CSS-12

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
CSS-12
Ilustracja
Kokpit CSS-12 eksponowany w Muzeum Lotnictwa Polskiego w Krakowie
Dane podstawowe
Państwo

 Polska

Producent

Centralne Studium Samolotów

Konstruktor

Leszek Dulęba

Typ

pasażerski

Konstrukcja

metalowa

Załoga

2

Historia
Data oblotu

22 listopada 1950

Lata produkcji

1950

Wycofanie ze służby

1960

Liczba egz.

1

Dane techniczne
Napęd

2 × Argus As 411

Moc

580 KM (435 kW)

Wymiary
Rozpiętość

18,5 m

Długość

12,75 m

Wysokość

5 m

Powierzchnia nośna

40,1 m²

Profil skrzydła

trapezowy

Masa
Własna

3734 kg

Użyteczna

1766 kg

Startowa

5500 kg

Osiągi
Prędkość maks.

365 km/h

Prędkość przelotowa

322 km/h

Prędkość wznoszenia

5,3 m/s

Pułap

6440 m

Zasięg

600 km

Dane operacyjne
Liczba miejsc
10 + 2
Rzuty
Rzuty samolotu

CSS-12 – polski dwusilnikowy 10-miejscowy (+ 2 osoby załogi) samolot pasażerski przeznaczony do komunikacji krajowej. Był on pierwszym całkowicie metalowym samolotem zbudowanym w Polsce po II wojnie światowej.

Projekt samolotu został opracowany w Centralnym Studium Samolotów PZL w Warszawie w 1948 r. przez Leszka Dulębę. Samoloty miały być napędzane dwoma poniemieckimi silnikami Argus As 411 o mocy startowej 580 KM (435 kW) każdy, których sporo po wojnie znajdowała się w Polsce.

Wyposażenie samolotu, jak przyrządy pokładowe, podwozie czy instalacja hydrauliczna miały być sprowadzone z Francji, ale wskutek ograniczenia stosunków handlowych z tym krajem konstruowanie samolotu znacznie się przeciągnęło, gdyż projekty tych zespołów w kraju zajęły sporo czasu.

Pierwszy oblot prototypu dokonał w dniu 22 listopada 1950 r. pilot fabryczny Ludwik Lech. Próby fabryczne w locie przeprowadzono w WSK Okęcie. Wkrótce próby samolotu przerwano w związku z przeprowadzoną reorganizacją przemysłu lotniczego, który cały został zaangażowany w produkcję seryjną licencji radzieckiego myśliwca odrzutowego Lim-1 (MiG-15), a w latach 1954–1960 Lim-2 (MiG-15bis) i Lim-5 (MiG-17) oraz rozwiązaniem CSS.

Samolot był dwukrotnie poddany próbom statycznym w Zakładzie Wytrzymałości Instytutu Lotnictwa w Warszawie pod kierunkiem szefa tego Zakładu Tadeusza Chylińskiego w 1951 r., a następnie – po modernizacji usterzenia w latach 1955–1956 była przeprowadzona próba statyczna jego wersji rozwojowej, oznaczonej MD-12.

Płatowiec CSS-12 okazał się udanym samolotem. Miał dobre osiągi i prawidłowy pilotaż oraz wszelkie cechy współczesnego samolotu komunikacyjnego, co było dobrą przesłanką do uruchomienia produkcji seryjnej, jednak krajowe zapasy silników Argus 411 zostały przejęte przez władze sowieckie, czego następstwem była decyzja o rezygnacji z produkcji seryjnej tych samolotów.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]