Centrum Sztuki Współczesnej Kronika

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Siedziba Kroniki, Rynek 26 w Bytomiu (2021)

CSW Kronika – od 1991 do 2006 roku galeria, później centrum sztuki współczesnej mieszczące się w Bytomiu.

W latach 2006–2008 dyrektorem Kroniki był Sebastian Cichocki (1975), z wykształcenia socjolog, krytyk sztuki, kurator. Wydarzenia realizowane przez Cichockiego charakteryzowały się wysublimowanym sposobem reprezentacji. Były to zazwyczaj działania wykraczające poza modernistyczne ramy galerii sztuki i samego, tradycyjnie pojmowanego działania artystycznego. Prowadzona przez niego Galeria to przestrzeń warsztatowa, która była obszarem działań, polem poszerzania dyskursów i tworzenia znaczeń. Kronika poza tradycyjnymi wystawami (2006 Projekty Aneta Grzeszykowska / Jan Smaga; Zapiski Zofia Rydet; Architektura intymna, architektura porzucona, kuratorzy: Sarmen Beglarian, Katarzyna Burza, Małgorzata Kozioł – absolwenci Podyplomowych Studiów Kuratorskich przy IHS UJ; Bad News, kuratorki: exgirls; Opady Bogna Burska; Wystawa Monika Sosnowska) organizuje projekty w przestrzeni publicznej (2006 Herostrates według J.P. Sartre'a, Twożywo; 2005 Polska Część Śląska, Anna Niesterowicz) oraz eksperymentalne cykle muzyczne (music_for_white_cubes) i interdyscyplinarne platformy artystyczne w stylu Elektropopklub, 2005[1].

Kronika przygotowuje także publikacje i wydawnictwa artystyczne (S. Cichocki, D. Foks, J. Jarniewicz, Z. Libera, Co robiła łączniczka. Książka o książce, 2006; Artur Żmijewski, Drżące ciała, 2007), organizuje warsztaty (Grzegorz Sztwiertnia: meeting room, Uroczyste otwarcie głów), prowadzi działalność popularyzatorską w środowisku lokalnym. W instytucji organizowane są także rezydencje dla artystów (Anna i Adam Witkowscy / Krzysztof Topolski, 2006). Kronika współpracuje z artystami, kuratorami i ośrodkami sztuki w Polsce i za granicą, m.in. Kunstverein/Wolfsburg, Fundacja Galerii Foksal/Warszawa, Press to Exit Project Space/Skopje, Büro Kopernikus/Berlin, Studium Kuratorskie przy IHS UJ/Kraków, thealit Frauen.Kultur.Labor/Bremen.

W latach 2008–2017 dyrektorem programowym Kroniki był Stanisław Ruksza – historyk sztuki, kurator, wykładowca, autor tekstów. Działalność programowa skupiona była wokół tematów społeczno-ekonomicznych, kontekstów lokalnych oraz badania skutków transformacji[2]. Kronika była jedną z pierwszych instytucji, która zaczęła zwracać uwagę na koszty i konsekwencje zmian społecznych w kontekście przestrzeni lokalnej[3]. Do najważniejszych projektów zrealizowanych przez S. Rukszę zalicza się: Indunature (program alternatywnej turystyki na terenie Górnego Śląska, przy współpracy S. Rukszy i M. Dosia, 2009[4][5]), Prace społeczne (cykl wystaw i interwencji, którego celem było ukazanie potencjału sztuki współczesnej w polu społecznym, 2012−2013), Workers of the Artworld Unite (poruszający problemy ekonomiczne artystów sztuki wizualnej w Polsce, we współpracy S. Rukszy z A. Cukierską, 2013[6]) oraz Projekt Metropolis (kilkuletni program badawczy, oparty na rezydencjach artystycznych, podejmujący próbę stworzenia nowej ikonografii Górnego Śląska i Zagłębia Dąbrowskiego, angażujący rodzimych i zagranicznych artystów oraz mieszkańców regionu; S. Ruksza we współpracy z Ł. Trzcińskim i Fundacją Imago Mundi, 2012-2015[7][8][9][10]).

