Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Przejdź do nawigacji Przejdź do wyszukiwania
Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku (do 2013: Centralne Muzeum Morskie)
Ilustracja
Spichlerze na Ołowiance
Państwo  Polska
Miejscowość Gdańsk
Adres Ołowianka 9-13, 80-751 Gdańsk
Data założenia 1962
Zakres zbiorów zabytki związane z żeglugą, szkutnictwem, okrętownictwem, rybołówstwem, morską historią Polski i jej gospodarką.
Dyrektor dr inż. Jerzy Litwin
Oddziały
Położenie na mapie Gdańska
Mapa lokalizacyjna Gdańska
Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku (do 2013: Centralne Muzeum Morskie)
Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku (do 2013: Centralne Muzeum Morskie)
Położenie na mapie Polski
Mapa lokalizacyjna Polski
Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku (do 2013: Centralne Muzeum Morskie)
Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku (do 2013: Centralne Muzeum Morskie)
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa lokalizacyjna województwa pomorskiego
Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku (do 2013: Centralne Muzeum Morskie)
Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku (do 2013: Centralne Muzeum Morskie)
Ziemia54°21′03,7440″N 18°39′32,4360″E/54,351040 18,659010
Commons Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa

Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku (do 10 grudnia 2013 Centralne Muzeum Morskie w Gdańsku[1]) – narodowa instytucja kultury, muzeum przyjmujące za swoje posłannictwo ochronę dziedzictwa nautologicznego, poprzez gromadzenie i zabezpieczanie zabytków związanych z żeglugą, szkutnictwem, okrętownictwem, rybołówstwem oraz upowszechniające wiedzę o nich, a także o morskiej historii Polski i jej gospodarce.

Muzeum realizuje swoją misję poprzez prace badawcze, konserwację zabytków, organizację wystaw i uczestnictwo w stowarzyszeniach muzealniczych. Muzeum stara się skupić wokół siebie ludzi, instytucje, urzędy i firmy związane z gospodarką morską, tak aby móc przy ich wsparciu realizować swoje cele i wypełniać wyznaczoną misję.

W 2016 wszystkie oddziały muzeum zwiedziło 415 tysięcy osób[2], a rok później 469 836 osób[3].

Historia[edytuj | edytuj kod]

W 1958 powołane zostało Towarzystwo Przyjaciół Muzeum. Z jego inicjatywy, z udziałem Przemysława Smolarka (pracownika Muzeum Narodowego w Szczecinie), w Dworze Artusa zorganizowano wystawę "Od wiosła do napędu atomowego". Przemysław Smolarek zabiegał o utworzenie Muzeum Morskiego i jego zabiegi zakończyły się sukcesem. W 1959 odpowiednie ministerstwa oraz Muzeum Techniki i Przemysłu NOT zadecydowały o utworzeniu takiego muzeum w Gdańsku i zleciły P. Smolarkowi prace przygotowawcze. Oficjalnie muzeum powołano 1 stycznia 1962, a Przemysław Smolarek został mianowany jego dyrektorem w marcu tego roku. Na tym stanowisku pozostał do swej śmierci w 1991[4][5].

Pierwszą siedziba Muzeum był gdański Żuraw, lecz wkrótce muzeum zaczęło się rozrastać. W 1963 otwarto nowy oddział Muzeum Latarnictwa w Rozewiu zaś w 1972 Muzeum Rybołówstwa w Helu. Także w 1972 zmieniono nazwę na "Centralne Muzeum Morskie"[5].

W 1977 muzeum rozszerzyło się na odrestaurowany budynek przyległy do Żurawia. W budynku tym zorganizowano oddział o nazwie "Skład kolonialny". W 1984 otwarto kolejny oddział, Muzeum Wisły w Tczewie, oraz przejęto Dar Pomorza – żaglowiec, będący wcześniej statkiem szkolnym Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni. Kolejnym nabytkiem Muzeum stał się parowiec Sołdek, pierwszy statek pełnomorski zbudowany po wojnie w Polsce, który otwarto dla zwiedzających w 1989. Od 1989 muzeum przejmowało odrestaurowane spichrze na Ołowiance, będącej dawniej centrum gdańskiego portu. W 2005 pięć spichrzów zostało głównym budynkiem Muzeum.

W 2012 dawne składy kolonialne zostały przerobione na Morskie Centrum Kultury. Od 2013 Muzeum jest Narodowym Muzeum Morskim[5].

