Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku
Ilustracja
Żuraw i Ośrodek Kultury Morskiej
Państwo

 Polska

Miejscowość

Gdańsk

Adres

Ołowianka 9-13, 80-751 Gdańsk

Data założenia

1962

Zakres zbiorów

zabytki związane z żeglugą, szkutnictwem, okrętownictwem, rybołówstwem, morską historią Polski i jej gospodarką

Dyrektor

dr Robert Domżał

Oddziały
Położenie na mapie Gdańska
Mapa konturowa Gdańska, w centrum znajduje się punkt z opisem „Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, u góry znajduje się punkt z opisem „Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku”
Położenie na mapie województwa pomorskiego
Mapa konturowa województwa pomorskiego, blisko centrum na prawo u góry znajduje się punkt z opisem „Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku”
Ziemia54°21′03,7440″N 18°39′32,4360″E/54,351040 18,659010
Multimedia w Wikimedia Commons
Strona internetowa
logotyp placówki

Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku (do 10 grudnia 2013 Centralne Muzeum Morskie w Gdańsku[1]) – narodowa instytucja kultury, muzeum przyjmujące za swoje posłannictwo ochronę dziedzictwa nautologicznego, poprzez gromadzenie i zabezpieczanie zabytków związanych z żeglugą, szkutnictwem, okrętownictwem, rybołówstwem oraz upowszechniające wiedzę o nich, a także o morskiej historii Polski i jej gospodarce.

Muzeum realizuje swoją misję poprzez prace badawcze, konserwację zabytków, organizację wystaw i uczestnictwo w stowarzyszeniach muzealniczych. Muzeum stara się skupić wokół siebie ludzi, instytucje, urzędy i firmy związane z gospodarką morską, tak aby móc przy ich wsparciu realizować swoje cele i wypełniać wyznaczoną misję.

W 2022 wszystkie oddziały Muzeum zwiedziło 385 431 osób[2], a w rekordowym 2017 – 469 836[3].

Historia[edytuj | edytuj kod]

W 1958 powołane zostało Towarzystwo Przyjaciół Muzeum. Z jego inicjatywy, z udziałem Przemysława Smolarka (pracownika Muzeum Narodowego w Szczecinie), w Dworze Artusa zorganizowano wystawę „Od wiosła do napędu atomowego”. Przemysław Smolarek zabiegał o utworzenie Muzeum Morskiego i jego zabiegi zakończyły się sukcesem. W 1959 odpowiednie ministerstwa oraz Muzeum Techniki i Przemysłu NOT zadecydowały o utworzeniu takiego muzeum w Gdańsku i zleciły P. Smolarkowi prace przygotowawcze. Oficjalnie muzeum powołano 1 stycznia 1962, a Przemysław Smolarek został mianowany jego dyrektorem w marcu tego roku. Na tym stanowisku pozostał do swej śmierci w 1991[4][5].

Pierwszą siedzibą Muzeum był gdański Żuraw, lecz wkrótce Muzeum zaczęło się rozrastać. W 1963 otwarto nowy oddział Muzeum Latarnictwa w Rozewiu (obecnie w gestii Towarzystwa Przyjaciół Narodowego Muzeum Morskiego, ale nie jest już oddziałem) zaś w 1972 Muzeum Rybołówstwa w Helu. W tym samym roku zmieniono nazwę na Centralne Muzeum Morskie[5].

W 1977 Muzeum rozszerzyło się na odrestaurowany budynek przyległy do Żurawia zwany Składem Kolonialnym. W 1981 Muzeum przejęło parowiec Sołdek, pierwszy statek pełnomorski zbudowany po II wojnie światowej w Polsce, a w 1982 – Dar Pomorza – żaglowiec, będący wcześniej statkiem szkolnym Wyższej Szkoły Morskiej w Gdyni. W 1984 otwarto kolejny oddział – Muzeum Wisły w Tczewie. Od 1989 Muzeum przejmowało odrestaurowane spichrze na Ołowiance, będącej dawniej centrum gdańskiego portu. W 2010 Muzeum zostało odznaczone Srebrnym Medalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[6]. W 2012 na miejscu dawnego budynku Składu Kolonialnego wybudowano Ośrodek Kultury Morskiej – kolejny oddział Muzeum. W grudniu 2013 nazwa Muzeum została zmieniona na Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku[5]. W 2016 otwarto kolejny oddział – Centrum Konserwacji Wraków Statków w Tczewie, w sąsiedztwie Muzeum Wisły[7].

