Serau

Serau
	Capricornis
	Ogilby, 1837
	; Przedstawiciel rodzaju – serau kędzierzawy (C. crispus)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	parzystokopytne
Podrząd	przeżuwacze
Infrarząd	Pecora
Rodzina	wołowate
Podrodzina	antylopy
Plemię	koziorożce
Rodzaj	serau
	Typ nomenklatoryczny
	Antilope thar Hodgson, 1831
Synonimy
	Capricornus: J.E. Gray, 1862; Nemotragus Heude, 1898; Capricornulus Heude, 1898; Lithotragus Heude, 1898; Austritragus Heude, 1898;
	Capricornus: J.E. Gray, 1862; Nemotragus Heude, 1898; Capricornulus Heude, 1898; Lithotragus Heude, 1898; Austritragus Heude, 1898;
Gatunki
	5 gatunków (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
	5 gatunków (w tym 1 wymarły) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Serau^[5] (Capricornis) – rodzaj ssaków z podrodziny antylop (Antilopinae) w obrębie rodziny wołowatych (Bovidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w górach Azji od Himalajów po Sumatrę oraz na Tajwanie i w Japonii^[6]^[7]^[8].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała 80–170 cm, długość ogona 6–16 cm, długość ucha 17–21 cm, wysokość w kłębie 50–100 cm; długość rogów 12–34 cm; masa ciała 18–160 kg^[7]^[9].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1837 roku irlandzki przyrodnik William Ogilby w artykule poświęconym rodzajom przeżuwaczy opublikowanym na łamach Proceedings of the Zoological Society of London^[1]. Na gatunek typowy Ogilby wyznaczył (oryginalne oznaczenie) Antilope thar Hodgson, 1831.

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Capricornis (Capricornus): łac. capricornus ‘koziorożec’, od capra ‘koza’; cornu, cornus lub cornum, corni ‘róg’^[10].
Nemotragus: łac. nemus, nemoris ‘las, gaj’, od gr. νεμος nemos ‘polana, pastwisko’, od νεμω nemō ‘pędzić na pastwisko’; τραγος tragos ‘kozioł’^[11]. Gatunek typowy: Heude wymienił sześć gatunków – Capricornis argyrochaetes Heude, 1888 (= Antilope sumatraensis Bechstein, 1799), Capricornis cornutus Heude, 1894 (= Antilope sumatraensis Bechstein, 1799), Capricornis erythropygius Heude, 1897 (= Antilope sumatraensis Bechstein, 1799), Capricornis microdonticus Heude, 1898 (= Antilope sumatraensis Bechstein, 1799), Capricornis platyrhinus Heude, 1897 (= Antilope sumatraensis Bechstein, 1799) i Capricornis ungulosus Heude, 1894 (= Antilope sumatraensis Bechstein, 1799) – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) Capricornis erythropygius Heude, 1894 (= Antilope sumatraensis Bechstein, 1799).
Capricornulus: rodzaj Capricornis Ogilby, 1837; łac. przyrostek zdrabniający -ulus^[10]. Gatunek typowy: Heude wymienił trzy gatunki – Antilope crispa Temminck, 1836, Capricornis pryerianus Heude, 1894 (= Antilope crispa Temminck, 1836) i Capricornulus saxicola Heude, 1898 (= Antilope crispa Temminck, 1836) – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) Antilope crispa Temminck., 1836.
Lithotragus: gr. λιθος lithos ‘kamień, skała’; τραγος tragos ‘kozioł’^[12]. Gatunek typowy: Heude wymienił pięć gatunków – Capricornis maritimus^[a] Heude, 1888, Capricornis benetianus Heude, 1894 (= Antilope sumatraensis Bechstein, 1799), Capricornis berthetianus Heude, 1898 (= Antilope sumatraensis Bechstein, 1799), Capricornis marcolinus Heude, 1897 (= Antilope sumatraensis Bechstein, 1799) i Capricornis rocherianus Heude, 1894 (= Antilope sumatraensis Bechstein, 1799) – z których gatunkiem typowym jest (późniejsze oznaczenie) Capricornis maritimus Heude, 1888.
Austritragus: łac. auster, austri ‘południe’; gr. τραγος tragos ‘kozioł’^[13]. Gatunek typowy (oznaczenie monotypowe): Antilope sumatraensis Bechstein, 1799.