Od 2017 roku dyrektor programową CSW Kronika jest Agata Cukierska – historyczka sztuki, kuratorka, autorka tekstów, dziennikarka, związana z instytucją od 2012[11]. Program Kroniki nastawiony jest na problematykę społeczną i kładzie nacisk na popularyzację sztuki kobiet[12] (m.in. cykl Służbówka - działania artystów ze społecznościami wykluczonymi[13], Ja ci życzę jak najlepiej Małgorzaty Goliszewskiej[14], I made a model of you Aleksandry Kubiak[15], wystawa zbiorowa Królowa pszczół, poruszająca sytuację ekonomiczną artystek w kontekście płci).

Od 2018 CSW Kronika wydała 8 numerów Biuletyn Kroniki (ósmy numer wydany w 2019) – elektroniczne wydawnictwo, podsumowujące wystawy organizowane w instytucji, z dokumentacjami, opracowaniami tematycznymi i wywiadami[16].

Od 2007 roku Kronika prowadzi program edukacyjny Świetlica Sztuki, przeznaczony dla dzieci i młodzieży. Podstawowym założeniem projektu jest stworzenie dla młodych odbiorców sztuki alternatywnej przestrzeni, ukazanie pozytywnych motywacji i możliwości rozwoju[17]. W ramach zajęć odbywają się warsztaty aktywności twórczej (plastyczne, teatralne i filmowe), rozwijające dziecięcą wrażliwość i umiejętności, spotkania z artystami, oprowadzania dedykowane młodym widzom oraz wystawy wakacyjne, realizowane przez uczestników Świetlicy Sztuki z zaproszonymi artystami[18].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Izabela Jasińska (red.), Raport Kroniki 2005–2008, Bytom: CSW Kronika, 2008, s. 8-9, ISBN 978-83-920613-9-7.
  2. Jakub Gawkowski, Ruksza: Mam duży ,,wartościowstręt" [online], Krytyka Polityczna, 1 marca 2015.
  3. Arkadiusz Gruszczyński, Co kto sobie na swój temat wymyśli [online], dwutygodnik.com, kwiecień 2017.
  4. Kronika, Kronika-Indunature [online], 2009.
  5. Marcin Doś (red.), Indunature, Bytom: CSW Kronika, 2009, ISBN 978-83-61853-00-8.
  6. Kronika, Kronika - Workers of the Artworld Unite [online], 2013 [dostęp 2013-10-15].
  7. Kronika, Kronika - Projekt Metropolis [online], 2015.
  8. Stanisław Ruksza, Łukasz Trzciński (red.), Projekt Metropolis, Kraków-Bytom-Katowice: Fundacja Imago Mundi, 2015, ISBN 978-83-925914-7-4.
  9. ,,Projekt Metropolis" w Muzeum Śląskim, „Magazyn Szum”, 18 kwietnia 2015 [dostęp 2015-04-18].
  10. Katarzyna Kowalska (red.), Odczytać region na nowo, „Magazyn O.pl”, 10 marca 2014 [dostęp 2014-03-10] [zarchiwizowane z adresu 2020-10-01].
  11. Kronika, Kronika - Podziękowanie za współpracę [online], 2017.
  12. Marta Kudelska (red.), Pora na dziewczyny. Rozmowa z Agatą Cukierską, „Magazyn Szum”, 18 sierpnia 2017 [dostęp 2017-08-18].
  13. Kronika, Kronika - Dorota Hadrian. Marzanna [online], 2018 [dostęp 2018-03-15].
  14. Kronika, Kronika - Małgorzata Goliszewska. Ja ci życzę jak najlepiej [online], 2018 [dostęp 2018-05-15].
  15. Kronika, Kronika - Aleksandra Kubiak. I made a model of you. [online], 2018 [dostęp 2019-01-15].
  16. Kronika - teksty [online], kronika.org.pl [dostęp 2021-09-22] (pol.).
  17. Wstęp. Rozmową z Agatą Tecl, [w:] Kronika, Dzieci smutne, dzieci wesołe. Świetlica Sztuki 2007-2011, Bytom: CSW Kronika, 2011, s. 8-9, ISBN 978-83-61853-48-0.
  18. Nie wszystko jest do kibla, z Katarzyną Kaliną rozmawia Paweł Wątroba, [w:] Kronika, Biuletyn Kroniki #4, 2018, str. 21-37 [dostęp 2018-07-05].

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]