Centrum Pedagogiczne dla Polskiego Szkolnictwa Narodowościowego w Czeskim Cieszynie

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Centrum Pedagogiczne dla Polskiego Szkolnictwa Narodowościowego w Czeskim Cieszynie
Ilustracja
Siedziba Centrum Pedagogicznego dla Polskiego Szkolnictwa Narodowościowego w Czeskim Cieszynie
Państwo

 Czechy

Miejscowość

Czeski Cieszyn

Data założenia

1.1.1995

Dyrektor

Marta Kmeť

Adres

Ostravská 612/21, 737 01 Český Těšín

Położenie na mapie Czech
Mapa konturowa Czech, blisko prawej krawiędzi znajduje się punkt z opisem „Centrum Pedagogiczne dla Polskiego Szkolnictwa Narodowościowego w Czeskim Cieszynie”
Ziemia49°44′44,268″N 18°37′04,584″E/49,745630 18,617940
Strona internetowa

Centrum Pedagogiczne dla Polskiego Szkolnictwa Narodowościowego w Czeskim Cieszynie – instytucja mająca za cel wspieranie procesu edukacji w polskich placówkach oświatowych na Zaolziu, doskonalenie zawodowe pracowników pedagogicznych i aktywną współpracę europejską zwłaszcza w ramach Euroregionu Těšínské Slezsko – Śląsk Cieszyński. Początek działalności placówki datuje się na 1.1.1995. Ustanowiona została przez Ministerstwo Szkolnictwa, Młodzieży i Wychowania Fizycznego w RC. W Republice Czeskiej nie ma innej tego typu placówki[1]. Dyrektorką Centrum jest Marta Kmeť[2]. Siedziba centrum znajduje się w Czeskim Cieszynie przy ulicy Ostrawskiej[3].

Tablica na budynku, w którym znajduje się Centrum Pedagogiczne

Działalność[4][5][edytuj | edytuj kod]

  • kształcenie ustawiczne pracowników pedagogicznych
  • czesko-polska współpraca transgraniczna (zwłaszcza w zakresie edukacji)
  • wydawanie miesięczników dla dzieci i młodzieży (Jutrzenka i Ogniwo), które służą też jako pomoce metodyczne
  • pomoc metodyczna i dydaktyczna placówkom oświatowym z polskim językiem nauczania na Zaolziu
  • organizacja konkursów i olimpiad dla dzieci i młodzieży
  • współpraca europejska

Pomoce metodyczne – miesięczniki dla dzieci i młodzieży[edytuj | edytuj kod]

Jutrzenka[6][7][edytuj | edytuj kod]

Jutrzenka: miesięcznik dla dzieci młodszych Polskich szkół podstawowych w Republice Czeskiej – miesięcznik wydawany przez Centrum Pedagogiczne dla Polskiego Szkolnictwa Narodowościowego w Czeskim Cieszynie, skierowany do uczniów klas 1 do 5 polskich szkół podstawowych na Zaolziu. Ponieważ chodzi o czasopismo o charakterze pomocy metodycznej dla polskich szkół i przedszkoli w RC, jego wydawanie dofinansowuje czeskie Ministerstwo Szkolnictwa, Młodzieży i Wychowania Fizycznego[8]. Pierwszy numer Jutrzenki pojawił się w kwietniu 1911. Obecnie redaktorem naczelnym czasopisma jest Barbara Glac. Ilustracje do Jutrzenki tworzą Darina Krygiel i Barbara Kowalczyk. W każdym numerze Jutrzenki znajdują się opowiadania, zgadywanki, wiersze, żarty, kącik robótek ręcznych, konkursy, łamigłówki itp.[8]

Ogniwo[9][edytuj | edytuj kod]