W 2016 otwarto kolejny oddział: Centrum Konserwacji Wraków Statków w Tczewie, tuż koło Muzeum Wisły[6].

Pierwszym dyrektorem był dr hab. Przemysław Smolarek, (do 1991). Następnym dyrektorem był doc. dr hab. Andrzej Zbierski, który przeszedł na emeryturę w 2001. W 2001 stanowisko to, po wygranym konkursie, objął dr inż. Jerzy Litwin[5], a po nim w styczniu 2019 roku dr Robert Domżał.

W 2010 muzeum, jeszcze jako Centralne Muzeum Morskie w Gdańsku, zostało odznaczone Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[7].

Oddziały Muzeum[edytuj | edytuj kod]

Obecnie Muzeum składa się z 9 oddziałów:

  • Żuraw – w budynku dawnej bramy z dźwigiem (zbudowanej w XV wieku, w latach 50. XX wieku odbudowanej po zniszczeniach wojennych) znajdują się wystawy dotyczące historycznego portu oraz ludzi tam pracujących (dokerzy, przewoźnicy, kupcy, żaglomistrze i powroźnicy)[8].
  • Spichlerze na Ołowiance - w głównym budynku Muzeum można zwiedzić trzy wystawy stałe: "Polacy na morzach świata", "Archeologia Morska i Nurkowanie" oraz "Galeria Morska" (ekspozycja malarstwa marynistycznego) oraz wystawy czasowe. Oprócz wystaw znajduje się tam archiwum oraz sala konferencyjna[9].
  • Ośrodek Kultury Morskiej jest obiektem przeznaczonym do edukacji. Na zdalnie sterowanych modelach statków i żaglowców można pokazać manewry statków. Inne eksponaty pokazują załadunek towarów i inne aspekty żeglugi. Wystawa stała w Ośrodku Kultury "Łodzie ludów świata" zawiera przykłady niewielkich łodzi z całego świata[10]. W 2017 ośrodek zwiedziło 106 244 osoby[3]
  • Muzeum rybołówstwa zlokalizowane w budynku XV-wiecznego kościoła[11] w Helu pokazuje przedmioty związane z rybołówstwem w Zatoce Gdańskiej i na Bałtyku oraz wytwory kultury kaszubskiej[12].
  • Muzeum Zalewu Wiślanego w Kątach Rybackich prezentuje historię szkutnictwa i rybołówstwa na Zalewie Wiślanym[13].
  • Muzeum Wisły w Tczewie – mieszczące się w XIX wiecznym budynku przemysłowym[14] – pokazuje obiekty związane z transportem wiślanym. Ekspozycja ma pokazywać znaczenie Wisły dla polskiego handlu i gospodarki między XV a XVIII wiekiem oraz różne typy łodzi, tratw i statków używanych na Wiśle[14].
  • Centrum Konserwacji Wraków Statków w Tczewie składa się z dwóch części (w jednym budynku). Pierwszym jest magazyn studyjny, gdzie zwiedzający mogą obejrzeć łodzie i części statków pochodzące z badań archeologicznych, a także historyczne jachty Opty, Dal, Kumka IV oraz kolekcję kajaków z lat 1930–1950. Drugą częścią jest pracownia konserwatorska, w której obiekty archeologiczne poddawane są konserwacji lub rekonstrukcji. Pracownia konserwatorska urządzona jest w taki sposób, że zwiedzający mają widok na całą pracownię (z antresoli) i mogą oglądać poszczególne etapy prac[15][16].
  • Statek muzeum Sołdek – parowy rudo-węglowiec zbudowany w 1949. Zwiedzający mogą zobaczyć konstrukcję i wyposażenie statku oraz warunki życia i pracy marynarzy w połowie XX wieku[17].
  • Statek muzeum Dar Pomorza - trójmasztowa fregata zbudowana w 1909; w latach 1929–1983 służyła jako statek szkolny polskich szkół morskich. Jako statek muzeum umożliwia poznanie budowy żaglowca, a wystawy pokazują historię polskiego szkolnictwa morskiego. Jedna z wystaw poświęcona jest pisarzowi Karolowi Olgierdowi Borchardtowi, który w latach 1938–1939 był na Darze Pomorza starszym oficerem[18].
  • Sala BHP Stoczni Gdańskiej - historyczne miejsce podpisania porozumień sierpniowych, w strukturze NMM od września do grudnia 2019 roku[19], następnie przekazana NSZZ "Solidarność"[20].

