Poznańskie Centrum Dziedzictwa

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Poznańskie Centrum Dziedzictwa (do 2020 roku Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT)
Ilustracja
Siedziba PCD
Państwo

 Polska

Miejscowość

Poznań

Data założenia

1 października 2009

Dyrektor

Monika Herkt-Rynarzewska

Adres

ul. Gdańska 2, 61-123 Poznań

Położenie na mapie Poznania
Mapa konturowa Poznania, blisko centrum na prawo znajduje się punkt z opisem „Poznańskie Centrum Dziedzictwa (do 2020 roku Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT)”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, po lewej znajduje się punkt z opisem „Poznańskie Centrum Dziedzictwa (do 2020 roku Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT)”
Położenie na mapie województwa wielkopolskiego
Mapa konturowa województwa wielkopolskiego, blisko centrum na lewo znajduje się punkt z opisem „Poznańskie Centrum Dziedzictwa (do 2020 roku Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT)”
Ziemia52°24′44,7″N 16°57′05,7″E/52,412417 16,951583
Strona internetowa

Poznańskie Centrum Dziedzictwa, PCD (do 2020 roku Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT) – samorządowa instytucja kultury Miasta Poznania, wpisana do Rejestru Instytucji Kultury Miasta Poznania pod numerem XIV[1]. Głównym celem działalności Centrum jest upowszechnianie, interpretowanie i ochrona dziedzictwa Poznania, ze szczególnym uwzględnieniem obszaru Ostrowa Tumskiego oraz Pomnika Historii „Poznań – historyczny zespół miasta"[2]. Instytucja ma siedzibę w Bramie Poznania[3].

Historia[edytuj | edytuj kod]

Instytucja pod nazwą Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT powołana została Uchwałą Rady Miasta Poznania 1 października 2009 roku[4]. Powstała z przekształcenia Biura Programu „Trakt Królewsko-Cesarski”, działającego w latach 2006-2009 w strukturze Wydziału Rozwoju Urzędu Miasta Poznania.

Centrum, jako samodzielna instytucja kultury, odpowiedzialne było za zorganizowanie Traktu Królewsko-Cesarskiego, głównego szlaku turystycznego miasta. Realizacja tego zadania wiązała się z wdrożeniem przez samorząd Miasta Poznania Narodowej Strategii Rozwoju Kultury, a w szczególności Narodowego Programu Kultury „Ochrona Zabytków i Dziedzictwa Kulturowego na lata 2004 – 2013”[5][6]. Jednym z założeń programu było wzmocnienie tożsamości narodowej i zachowanie dziedzictwa materialnego i niematerialnego przez tworzenie narodowych produktów turystycznych[7]. Poznań (jedno z pięciu miast w Polsce) wskazany został w Strategii, jako miejsce o największym potencjale dla rozwoju markowych produktów turystyki kulturowej. Takim produktem miał być Trakt Królewsko-Cesarski. W 2006 roku Rada Miasta Poznania przyjęła Strategię Rozwoju Narodowego Produktu Turystycznego „Trakt Królewsko-Cesarski w Poznaniu”, dokument kierunkowy dla rozwoju turystyki kulturowej w Poznaniu. Tym samym, samorząd Poznania (jako drugi w Polsce, obok Warszawy) rozpoczął prace nad stworzeniem głównego produktu turystycznego miasta[8][9].

W latach 2009-2014 Centrum, obok zarządzania Traktem Królewsko-Cesarskim, realizowało wspólnie z Miastem Poznań projekt „Interaktywne Centrum Historii Ostrowa Tumskiego w Poznaniu - kolebka państwowości i chrześcijaństwa w Polsce”, który był rozwinięciem koncepcji markowych produktów turystycznych w formie centrum interpretacji dziedzictwa. Efektem projektu było powstanie i otwarcie 1 maja 2014 roku Bramy Poznania.

W 2020 roku Centrum dokonało zmiany statutu oraz nazwy na Poznańskie Centrum Dziedzictwa[10]. Nowa nazwa obowiązuje od 1 stycznia 2021 roku.

Dyrektorzy Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT/Poznańskiego Centrum Dziedzictwa:

Misja[edytuj | edytuj kod]

Aktualna misja Centrum brzmi:

Jesteśmy prospołeczną instytucją miejską, aktywną w obszarach kultury i turystyki. Czerpiąc z dziedzictwa Poznania inspirujemy codzienny rozwój społeczny i indywidualny. Działamy wspólnie[11].

Działalność[edytuj | edytuj kod]

Centrum prowadzi działalność kulturalną o charakterze turystycznym, edukacyjnym, wystawienniczym, wydawniczym i z zakresu animacji społecznej[12]. Działalność Centrum skupia się na interpretacji i ochronie poznańskiego dziedzictwa kulturowego (materialnego i niematerialnego) oraz przyrodniczego. Zespół Centrum składa się z pracowników i pracowniczek etatowych oraz grupy nieetatowych pracowniczek i pracowników kultury. Każdorazowej kadencji Dyrektora Centrum towarzyszy praca Rady Programowej[11]. Centrum realizuje swoje cele poprzez własne marki produktowe oraz inne projekty. Prowadzi działalność wydawniczą publikując druki zwarte (np. Freeman Tilden Interpretacja dziedzictwa)[13] oraz bezpłatny rocznik pt. DZIKHI BIT[14].