Dyrektorzy[edytuj | edytuj kod]

Oddziały Muzeum[edytuj | edytuj kod]

  • Spichlerze na Ołowiance (Gdańsk) – siedziba Muzeum; w głównym budynku Muzeum można zwiedzić trzy wystawy stałe: „Polacy na morzach świata”, „Archeologia Morska i Nurkowanie”, „Galerię Morską” (ekspozycja malarstwa marynistycznego) oraz wystawy czasowe; oprócz wystaw znajdują się tam m.in. archiwum, biblioteka z czytelnią i sala konferencyjna[8].
  • Żuraw (Gdańsk) – w budynku dawnej bramy miejskiej z dźwigiem (zbudowanej w XV wieku, w latach 50. XX wieku odbudowanej po zniszczeniach wojennych) prowadzone są obecnie prace remontowo-modernizacyjne wraz z instalacją nowej wystawy stałej[9].
  • Ośrodek Kultury Morskiej (Gdańsk) – powstały w 2012 oddział jest nowoczesnym centrum edukacji morskiej, w którym na szeroką skalę prowadzone są zajęcia edukacyjne dla grup szkolnych; znajdują się tam dwie wystawy stałe: „Ludzie – statki – porty” (wystawa interaktywna o tematyce morskiej)[10] i „Łodzie ludów świata” (kolekcja egzotycznych łodzi z różnych stron świata)[11] oraz wystawa czasowa,
  • Statek-muzeum Sołdek (Gdańsk) – pierwszy statek pełnomorski zbudowany w Polsce po II wojnie światowej (1949); zwiedzający mogą poznać konstrukcję i wyposażenie statku oraz warunki życia i pracy marynarzy w połowie XX wieku[12].
  • Sala BHP Stoczni Gdańskiej (Gdańsk) – historyczne miejsce podpisania porozumień sierpniowych, w strukturze NMM od września do grudnia 2019[13], następnie przekazana NSZZ „Solidarność”[14].
  • Statek-muzeum Dar Pomorza (Gdynia) – trójmasztowa fregata zbudowana w 1909; od 1930 statek szkolny polskich szkół morskich; na statku można oglądać wystawę stałą prezentującą historię jednostki, w tym m.in. postać Karola Olgierda Borchardta, który w latach 1938–1939 służył na Darze Pomorza jako starszy oficer oraz wystawy czasowe[15].
  • Muzeum Wisły (Tczew) – oddział znajduje się w XIX-wiecznym budynku przemysłowym; można w nim oglądać wystawę stałą „Wisła w dziejach Polski”, ukazującą znaczenie Wisły dla polskiej gospodarki w okresie XVI-XX w., w tym różne typy łodzi, tratw i statków rzecznych używanych na Wiśle[16][17] oraz wystawę czasową.
  • Centrum Konserwacji Wraków Statków (Tczew) – w Magazynie Studyjnym zwiedzający mogą oglądać m.in. fragmenty wraków statków odkrytych na dnie Bałtyku, pradawne łodzie z terenów Polski, kolekcję egzotycznych jednostek z różnych stron świata oraz historyczne polskie jachty – Opty, Dal, Kumka IV[18]; wydzieloną częścią budynku (dostępną dla zwiedzających z poziomu antresoli) jest pracownia konserwatorska, w której obiekty archeologiczne poddawane są konserwacji i rekonstrukcji[19].
  • Muzeum Rybołówstwa (Hel) – oddział znajduje się w budynku XV-wiecznego kościoła ewangelickiego; można w nim oglądać wystawę stałą „Dzieje rybołówstwa na wodach Zatoki Gdańskiej”, ukazującą tradycyjne rybołówstwo i szkutnictwo kaszubskie, dzieje samego Helu, historię polskiego rybołówstwa morskiego, ekologię Bałtyku[20] oraz wystawę czasową; zwiedzający mogą również podziwiać panoramę Helu z tarasu wieży widokowej kościoła.
  • Muzeum Zalewu Wiślanego (Kąty Rybackie) – prezentuje historię szkutnictwa i rybołówstwa na Zalewie Wiślanym; na wystawie znajdują się także zabytki związane z żeglarstwem, pracą na morzu, historią ratownictwa brzegowego, żeglarstwem lodowym oraz powroźnictwem[21]; można tam również oglądać wystawę czasową.
  • Muzeum Archeologii Podwodnej i Rybołówstwa Bałtyckiego (Łeba) – obecnie w budowie[22].

