Calotriton arnoldi
| Calotriton arnoldi | |
| Carranza & Amat, 2005 | |
| Okres istnienia: 1,5–0 mln lat temu | |
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Podtyp | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
C. arnoldi |
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[1] | |
 | |
| Zasięg występowania | |
| |
Calotriton arnoldi – gatunek płaza ogoniastego z rodziny salamandrowatych.
Epitet gatunkowy płaza upamiętnia herpetologa E. N. Arnolda[2].
Od swej najbliższej krewniaczki traszki pirenejskiej (Calotriton arnoldi) odróżnia się gładszą, czekoladową na grzbiecie a przezroczystą na brzusznej stronie ciała skórą, podgardlem barw różowej i kości słoniowej, a także szczegółami anatomii kręgów ogonowych[2]. Badania genetyczne wskazują, że linie obu gatunków zaliczanych do rodzaju Calotriton rozeszły się około półtora miliona lat temu[2].
Inne badania szacują ten czas na 1,7 miliona lat temu, a także zaowocowały ustaleniem następujących powiązań (Carranza & Amat, 2005, uproszczone)[3]:
|
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
W obrębie samego gatunku C. arnoldi wyróżnia się dwie odmienne pod względem genetycznym i morfologicznym populacje, zamieszkujące dwie strony doliny rzecznej[1].
Odkrycie i występowanie[edytuj | edytuj kod]
Zwierzę znane jest nauce od niedawna. Odkryto je w 2005 w obrębie hiszpańskiego Parku Narodowego Montseny[2].
Płaz ten występuje jedynie na północnym wschodzie Hiszpanii, a dokładniej w Katalonii, w miejscu odkrycia go; jest to jedyny przedstawiciel swej gromady będący endemitem wymienionego państwa[2]. Zasiedla tereny położone wyżej, niż 600 metrów nad poziomem morza[2], a wedle innych źródeł pomiędzy 700 i 1200 metrów[1]. Na obszarze poniżej 40 km² żyje około półtora tysiąca osobników[2], zamieszkując 7 strumieni[4]. Siedlisko płaza to oligotroficzne strumienie o zimnej (poniżej 15 °C), czystej wodzie, w której rozpuszcza się duża ilość tlenu[1][2]. Nie zapuszcza się on jednak w pobliskie lasy bukowe i dębowe[1]. generalnie nie przemieszcza się prawie wcale, gdyż te same osobniki spotykano w tych samych miejscach lub bardzo blisko[4].
Status[edytuj | edytuj kod]
Całkowitą liczbę osobników tego gatunku określa się na 1000–1500 zwierząt[1]. Ulega ona spadkowi, szacuje się, że w ostatnim dziesięcioleciu obniżyła się ona o 15%[1]. Dotyczy to zwłaszcza wyższych partii strumieni i ma związek z obniżeniem się w nich poziomu wody, butelkowanej i sprzedawanej[1]. Nie można także wykluczyć roli innych zmian w środowisku spowodowanych działalnością ludzką, wspomina się też o globalnym ociepleniu[1].
Zwierzę zamieszkuje Park Narodowy Montseny, co jednak nie wystarcza dla skutecznej ochrony gatunku. Dlatego też prowadzi się program rozmnażania płaza w niewoli[1]. Obejmuje go także załącznik II konwencji berneńskiej oraz załącznik IV dyrektywy siedliskowej Unii Europejskiej[1].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d e f g h i j k Calotriton arnoldi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
- ↑ a b c d e f g h Nick Lloyd: Montseny Brook Newt – Calotriton arnoldi. IberiaNature.com. [dostęp 2010-06-24]. (ang.).
- ↑ S. Carranza & F. Amat. Taxonomy, biogeography and evolution of Euproctus (Amphibia: Salamandridae), with the resurrection of the genus Calotriton and the description of a new endemic species from the Iberian Peninsula. „Zoological Journal of the Linnean Society”. 145 (4), s. 555–582, 2005. DOI: 10.1111/j.1096-3642.2005.00197.x. (ang.).
- ↑ a b Institut de Biologia Evolutiva (CSIC-UPF): Conservation of the Montseny brook newt (Calotriton arnoldi). [dostęp 2010-06-24]. (ang.).