Marki produktowe[edytuj | edytuj kod]

Działalność Centrum realizowana jest poprzez główne marki produktowe, do których należą Trakt Królewsko-Cesarski, Brama Poznania, Galeria Śluza, Fest Fyrtel oraz Centrum Szyfrów Enigma (od 2021 roku)[15][16][17].

Trakt Królewsko-Cesarski[edytuj | edytuj kod]

Trakt Królewsko-Cesarski - miejski szlak turystyczny

Trakt Królewsko-Cesarski to główna trasa turystyczno-kulturowa przebiegająca przez Poznań. Łączy najpopularniejsze atrakcje turystyczne. Obiekty związane z dziedzictwem kulturowym prezentowane są przez pryzmat dziejów społeczności miejskiej.

Główna oś Traktu biegnie przez historyczną cześć Poznania: od Ostrowa Tumskiego po Zamek Cesarski. Wokół osi skupione są cztery szlaki główne (Ostrów Tumski, Stary Rynek, Stare Miasto, Śródmieście), szlaki uzupełniające (m.in. Śródka, Chwaliszewo, Wzgórze św. Wojciecha, Grobla i Piaski) oraz szlaki tematyczne (Szlak Dziedzictwa Żydów, Szlak Dziedzictwa Reformacji, Poznański Szlak Kobiet, Poznański Szlak Nauki, Poznański Szlak Wody i Zieleni). Obok działalności turystycznej w ramach marki Traktu Królewsko-Cesarskiego realizowane są takie działania, jak:

Brama Poznania[edytuj | edytuj kod]

Brama Poznania - centrum interpretacji dziedzictwa

Brama Poznania to nowoczesne centrum interpretacji dziedzictwa, placówka kulturalna zajmująca się prezentacją, edukacją i promocją dziedzictwa Ostrowa Tumskiego w Poznaniu. Mieści się w kompleksie obiektów zlokalizowanych w najstarszej części miasta na brzegu Cybiny, na który składa się współczesny, minimalistyczny budynek główny oraz Śluza Katedralna - odrestaurowany zabytek hydrotechniczny Twierdzy Poznań. Podstawowa oferta kulturalna Bramy Poznania to multimedialna ekspozycja poświęcona przeszłości i współczesności Ostrowa Tumskiego oraz przestrzeń wystaw czasowych w Śluzie Katedralnej. Obok działalności wystawienniczej w Bramie Poznania realizowane są projekty edukacyjne i kulturalne, jak:

  • Rzeka Żywa (coroczny cykl kulturalno-przyrodniczy w Bramie Poznania);
  • Szkoła Dziedzictwa (program edukacyjny dla nauczycielek i nauczycieli realizowany w latach 2016-2019)[18].

Brama Poznania od 2014 roku jest marką produktową Poznańskiego Centrum Dziedzictwa.

Centrum Szyfrów Enigma[edytuj | edytuj kod]

Centrum Szyfrów Enigma - stała ekspozycja

Centrum Szyfrów Enigma to przestrzeń wystawienniczo-edukacyjna, której celem będzie przybliżanie zwiedzającym historii złamania szyfru niemieckiej maszyny Enigma i wpływu tego wydarzenia na przebieg II wojny światowej. Misją placówki będzie edukacja oraz upamiętnienie Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego, poznańskich matematyków, pogromców niemieckiej maszyny szyfrującej[16]. W marcu 2021 kierownikiem Centrum został Piotr Bojarski[19][20][21].

Galeria Śluza[edytuj | edytuj kod]

Galeria Śluza

Galeria Śluza znajduje się w zabytkowej przestrzeni dawnej Śluzy Katedralnej, która jest częścią kompleksu Bramy Poznania. W galerii przez Poznańskie Centrum Dziedzictwa są organizowane tematyczne wystawy czasowe[22][23][24].

Inne projekty[edytuj | edytuj kod]

Inne ważniejsze projekty i działania realizowane przez Centrum to:

  • Fest Fyrtel
  • Archiwum Społeczne Śródki
  • Poznański Szlak Legend dla Dzieci
  • DZIKHI BIT
  • seminaria z cyklu "Odbiorcy Instytucji Kultury"
  • działalność wydawnicza.

Stowarzyszenia i sieci[edytuj | edytuj kod]

Centrum jest członkiem różnych sieci współpracy i stowarzyszeń branżowych[25]:

  • Poznańska Lokalna Organizacja Turystyczna
  • Wielkopolska Organizacja Turystyczna[26]
  • Szlak Piastowski
  • Climate Heritage Network[27].

