 'Darwin Red'
  • Byblis 'David'
  • Byblis 'Enneabba'
  • Byblis 'Goliath'

Galeria

[edytuj | edytuj kod]

Przypisy

[edytuj | edytuj kod]
  1. Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI10.1371/journal.pone.0119248, PMID25923521, PMCIDPMC4418965 [dostęp 2021-03-04] (ang.).
  2. a b c d Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2021-03-04] (ang.).
  3. a b James L. Raveal: Indices Nominum Supragenericorum Plantarum Vascularium – B. Cornell University. [dostęp 2013-10-20].
  4. a b Byblis. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-09-15].
  5. a b c d e f Z. Podbielkowski, B. Sudnik-Wójcikowska: Rośliny mięsożerne – zwane też owadożernymi. Warszawa: Multico, 2003. ISBN 83-7073-337-9.
  6. Index Nominum Genericorum (ING). Smithsonian Institution. [dostęp 2013-10-20].
  7. Registered Cultivar Names : Byblis. [w:] The Plant List [on-line]. [dostęp 2013-09-15].