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

W zależności od ujęcia systematycznego do rodzaju zalicza się 4 (C. crispus, C. rubidus, C. sumatraensis i C. swinhoei)^[14]^[9], 6 (C. crispus, C. milneedwardsii, C. rubidus, C. sumatraensis, C. swinhoei i C. thar)^[8] lub 7 (C. crispus, C. maritimus, C. milneedwardsii, C. rubidus, C. sumatraensis, C. swinhoei i C. thar)^[7]^[6] występujących współcześnie gatunków; tutaj klasyfikacja za Mammals Diversity Database i All the Mammals of the World (2023)^[14]^[9]^[5]:

Capricornis sumatrensis (Bechstein, 1799) – serau białogrzywy
Capricornis rubidus Blyth, 1863 – serau rudy
Capricornis crispus (Temminck, 1836) – serau kędzierzawy
Capricornis swinhoei J.E. Gray, 1862 – serau tajwański

Opisano również wymarły plejstoceński gatunek z Chińskiej Republiki Ludowej^[15]:

Capricornis kanjereus Colbert & Hooijer, 1953

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b Podgatunek C. sumatrensis.
↑ Niepoprawna późniejsza pisownia Capricornis Ogilby, 1837.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b W. Ogilby. On the generic characters of Ruminants. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 4, s. 139, 1836. (ang.).
↑ J.E. Gray. Notice of a New „Wild Goat” (Capricornus Swinhoei) from the Island of Formosa. „The Annals and magazine of natural history”. Third series. 10, s. 320, 1862. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Heude 1898 ↓, s. 13.
↑ Heude 1898 ↓, s. 14.
↑ ^a ^b Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 183. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 368. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).
↑ ^a ^b ^c C. Groves, D. Leslie, B. Huffman, R. Valdez, K. Habibi, P. Weinberg, J. Burton, P. Jarman & W. Robichaud: Family Bovidae (Hollow-horned Ruminants). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 2: Hoofed Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 747–749. ISBN 978-84-96553-77-4. (ang.).
↑ ^a ^b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Capricornis. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-05-02]. (ang.).
↑ ^a ^b ^c Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 624. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ ^a ^b Palmer 1904 ↓, s. 158.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 452.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 379.
↑ Palmer 1904 ↓, s. 130.
↑ ^a ^b N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-12-04]. (ang.).
↑ E.H. Colbert & D.A. Hooijer. Pleistocene mammals from the limestone fissures of Szechwan, China. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 102, s. 127, 1953. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

P.M. Heude. Capricornes de Moupin. „Mémoires concernant l’histoire naturelle de l’Empire chinois”. 4 (1), s. 1–14, 1898. (fr.).
T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 1–984, 1904. (ang.).

[sum-2] Podgatunek C. sumatrensis.

[3] Niepoprawna późniejsza pisownia Capricornis Ogilby, 1837.

[Ogilby-1] W. Ogilby. On the generic characters of Ruminants. „Proceedings of the Zoological Society of London”. 4, s. 139, 1836. (ang.).

[Gray-4] J.E. Gray. Notice of a New „Wild Goat” (Capricornus Swinhoei) from the Island of Formosa. „The Annals and magazine of natural history”. Third series. 10, s. 320, 1862. (ang.).

[CITEREFHeude1898[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=uc1.c039703325&seq=21_13]-5] Heude 1898 ↓, s. 13.

[CITEREFHeude1898[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=uc1.c039703325&seq=22_14]-6] Heude 1898 ↓, s. 14.

[Cichocki&inni-7] Nazwy zwyczajowe za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 183. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-8] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 2: Eulipotyphla to Carnivora. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 368. ISBN 978-84-16728-35-0. (ang.).

[Groves&inni-9] C. Groves, D. Leslie, B. Huffman, R. Valdez, K. Habibi, P. Weinberg, J. Burton, P. Jarman & W. Robichaud: Family Bovidae (Hollow-horned Ruminants). W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 2: Hoofed Mammals. Barcelona: Lynx Edicions, 2011, s. 747–749. ISBN 978-84-96553-77-4. (ang.).

[Wilson&Reeder-10] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Capricornis. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-05-02]. (ang.).

[amw-11] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 624. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655314_158]-12] Palmer 1904 ↓, s. 158.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655608_452]-13] Palmer 1904 ↓, s. 452.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655535_379]-14] Palmer 1904 ↓, s. 379.

[CITEREFPalmer1904[https://www.biodiversitylibrary.org/page/45655286_130]-15] Palmer 1904 ↓, s. 130.

[mdd-16] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-12-04]. (ang.).

[col&hoo-17] E.H. Colbert & D.A. Hooijer. Pleistocene mammals from the limestone fissures of Szechwan, China. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 102, s. 127, 1953. (ang.).

[1]

[a]

[b]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[15]