Współpraca ze Stowarzyszeniem Wikimedia Polska[edytuj | edytuj kod]

Centrum w dniu 25 czerwca 2020 roku podpisało porozumienie o współpracy ze Stowarzyszeniem Wikimedia Polska. W ramach współpracy Centrum prowadzi Wikiprojekt:GLAM/Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT, którego celem jest poszerzanie zasobów Wikipedii o nowe hasła oraz wzbogacanie zasobów Wikimedia Commons. W 2020 roku Centrum było opiekunem kategorii „Zabytki Poznania” w międzynarodowym konkursie fotograficznym Wiki Lubi Zabytki.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Rejestr Instytucji Kultury (RIK) - bip.poznan.pl [online], bip.poznan.pl [dostęp 2021-01-12].
  2. Statut Poznańskiego Centrum Dziedzictwa, Uchwała nr XXXV/634/VIII/2020 z dnia 2020-09-29 - bip.poznan.pl [online], bip.poznan.pl [dostęp 2021-01-12].
  3. a b Poznańskie Centrum Dziedzictwa - bip.poznan.pl [online], bip.poznan.pl [dostęp 2023-04-12].
  4. Uchwała nr LVIII/785/V/2009 z dnia 2009-07-07 - bip.poznan.pl [online], bip.poznan.pl [dostęp 2020-07-29].
  5. Narodowa Strategia Rozwoju Kultury na lata 2004-2013 [online], 2004 [dostęp 2020-07-30].
  6. Narodowy Program Kultury "Ochrona zabytków i dziedzictwa kulturowego" na lata 2004-2013 [online], 2004 [dostęp 2020-07-30].
  7. Michał Kępski, Muzeum w perspektywie turystyki kulturowej. Synergia muzeum, „Biuletyn programowy NIMOZ”, 4, 2012, s. 17-21 [dostęp 2020-07-30].
  8. Uchwalono Strategię Rozwoju Narodowego Produktu Turystycznego "Trakt Królewsko-Cesarski w Poznaniu" [online], www.poznan.pl [dostęp 2020-07-30] (pol.).
  9. Marek Konopka, Realizacja programu Trakt Królewski na Zmaku Królewskim w latach 2003-2007, „Kronika Zamkowa. Roczniki”, 1/2 (53/54), 2007, s. 271-28, ISSN 0239-4898.
  10. Uchwała nr XXXV/634/VIII/2020 z dnia 2020-09-29 - bip.poznan.pl [online], bip.poznan.pl [dostęp 2021-01-12].
  11. a b Instytucja i Zespół [online], bramapoznania.pl [dostęp 2020-07-30] [zarchiwizowane z adresu 2020-06-22] (pol.).
  12. Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT - Centrum Turystyki Kulturowej TRAKT - Poznan.pl [online], www.poznan.pl [dostęp 2020-07-30] (pol.).
  13. Idea [online], tilden.bramapoznania.pl [dostęp 2020-08-27].
  14. DZIKHI BIT. Rocznik wydawany przez CTK TRAKT [online], bramapoznania.pl [dostęp 2020-09-01] (pol.).
  15. Nice IT-, Marki | Poznańskie Centrum Dziedzictwa [online], pcd.poznan.pl [dostęp 2022-02-22] (pol.).
  16. a b Budujemy Centrum Szyfrów Enigma! [online], www.poznan.pl [dostęp 2020-08-27] (pol.).
  17. Fest Fyrtel [online], festfyrtel.pl [dostęp 2023-04-12].
  18. Szkoła dziedzictwa [online], bramapoznania.pl [dostęp 2020-09-01] (pol.).
  19. Niebywałe wyzwanie zawodowe - Piotr Bojarski pokieruje Centrum Szyfrów Enigma [online], amu.edu.pl, 12 marca 2021 [dostęp 2021-03-14] (pol.).
  20. Centrum Szyfrów Enigma [online], csenigma.pl [dostęp 2023-04-12] (pol.).
  21. Centrum Szyfrów Enigma • Odkryj Wielkopolskę • sprawdź ciekawe miejsca w Twojej okolicy [online], regionwielkopolska.pl [dostęp 2023-04-12] (pol.).
  22. Galeria Śluza [online], galeriasluza.pl [dostęp 2023-04-12] (pol.).
  23. Galeria Śluza [online], bramapoznania.pl [dostęp 2022-02-22] (pol.).
  24. Galeria Śluza | Poznań Sightseeing | Poznan [online], www.inyourpocket.com [dostęp 2023-04-12] (ang.).
  25. Partnerzy [online], bramapoznania.pl [dostęp 2020-08-27] (pol.).
  26. Nowi członkowie WOT [online], Wielkopolska Organizacja Turystyczna, 12 grudnia 2019 [dostęp 2020-09-01] (pol.).
  27. Andrew Potts, 15 new Members announced by Climate Heritage Network [online], Climate Heritage Mobilization, 29 czerwca 2020 [dostęp 2020-08-26] (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]