Jedenastym oddziałem ma zostać planowane w Łebie Muzeum Archeologii Podwodnej i Rybołówstwa Bałtyckiego, którego budowa ma się skończyć do 2023 roku[21].

Działalność edukacyjna[edytuj | edytuj kod]

Dział Edukacji Narodowego Muzeum Morskiego organizuje różne działania o charakterze edukacyjnym. Są to lekcje muzealne na tematy związane z działalnością Muzeum, a także z dziedziny popularyzacji nauki[22]. Oprócz lekcji skierowanych do typowych grup szkolnych ze wszystkich szczebli nauczania organizowane są wykłady i warsztaty dla rodzin a także zajęcia dla osób niepełnosprawnych fizycznie lub mentalnie[23].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ CMM podniesione do rangi Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku. Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku, 2013-12-11. [dostęp 2019-09-17].
  2. ↑ Rekordowy rok 2016, „Biuletyn Informacyjny Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku”, styczeń 2017 [dostęp 2017-09-28].
  3. ↑ a b Narodowe Muzeum Morskie: 469 836 zwiedzających. Trójmiasto.Wyborcza.pl, 2018-01-23.
  4. ↑ l, Internetowy Polski Słownik Biograficzny, www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2016-09-15].
  5. ↑ a b c d Historia Muzeum - Muzeum - Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku, www.nmm.pl [dostęp 2016-09-15].
  6. ↑ Centrum Konserwacji Wraków Statków w Tczewie - Centrum Konserwacji Wraków Statków - Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku, www.nmm.pl [dostęp 2016-09-15].
  7. ↑ Medal Zasłużony Kulturze - Gloria Artis. www.mkidn.gov.pl. [dostęp 2020-05-30].
  8. ↑ Żuraw dawniej i dziś - Żuraw - Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku, www.nmm.pl [dostęp 2016-09-15].
  9. ↑ Wystawy stałe - Spichlerze na Ołowiance - Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku, www.nmm.pl [dostęp 2016-09-15].
  10. ↑ O OKM - Ośrodek Kultury Morskiej - Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku, www.nmm.pl [dostęp 2016-09-15].
  11. ↑ Historia obiektu - Muzeum Rybołówstwa - Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku, www.nmm.pl [dostęp 2016-09-15].
  12. ↑ Dzieje rybołówstwa na wodach Zatoki Gdańskiej - Muzeum Rybołówstwa - Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku, www.nmm.pl [dostęp 2016-09-15].
  13. ↑ Wystawa w Muzeum Zalewu Wiślanego - Muzeum Zalewu Wiślanego - Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku, www.nmm.pl [dostęp 2016-09-15].
  14. ↑ a b Wisła w dziejach Polski - Muzeum Wisły - Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku, www.nmm.pl [dostęp 2016-09-15].
  15. ↑ Pracownia konserwatorska - Centrum Konserwacji Wraków Statków - Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku, www.nmm.pl [dostęp 2016-09-15].
  16. ↑ Magazyn studyjny - Centrum Konserwacji Wraków Statków - Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku, www.nmm.pl [dostęp 2016-09-15].
  17. ↑ Zwiedzanie statku - „Sołdek” - Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku, www.nmm.pl [dostęp 2016-09-15].
  18. ↑ Zwiedzanie statku - „Dar Pomorza” - Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku, www.nmm.pl [dostęp 2016-09-15].
  19. ↑ Dorota Karaś: Historyczna sala BHP w Gdańsku została oddziałem Narodowego Muzeum Morskiego. Trójmiasto.Wyborcza.pl, 2019-09-04.
  20. ↑ Historyczna Sala BHP wróciła do "Solidarności". Związkowcy szykują konkurencję dla ECS
  21. ↑ Dorota Karaś: W Łebie powstaje wyjątkowe muzeum. Tuż przy plaży, w granicach portu. Trójmiasto.Wyborcza.pl, 2019-03-03.
  22. ↑ Dział Edukacji - Edukacja - Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku, www.nmm.pl [dostęp 2017-11-24].
  23. ↑ Niepełnosprawni - Edukacja - Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku, www.nmm.pl [dostęp 2017-11-24].
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Narodowe_Muzeum_Morskie_w_Gdańsku&oldid=59947847”