Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika Polskiej Akademii Nauk
 Budynek główny CAMK | |
| Typ |
państwowy |
|---|---|
| Patron | |
| Państwo | |
| Adres |
ul. Bartycka 18 |
| Liczba pracowników • naukowych |
|
| Dyrektor | |
Położenie na mapie Warszawy  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
 52°12′47,3″N 21°04′04,9″E/52,213139 21,068028
| |
| Strona internetowa | |
Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika Polskiej Akademii Nauk (CAMK) – instytut naukowy Polskiej Akademii Nauk, mieszczący się w Warszawie przy ul. Bartyckiej 18.
Opis
[edytuj | edytuj kod]CAMK powstał z przekształcenia Zakładu Astronomii PAN (powołanego w 1956)[2][3]. Przekształcenia dokonano 11 lutego 1976, gdy dyrektorem był Józef Smak[2]. Początkowo CAMK mieścił się w budynku Obserwatorium Astronomicznego Uniwersytetu Warszawskiego[2][4]. Siedziba CAMKu został oddany do użytku w maju 1978[5], w 435. rocznicę śmierci Mikołaja Kopernika[6].
Zbudowanie i wyposażenie CAMK było możliwe dzięki pomocy amerykańskiego środowiska astronomicznego, w tym Roberta O'Della z Obserwatorium Yerkesa[2]. Jednym z pomysłodawców Centrum był polski astrofizyk Bohdan Paczyński. M.in. dzięki Paczyńskiemu powstałe w 1978 r. Centrum zostało wyposażone w pierwszy w tej części Europy minikomputer PDP-11/45 o dużej, jak na owe czasy, pamięci 128 kilobajtów (z czego użyteczne było 96 kB) i dwa terminale VT-100.
W Centrum prowadzone są badania z zakresu szeroko pojętej astronomii i astrofizyki: ewolucji gwiazd, teorii akrecji, astrofizyki wysokich energii, dynamiki układów gwiazdowych, kosmologii, teorii względności, astrofizyki gwiazd neutronowych, komputerowych symulacji procesów astrofizycznych i innych. CAMK prowadzi także studia doktoranckie w zakresie astronomii oraz astrofizyki i posiada uprawnienia do nadawania stopni naukowych doktora i doktora habilitowanego. W 2015 w Centrum było zatrudnionych 44 pracowników naukowych[1].
Osoby związane z Centrum
[edytuj | edytuj kod]
Lista zawiera samodzielnych pracowników nauki (oraz inne osoby, mające biogramy w Wikipedii), którzy kiedykolwiek pracowali w Centrum Astronomicznym im. Mikołaja Kopernika.
- Marek Abramowicz
- Wojciech Arkuszewski
- Piotr Amsterdamski
- Stanisław Bajtlik
- Tomasz Chlebowski
- Michał Chodorowski
- Bożena Czerny
- Marek Demiański
- Wojciech Dziembowski
- Mirosław Giersz
- Dorota Gondek-Rosińska
- Paweł Haensel
- Roman Juszkiewicz
- Janusz Kałużny
- Włodzimierz Kluźniak
- Maciej Konacki
- Maciej Kozłowski
- Andrzej Krasiński
- Wojciech Krzemiński
- Andrzej Kudlicki
- Jean-Pierre Lasota
- Ewa Łokas
- Joanna Mikołajewska
- Rafał Moderski
- Paweł Moskalik
- Arkadiusz Olech
- Bohdan Paczyński
- Aleksiej Pamiatnych
- Rafał Pietrak
- Mieczysław Prószyński (vel. Bimon)
- Agata Różańska
- Michał Różyczka
- Bronisław Rudak
- Marek Sarna
- Aleksander Schwarzenberg-Czerny
- Marek Sikora
- Józef Smak
- Andrzej Sołtan
- Krzysztof Stanek
- Antoni Stawikowski
- Jerzy Stodółkiewicz
- Ryszard Szczerba
- Stanisław Tatur[7]
- Romuald Tylenda
- Leszek Zdunik
- Andrzej Zdziarski
- Janusz Ziółkowski
- Piotr Życki
Zakład Astrofizyki
[edytuj | edytuj kod]W Toruniu znajduje się Zakład Astrofizyki, stanowiący oddział Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika Polskiej Akademii Nauk[8]. Jej siedziba mieści się w kamienicy przy ul. Rabiańskiej 8[9].