Ogniwo – miesięcznik dla dzieci młodszych Polskich szkół podstawowych w Republice Czeskiej – miesięcznik wydawany przez Centrum Pedagogiczne dla Polskiego Szkolnictwa Narodowościowego w Czeskim Cieszynie, przeznaczone dla uczniów klas 5 – 9 (drugi stopień) polskich szkół podstawowych na Zaolziu[10] .Oprócz części związanej z programem nauczania, zawiera sporo miejsca przeznaczonego na twórczość młodzieży i prezentację uzdolnionych uczniów, którzy stają się bohaterami danego numeru Ogniwa. Nauczyciele mogą z niego korzystać na lekcjach wychowania obywatelskiego, historii, języków obcych, zoologii itp.[11]

Historia „Jutrzenki” i „Ogniwa”[12][edytuj | edytuj kod]

Już na początku 20. wieku ZG Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego na Śląsku Cieszyńskim dyskutował o powołaniu regionalnej gazetki dla dzieci. Założycielem „Jutrzenki” stał się Klemens Matusiak, nauczyciel szkoły w Trzanowicach, sekretarz ZG PTP, który zarazem objął stanowisko jej wydawcy i redaktora. Pierwszy numer pojawił się w kwietniu 1911. Podczas I wojny światowej „Jutrzenka” przerwała swoją działalność na siedem lat, a pierwszy powojenny numer ukazał się dopiero 22.4.1922. Pismo zostało wznowione przez Towarzystwo Nauczycieli Polskich w Czechosłowacji.

Podobna gazetka pt. „Nasza Młodzież” była wydawana od roku 1921 przez Związek Nauczycielstwa Śląska Wschodniego. W grudniu 1922 doszło do połączenia „Jutrzenki” i „Naszej Młodzieży”, a nowy miesięcznik nosił nazwę „Nasze Pisemko” i ukazywał się nieprzerwanie aż do października 1939.

Po wkroczeniu wojsk polskich w 1939 na Zaolzie, zaprzestano wydawania „Naszego Pisemka”.

Po II wojnie światowej polskie szkolnictwo na Śląsku Cieszyńskim borykało się z całkowitym brakiem podręczników szkolnych. Wtedy doszło do odnowienia prasy dziecięcej na Zaolziu. Powstały dwa pisemka: „Nasza Szkoła” (kontynuatorka „Jutrzenki” i „Naszego Pisemka”, która skierowana była do młodszych uczniów i później przyjęła tytuł „Jutrzenka”) oraz „Praca Szkolna” dla starszych dzieci. Tytuł „Praca Szkolna” został później zamieniony na „Ogniwo”. Redaktorami w ciągu lat byli Jan Kotas, Gustaw Przeczek, Józef Ondrusz, Henryk Jasiczek i Czesław Curzydło.

W okresie od aksamitnej rewolucji aż prawie po teraźniejszość losy gazetek nie obeszły się bez niepewności, spowodowanych problemami finansowymi. Wydawca niejednokrotnie musiał uzasadniać ich przydatność w procesie nauczania.

Placówki edukacyjne[13][edytuj | edytuj kod]

Szkoły podstawowe[edytuj | edytuj kod]

Klasy 1 – 9[edytuj | edytuj kod]

  • Szkoła Podstawowa z Polskim Językiem Nauczania 737 01 Český Těšín, Havlíčkova 13
  • Szkoła Podstawowa i Przedszkole z Polskim Językiem Nauczania 736 01 Havířov Bludovice, Selská 14/429
  • Polska Szkoła Podstawowa i Przedszkole 733 01 Karviná – Fryštát, dr Olszaka 156
  • Szkoła Podstawowa i Przedszkole z Polskim Językiem Nauczania 735 53 Dolní Lutyně, Kopernikova 652
  • Szkoła Podstawowa i Przedszkole z Polskim Językiem Nauczania 735 35 Horní Suchá, Těrlická 407
  • Szkoła Podstawowa i Przedszkole im. Stanisława Hadyny z Polskim Językiem Nauczania 739 95 Bystřice č. 366
  • Szkoła Podstawowa i Przedszkole z Polskim Językiem Nauczania im. Jana Kubisza 739 53 Hnojník č. 6
  • Szkoła Podstawowa im. H. Sienkiewicza z Polskim Językiem Nauczania w Jabłonkowie 739 91 Jablunkov, Školní 438
  • Polska Szkoła Podstawowa i Przedszkole im. Gustawa Przeczka w Trzyńcu 739 61 Třinec I, Nádražní 10
  • Polska Szkoła Podstawowa im. Wisławy Szymborskiej 739 94 Vendryně, č. 234

