Centrum Szkolenia WOP
 Emblemat CS WOP | |
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1946 |
| Rozformowanie |
16 maja 1991 |
| Patron |
kpt. Zbigniew Plewa |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
Witalis Kondratowicz |
| Ostatni |
płk Marek Śmiałkowski |
| Organizacja | |
| Numer | |
| Dyslokacja |
Inowrocław[2]; |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość |
Departament WOP |
Centrum Szkolenia WOP imienia kpt. Zbigniewa Plewy – zlikwidowana jednostka szkolna Wojsk Ochrony Pogranicza.
Centrum Wyszkolenia Wojsk Ochrony Pogranicza[edytuj | edytuj kod]
Na bazie rozformowanej Oficerskiej Szkoły Piechoty nr 3 w Inowrocławiu, 21 września 1946 sformowano w Ostródzie Centrum Wyszkolenia WOP JW 5216 (Rozkaz NDWP Nr 0210/Org. z 23 listopada 1946)[5] o stanie etatowym 55 wojskowych[b][3].
Struktura organizacyjna CW WOP[edytuj | edytuj kod]
- Komenda i pododdziały obsługi[3]
- Wydział Wyszkolenia
- Wydział Polityczno-Wychowawczy.
- Oddziały Szkolenia:
- Kurs oficerski
- Batalion podoficerów zawodowych
- Pluton kawalerii
- Kwatermistrzostwo.
W 1947 w skład centrum włączono Samodzielny Zakład Tresury Psów WOP z Rusowa[c]).
Centrum Wyszkolenia Ochrony Pogranicza[edytuj | edytuj kod]
W 1948, na bazie Centrum Wyszkolenia WOP, sformowano w Kętrzynie Centrum Wyszkolenia Ochrony Pogranicza[d] JW 5216 (Rozkaz NDWP Nr 0210/Org. z 23 listopada 1946)[5] o stanie etatowym 219 wojskowych i 42 pracowników kontraktowych[6]. Pierwsi absolwenci opuścili mury centrum w lipcu 1947[2].
Struktura organizacyjna CW OP[edytuj | edytuj kod]
- Komenda i pododdziały obsługi[6]
- Wydział Wyszkolenia
- Wydział Polityczno-Wychowawczy
- Oddziały Szkolne:
- Kurs doskonalenia oficerów
- Batalion szkolenia podoficerów zawodowych
- Kompania szkolna przewodników psów służbowych
- 2 plutony przewodników psów
- pluton oficerów ds. psów służbowych
- Pluton konny
- Stacja doświadczalna suk zarodowych
- Kwatermistrzostwo.
Oficerska Szkoła Wojsk Ochrony Pogranicza[edytuj | edytuj kod]
w 1949, na bazie Centrum Wyszkolenia Ochrony Pogranicza sformowano Oficerską Szkołę WOP[e] JW 5216 (Rozkaz NDWP Nr 0210/Org. z 23 listopada 1946)[5] o stanie etatowym 231 wojskowych stanu stałego i 546 wojskowych stanu zmiennego[7].
Centralny Ośrodek Kształcenia Wojsk Wewnętrznych[edytuj | edytuj kod]
W 1970, na bazie Oficerskiej Szkoły WOP sformowano Centralny Ośrodek Kształcenia Wojsk Wewnętrznych[f].
Struktura organizacyjna COK WW[edytuj | edytuj kod]
- Komenda ośrodka[8]
- Szkoła Chorążych WOP
- Szkoła Podoficerska WOP.
Ośrodek Szkolenia Wojsk Ochrony Pogranicza[edytuj | edytuj kod]
W 1972, na bazie Centralnego Ośrodka Kształcenia Wojsk Wewnętrznych, sformowano Ośrodek Szkolenia WOP[g].
Struktura organizacyjna OŚ WOP[edytuj | edytuj kod]
- Komenda ośrodka[8]
- Szkoła Chorążych WOP
- Szkoła Podoficerska WOP
- Kursy III i IV rocznika Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Zmechanizowanych o profilu WOP.
Centrum Szkolenia Wojsk Ochrony Pogranicza[edytuj | edytuj kod]
W 1980, na bazie Ośrodka Szkolenia WOP, sformowano Centrum Szkolenia WOP[h].
15 listopada 1986 Minister Spraw Wewnętrznych nadał centrum imię kpt. Zbigniewa Plewy[j]. 
Zarządzeniem nr 012 Komendanta Głównego Straży Granicznej z 7 maja 1991 w sprawie rozwiązania jednostek WOP oraz utworzenia jednostek organizacyjnych Straży Granicznej Minister Spraw Wewnętrznych polecił z dniem 16 maja 1991 rozwiązać Centrum Szkolenia WOP w Kętrzynie[8] istniejące według etatu nr 44/0115 o stanie osobowym na okres „W” 1315 żołnierzy i 61 pracowników cywilnych oraz na okres „P” 985 żołnierzy i 63 pracowników cywilnych[9]. Na jej bazie powstało Centrum Szkolenia Straży Granicznej w Kętrzynie[10].
Struktura organizacyjna CS WOP[edytuj | edytuj kod]
- Komenda i pododdziały obsługi
- Filia Wyższej Szkoły Oficerskiej Wojsk Zmechanizowanych we Wrocławiu – profil WOP[k]
- Szkoła Chorążych WOP
- Szkoła Podoficerska WOP
- Kwatermistrzostwo.