Inne informacje
[edytuj | edytuj kod]- CAMK odegrał rolę w łączności i drukowaniu prasy Solidarności. We wspomnieniach Heleny Łuczywo:
- W podziemiu było trochę barwnych postaci, ale mało kto mógł się równać z naszym Bimonem[10]. Od początku miał pełne ręce podziemnej roboty, intensywnie działał w grupie astronomów, która tworzyła rozgałęzioną na kilka miast sieć łączności Tygodnika i ukrywających się działaczy „S” Mazowsze [11].
- W 2010 roku CAMK otrzymało Nagrodę Naukową im. Mikołaja Kopernika w dziedzinie astronomii.
- W pomieszczeniach CAMK-u swoją siedzibę ma Polskie Towarzystwo Astronomiczne[12], oddział warszawski Polskiego Towarzystwa Miłośników Astronomii (od 1978 roku[13])[14] oraz Klub Astronomiczny Almukantarat[15].
Przypisy
[edytuj | edytuj kod]- ↑ a b c Pracownicy. [dostęp 2015-09-23]. (pol.).
- ↑ a b c d Historia,Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika, Warszawa [online], www.camk.edu.pl [dostęp 2025-07-03].
- ↑ Eugeniusz Rybka, Eugeniusz Rybka: kronika mego życia, Fontes Rerum ad Historiam Scientiae Spectantium. Series Recentior, Warszawa: Instytut Historii Nauki Polskiej Akademii Nauk : Oficyna Wydawnicza Aspra-JR, 2024 (vol. 17), s. 635, ISBN 978-83-965210-6-4 [dostęp 2025-07-03].
- ↑ Józef Smak, Od Centralngo Obserwatorium do Centrum Astronomicznego im. Mikołaja Kopernika, [w:] Janusz Tazbir (red.), Uczeni i ich badania, Polska Akademia Nauk 1952-2002, Warszawa: Kancelaria Polskiej Akademii Nauk, 2002, s. 188–197, ISBN 978-83-917393-1-0 [dostęp 2025-07-03].
- ↑ Danuta Zawierucha. Kronika wydarzeń w Warszawie. 1 IV–30 VI 1978. „Kronika Warszawy”, s. 181, 1978.
- ↑ Krzysztof Jabłoński i in.: Warszawa: portret miasta. Warszawa: Arkady, 1984, s. strony nienumerowane (Kronika odbudowy, budowy i rozbudowy 1945−1982). ISBN 83-213-2993-4.
- ↑ Prof. dr hab. Stanisław Tatur, [w:] archiwalna baza „Ludzie nauki” portalu Nauka Polska (OPI PIB) [dostęp 2024-12-28].
- ↑ Polska Akademia Nauk Centrum Astronomiczne im. M. Kopernika Zakład Astrofizyki (CAMK Toruń). fox.ncac.torun.pl. [dostęp 2023-12-09].
- ↑ Kamienica ul. Rabiańska 8. turystyka.torun.pl. [dostęp 2023-12-09].
- ↑ Pseudonim Mieczysława Prószyńskiego
- ↑ Wyborcza.pl [online], wyborcza.pl [dostęp 2017-11-22].
- ↑ Kontakt [online], www.pta.edu.pl, 18 marca 2012 [dostęp 2025-04-27].
- ↑ Aktualności - PTMA Warszawa [online], 26 listopada 2018 [dostęp 2023-02-12] (pol.).
- ↑ Oddziały. Polskie Towarzystwo Miłośników Astronomii, 2015. [dostęp 2015-11-26].
- ↑ Kontakt – Klub Astronomiczny Almukantarat [online], 21 września 2022 [dostęp 2022-12-02] (pol.).
Linki zewnętrzne
[edytuj | edytuj kod]- Strona CAMK Warszawa
- Centrum Astronomiczne im. Mikołaja Kopernika Polskiej Akademii Nauk w bazie instytucji naukowych portalu Nauka Polska (OPI).