Klasy 1 – 5[edytuj | edytuj kod]

  • Szkoła Podstawowa i Przedszkole z Polskim Językiem Nauczania im. Żwirki i Wigury 735 42 Těrlicko, Pionýrů 1/243
  • Szkoła Podstawowa z Polskim Językiem Nauczania (elokowana placówka PSP Czeski Cieszyn) 737 01 Český Těšín – Svibice, Polní 10
  • Szkoła Podstawowa z Polskim Językiem Nauczania 735 43 Albrechtice, Školní 11
  • Szkoła Podstawowa i Przedszkole z Polskim Językiem Nauczania 735 14 Orlová – Lutyně, Lutyňská 400
  • Szkoła Podstawowa z Polskim Językiem Nauczania 735 34 Stonava – Holkovice č.326
  • Szkoła Podstawowa z Polskim Językiem Nauczania 739 98 Mosty u Jablunkova, č. 750
  • Szkoła Podstawowa i Przedszkole z Polskim Językiem Nauczania 739 85 Bukovec č. 66
  • Szkoła Podstawowa i Przedszkole z Polskim Językiem Nauczania 739 97 Hrádek č. 77
  • Szkoła Podstawowa i Przedszkole z Polskim Językiem Nauczania 739 81 Košařiska č. 70
  • Szkoła Podstawowa im. H. Sienkiewicza z Polskim Językiem Nauczania w Jabłonkowie (Łomna Dolna-placówka elekowana) 739 91 Dolní Lomná č. 70
  • Szkoła Podstawowa z Polskim Językiem Nauczania 739 81 Milíkov č. 104
  • Szkoła Podstawowa z Polskim Językiem Nauczania 739 92 Návsí, Pod výtopnou 190
  • Polska Szkoła Podstawowa i Przedszkole im. Gustawa Przeczka w Trzyńcu Filia Oldrzychowice 739 61 Oldřichovice č 210
  • Szkoła Podstawowa i Przedszkole z Polskim Językiem Nauczania 739 56 Ropice č.146

Szkoły średnie[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. O nas | Centrum Pedagogiczne [online], www.pctesin.cz [dostęp 2021-10-10].
  2. Centrum Pedagogiczne dla Polskiego Szkolnictwa Narodowościowego – Město Český Těšín [online] [dostęp 2021-10-17] (pol.).
  3. Kontakt | Centrum Pedagogiczne [online], www.pctesin.cz [dostęp 2021-10-17].
  4. Aktualności | Centrum Pedagogiczne [online], www.pctesin.cz [dostęp 2021-10-10].
  5. [1].
  6. Jutrzenka | Centrum Pedagogiczne [online], www.pctesin.cz [dostęp 2021-10-10].
  7. Jutrzenka świętuje 110 lat – eHutník [online] [dostęp 2021-10-17] (cz.).
  8. a b Toras Marketing, Gazeta Polaków w Republice Czeskiej- Fenomen »Jutrzenka« od 110 lat! [online], glos.live [dostęp 2021-10-10].
  9. Historia | Jutrzenka [online], www.pctesin.cz [dostęp 2021-10-10].
  10. IPAC: Cosmotron Bohemia, z, Jihočeská vědecká knihovna v Českých Budějovicích, Ogniwo [online], katalog.cbvk.cz [dostęp 2021-10-17] (cz.).
  11. Historia | Ogniwo [online], www.pctesin.cz [dostęp 2021-10-17].
  12. Historia | Ogniwo [online], www.pctesin.cz [dostęp 2021-10-12].
  13. Placówki edukacyjne | Centrum Pedagogiczne [online], www.pctesin.cz [dostęp 2021-10-10].