Komendanci centrum[edytuj | edytuj kod]
- płk Witalis Kondratowicz (20.10.1946[11]–30.01.1947)
- ppłk Wilhelm Kazimierz Weber (01.06.1947–23.12.1949)[12]
................. (patrz: komendanci Szkoły Oficerskiej WOP)
- ppłk Zbigniew Furgała (18.09.1961–04.01.1967)[13]
- płk Jerzy Okrzeja p.o. (01.12.1966–06.08.1967)[14]
- płk Józef Sawczuk (16.06.1967–1972)[15]
- płk mgr Ryszard Majcher (06.05.1972–05.07.1978)[16]
- ppłk/płk dypl. Ryszard Bartoszewicz (1978[17]–31.08.1985)
- płk mgr Bogdan Mazurek[18][19] (był w 1985–18.08.1990)
- płk Marek Śmiałkowski.
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Według Henryka Dominiczaka ("Zarys historii WOP" s. 62), w Rawiczu jedynie planowano rozmieszczenie centrum.
- ↑ Rozkaz NDWP nr 0153/Org. z 21 września 1946.
- ↑ Rozkaz MON nr 0252/Org. z 7 listopada 1947.
- ↑ Rozkaz MON nr 055/Org. z 20 marca 1948.
- ↑ Rozkaz MBP nr 075/Org. z 6 sierpnia 1949.
- ↑ Zarządzenie szefa sztabu WOWewn. z 15 lipca 1970.
- ↑ Zarządzenie szefa SG WP nr 055/Org. z 9 czerwca 1972.
- ↑ Zarządzenie org. MSW nr 054/WW z 12 września 1980.
- ↑ Pomnik kpt. Zbigniewa Plewy został rozebrany i już nie istnieje.
- ↑ Rozkaz MSW nr 4 z 15 lipca 1986 roku.
- ↑ II, III, IV rocznik szkolenia od 1983, a od 1986 również I rocznik.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ ASGran., sygn. 2825/1 ↓.
- ↑ a b Niedziela (red.) 1995 ↓, s. 16.
- ↑ a b c Jackiewicz 1998 ↓, s. 157.
- ↑ Marian Płowenc. Chór : Rozmowa z kierownikiem chóru Centrum Szkolenia WOP w Kętrzynie por. Leszkiem Brodą. „GRANICA – Pismo Wojsk Ochrony Pogranicza”, 1984. ISSN 0324-928X.
- ↑ a b c Zestawienie numerów historycznych jednostek wojskowych. jednostki-wojskowe.pl. [dostęp 2023-03-18]. (pol.).
- ↑ a b Jackiewicz 1998 ↓, s. 157–158.
- ↑ Jackiewicz 1998 ↓, s. 158–160.
- ↑ a b c Jackiewicz 1998 ↓, s. 160.
- ↑ Goryński 2012 ↓, s. 197.
- ↑ Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z 28 stycznia 2020 w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o Straży Granicznej (Dz.U. 2020. poz. 305). dziennikustaw.gov.pl, 2020-02-26. [dostęp 2020-03-22]. (pol.).
- ↑ Kajetan Szczepański: Witalis Kondratowicz. muzeumsg.strazgraniczna.pl. [dostęp 2021-02-20]. (pol.).
- ↑ Kajetan Szczepański: Wilhelm Kazimierz Weber. muzeumsg.strazgraniczna.pl. [dostęp 2021-02-20]. (pol.).
- ↑ Kajetan Szczepański: Zbigniew Furgała. muzeumsg.strazgraniczna.pl. [dostęp 2021-02-20]. (pol.).
- ↑ Kajetan Szczepański: Jerzy Okrzeja. muzeumsg.strazgraniczna.pl. [dostęp 2021-02-20]. (pol.).
- ↑ Kajetan Szczepański: Józef Sawczuk. muzeumsg.strazgraniczna.pl. [dostęp 2021-02-20]. (pol.).
- ↑ Kajetan Szczepański: Ryszard Majcher. muzeumsg.strazgraniczna.pl. [dostęp 2021-02-20]. (pol.).
- ↑ Kajetan Szczepański: Ryszard Bartoszewicz. muzeumsg.strazgraniczna.pl, 2017-10-25. [dostęp 2019-05-31]. (pol.).
- ↑ Edward Milewski: Bogdan Mazurek. muzeumsg.strazgraniczna.pl. [dostęp 2021-02-20]. (pol.).
- ↑ Jerzy Jankowski: Ostatnie pożegnanie śp. płk. WOP w st. spocz. Bogdana MAZURKA!. emeryci-sg.org.pl, 2019-08-22. [dostęp 2019-08-25]. (pol.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Henryk Dominiczak, Zarys historii Wojsk Ochrony Pogranicza 1945–1985, Warszawa: Wojskowa drukarnia w Łodzi, 1985.
- Zenon Jackiewicz: Wojska Ochrony Pogranicza: (1945–1991): krótki informator historyczny. Kętrzyn: Centrum Szkolenia Straży Granicznej, 1998. ISBN 83-909304-3-9.
- Tadeusz Niedziela (red.): Wojska Ochrony Pogranicza w pięćdziesiątą rocznice objęcia służby w ochronie granicy Polski 1945–1995. Jednodniówka Związku Byłych Żołnierzy Zawodowych Środowiska WOP. 1995-06.
- Archiwum Straży Granicznej, D WOP sygn. 2825/1. Rejestr główny jednostek WOP.
- Grzegorz Goryński: Trudne początki – nieznane dokumenty dotyczące narodzin Straży Granicznej i ruchu związkowego. W: Biuletyn 1–2/2012. T. Z historii ochrony granic. Koszalin: Centralny Ośrodek Szkolenia Straży Granicznej, 2012, s. 153–204.