Działalność edukacyjna[edytuj | edytuj kod]

Dział Edukacji Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku organizuje różne działania o charakterze edukacyjnym. Są to oprowadzania z przewodnikiem po wystawach, lekcje muzealne dla grup szkolnych[23], zajęcia dla rodzin z dziećmi[24], warsztaty plastyczne dla seniorów, a także warsztaty dla osób niepełnosprawnych[25]. Edukatorzy prowadzą również zajęcia sezonowe w czasie ferii zimowych[26] i wakacji letnich[27]. W Muzeum odbywają się imprezy edukacyjne o charakterze masowym, np. promujące wystawy czasowe lub będące częścią wydarzeń ogólnopolskich, takich jak Noc Muzeów, Europejskie Dni Dziedzictwa, czy Weekend seniora z kulturą.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ CMM podniesione do rangi Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku – Narodowe Muzeum Morskie [dostęp 2023-01-18] (pol.).
  2. ↑ Rekordowy rok w Narodowym Muzeum Morskim w Gdańsku. Który oddział odwiedziło najwięcej turystów? – Narodowe Muzeum Morskie [dostęp 2023-01-18] (pol.).
  3. ↑ Biuletyn NMM, 1/2018, s. 2. https://nmm.pl/wp-content/uploads/2021/05/NMMBiuletyn001_2018.pdf
  4. ↑ l, Internetowy Polski Słownik Biograficzny, www.ipsb.nina.gov.pl [dostęp 2016-09-15].
  5. ↑ a b c d Historia Muzeum – Narodowe Muzeum Morskie [dostęp 2023-01-18] (pol.).
  6. ↑ Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis. www.mkidn.gov.pl. [dostęp 2020-05-30].
  7. ↑ Centrum Konserwacji Wraków Statków w Tczewie – premiera nowego oddziału NMM – Narodowe Muzeum Morskie [dostęp 2023-01-18] (pol.).
  8. ↑ SPICHLERZE NA OŁOWIANCE – Narodowe Muzeum Morskie [dostęp 2023-01-18] (pol.).
  9. ↑ Żuraw – Narodowe Muzeum Morskie w Gdańsku, www.nmm.pl/zuraw/ [dostęp 2023-01-18].
  10. ↑ Interaktywna wystawa „Ludzie-Statki-Porty” – Narodowe Muzeum Morskie [dostęp 2023-01-18] (pol.).
  11. ↑ Łodzie ludów świata – Narodowe Muzeum Morskie [dostęp 2023-01-18] (pol.).
  12. ↑ „SOŁDEK” – Narodowe Muzeum Morskie [dostęp 2023-01-18] (pol.).
  13. ↑ Sala BHP oddziałem Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku – Narodowe Muzeum Morskie [dostęp 2023-01-18] (pol.).
  14. ↑ Historyczna Sala BHP wróciła do "Solidarności". Związkowcy szykują konkurencję dla ECS
  15. ↑ „DAR POMORZA” – Narodowe Muzeum Morskie [dostęp 2023-01-18] (pol.).
  16. ↑ Wisła w dziejach Polski – Narodowe Muzeum Morskie [dostęp 2023-01-18] (pol.).
  17. ↑ „Wisła w dziejach Polski” – otwarcie II części wystawy stałej w Muzeum Wisły w Tczewie – Narodowe Muzeum Morskie [dostęp 2023-01-18] (pol.).
  18. ↑ Magazyn Studyjny – Narodowe Muzeum Morskie [dostęp 2023-01-18] (pol.).
  19. ↑ Pracownia Konserwatorska – Narodowe Muzeum Morskie [dostęp 2023-01-18] (pol.).
  20. ↑ Dzieje rybołówstwa na wodach Zatoki Gdańskiej – Narodowe Muzeum Morskie [dostęp 2023-01-18] (pol.).
  21. ↑ Wystawa w Muzeum Zalewu Wiślanego – Narodowe Muzeum Morskie [dostęp 2023-01-18] (pol.).
  22. ↑ Uroczystość wmurowania kamienia węgielnego pod budowę Muzeum Archeologii Podwodnej i Rybołówstwa Bałtyckiego w Łebie – Narodowe Muzeum Morskie [dostęp 2023-01-18] (pol.).
  23. ↑ Lekcje muzealne – Narodowe Muzeum Morskie [dostęp 2023-01-18] (pol.).
  24. ↑ Warsztaty muzealne – Narodowe Muzeum Morskie [dostęp 2023-01-18] (pol.).
  25. ↑ Osoby niepełnosprawne – Narodowe Muzeum Morskie [dostęp 2023-01-18] (pol.).
  26. ↑ Ferie zimowe – Narodowe Muzeum Morskie [dostęp 2023-01-18] (pol.).
  27. ↑ Wakacje – Narodowe Muzeum Morskie [dostęp 2023-01-18] (pol.).
Muzea i placówki o charakterze muzealnym w Gdańsku
Muzeum Gdańska
Muzeum Narodowe
oddziały zamiejscowe
Narodowe Muzeum Morskie
oddziały zamiejscowe
statki muzea
Muzeum Archeologiczne
oddziały zamiejscowe
Pozostałe
Nieistniejące

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Narodowe_Muzeum_Morskie_w_Gdańsku&oldid=71322199”